Trên chiến trưá»ng, Ãại tướng Võ Nguyên Giáp đã trá»±c tiếp cầm quân, tạo nên chiến thắng Ãiện Biên Phá»§ chấn động địa cầu. Trong Ä‘á»i thưá»ng, lúc sinh thá»i, ngưá»i anh cả cá»§a Quân đội nhân dân Việt Nam vô cùng bình dị, từ bữa cÆ¡m, giấc ngá»§ hằng ngà y…
Cách đây không lâu, tôi có dịp lên Ãiện Biên và gặp cụ Lù Thị Lôi – chiến sÄ© thuá»™c ban váºn động đóng góp lương thá»±c, thá»±c phẩm trong chiến dịch Ãiện Biên Phá»§ năm 1954. Ãã 102 tuổi, nhưng cụ Lôi vẫn rất mạnh khá»e, minh mẫn. Cứ như má»™t thói quen, khi nhá»› Ãại tướng, cụ lại bảo con cháu tìm cá suối, nướng á»›t và giã giá»ng để cụ tá»± là m món cá kho á»›t nướng thắp hương má»i anh Văn.
Há»i vì sao lại là m món nà y, cụ Lôi chia sẻ: Trong chiến dịch Ãiện Biên Phá»§, cụ thưá»ng xuyên được giao nhiệm vụ nấu cÆ¡m cho Ãại tướng và bá»™ đội ăn. Nghe má»i ngưá»i nói Ãại tướng là ngưá»i Quảng Bình thÃch ăn cá kho vá»›i á»›t, cụ Lôi thưá»ng nấu món nà y. Ãiểm đặc biệt nhất cá»§a món nà y là ớt được nướng lên rồi má»›i Ä‘em kho cá. “Khi ăn, Ãại tướng thưá»ng khen tôi: “Ăn ngon lắm, Lôi ạ. Nhưng là m Ãt thôi, chứ nấu thế nà y nhiá»u quáâ€.
Thá»±c tế là không chỉ thá»i chiến mà cả trong thá»i bình, cÆ¡m nắm không Ãt lần là “bạn đồng hà nh†vá»›i Ãại tướng. Ãại tá Trần Hồng – phóng viên báo Quân Ãá»™i Nhân Dân, ngưá»i hÆ¡n 30 năm ghi lại cuá»™c Ä‘á»i Ãại tướng qua những bức ảnh, cho biết: Năm 2004, trong lần cuối cùng Ãại tướng trở lại thăm Ãiện Biên, trên chuyến xe từ Hà Ná»™i lên Ãiện Biên, dá»c đưá»ng Ãại tướng thưá»ng ăn cÆ¡m nắm, muối vừng. “Có lần, tôi được Ä‘i cùng Ãại tướng vá» quê hương Quảng Bình cá»§a ông, khi dừng chân, tôi thấy Ãại tướng giở gói cÆ¡m nắm, muối vừng ra ăn. Lúc ấy, tôi thấy Ãại tướng tháºt giản dị, gần gÅ©i là m sao†– đại tá Trần Hồng nhá»› lại.
Cách đây gần 10 năm, khi Ãại tướng còn khá»e, tôi từng có dịp được và o thăm ông tại nhà riêng ở số 30 Hoà ng Diệu (Ba Ãình, Hà Ná»™i). Có má»™t chi tiết mà tôi vẫn nhá»› rất rõ là lá»i tâm sá»± cá»§a bà Ãặng BÃch Hà – phu nhân Ãại tướng chia sẻ: Trong những bữa ăn, Ãại tướng luôn giữ thói quen thanh đạm, đơn giản. Những món quê hương Quảng Bình, đặc biệt cá kho là món Ãại tướng rất thÃch ăn. Ngoà i ra, khi được ngưá»i thân, bạn bè hay ai đó tặng má»™t chai nước mắm ngon, má»™t má»› tép khô, Ãại tướng vui lắm…
Long Nguyên – Dân Việt
Ảnh: Bữa cÆ¡m tại chân đèo Re (PhÃa Äịnh Hóa, Thái Nguyên tháng 10-1948) cá»§a Chá»§ tịch Hồ Chà Minh, Tổng Bà thư Trưá»ng Chinh, Äại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp và Ủy viên Ban Thưá»ng vụ Trung ương Äảng Lê Äức Thá», trước ngà y ông Lê Äức ThỠđược cá» và o Nam Bá»™ công tác