Chuyên gia đ� xuất sửa tiêu chí kiểm soát dịch bệnh tại TP HCM

TP HCM tiếp tục giãn cách xã hội và các biện pháp phòng chống dịch trên toàn địa bàn theo Chỉ thị 16, từ 0h ngày 16/9 đến ngày 30/9.

Theo lãnh đạo thành phố, thá»�i gian qua địa phÆ°Æ¡ng đã đạt được má»™t số kết quả tích cá»±c, nhÆ°ng so vá»›i tiêu chí kiểm soát dịch bệnh do Bá»™ Y tế Ä‘á»� ra thì còn những ná»™i dung chÆ°a đạt được. Vì vậy, để chống dịch bá»�n vững hÆ¡n, thành phố từng bÆ°á»›c ná»›i lá»�ng, phục hồi các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế – xã há»™i sao cho hài hòa giữa phòng dịch và đảm bảo các hoạt Ä‘á»™ng thiết yếu.

Bộ tiêu chí kiểm soát dịch bệnh tại TP HCM và các tỉnh, thành áp dụng Chỉ thị 16, được Bộ Y tế ban hành tháng 8/2021. Theo đó, các địa phương đạt tiêu chí kiểm soát dịch bệnh khi đáp ứng ba tiêu chí cơ bản: Số ca nhiễm mới tại cộng đồng giảm liên tục so với hai tuần trước đó và giảm ít nhất một nửa so với tuần cao điểm nhất của đợt dịch; số mẫu dương tính trên tổng số mẫu xét nghiệm PCR giảm liên tục 14 ngày; một tuần không có chuỗi lây nhiễm mới.

Ngoài ra, các địa phương phải giảm một nửa tỷ lệ huyện, xã mức độ nguy cơ rất cao, nguy cơ cao, nguy cơ; tỷ lệ này là 30% với TP HCM.

TS LÆ°Æ¡ng Hoài Nam, thành viên Há»™i đồng tÆ° vấn du lịch, cho rằng tại TP HCM, dịch bệnh đã lây lan rất sâu và rá»™ng trong cá»™ng đồng, khiến việc đạt được các Ä‘iá»�u kiện theo tinh thần tiêu chí nêu trên – hÆ°á»›ng tá»›i mục tiêu xóa bá»� Covid-19 và không còn F0 trong cá»™ng đồng, gần nhÆ° “bất khả thi”.

Ngoài ra, theo ông Nam, số lượng ca nhiá»…m được ghi nhận má»—i ngày có thể chÆ°a phản ánh hết thá»±c tế mức Ä‘á»™ lây lan dịch bệnh, vì phụ thuá»™c vào số lượng xét nghiệm, khu vá»±c lấy mẫu. “Nếu chỉ dá»±a vào tiêu chí TP HCM phải giảm ít nhất má»™t ná»­a số ca nhiá»…m so vá»›i tuần cao nhất trong đợt dịch thứ tÆ°, trong khi thành phố phải mở rá»™ng xét nghiệm, thì rất khó đạt được tiêu chí này”, ông Nam nói.

Ông Nam cÅ©ng nhận định, việc “không ghi nhận chuá»—i lây nhiá»…m má»›i trong má»™t tuần” ở TP HCM rất khó đạt được bá»�n vững trong thá»�i gian dài. Ông dẫn chứng, những nÆ°á»›c đạt tá»· lệ tiêm vaccine cao nhÆ° Israel, má»™t số nÆ°á»›c ở châu Âu, Bắc Mỹ… cÅ©ng đã từ bá»� mục tiêu “miá»…n dịch cá»™ng đồng” vì vẫn phát sinh ca nhiá»…m má»›i. Vì vậy, khi TP HCM và các địa phÆ°Æ¡ng tiêm chủng đủ liá»�u cho toàn bá»™ dân số trưởng thành, cÅ©ng vẫn có thể xảy ra các ổ dịch má»›i, tuy nhiên sẽ ít ca nặng và tá»­ vong.

“Những tiêu chí của Bá»™ Y tế có thể đặt TP HCM vào tình thế địa phÆ°Æ¡ng không thể tuyên bố kiểm soát được dịch bệnh cho dù phủ kín vaccine và đạt nhiá»�u tiến bá»™ trong Ä‘iá»�u trị Covid-19. Khi đó, ngÆ°á»�i dân sẽ phải tiếp tục ở nhà và các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế, xã há»™i chÆ°a thể mở lại”, ông Nam lo ngại.

TP HCM đã tiêm mÅ©i má»™t vaccine cho gần 100% dân số (từ 18 tuổi), khoảng 30% dân số đã tiêm đủ hai mÅ©i. Ä�ồng thá»�i, thành phố cÅ©ng đã tăng mạnh số cÆ¡ sở và giÆ°á»�ng bệnh Ä‘iá»�u trị ở cả 3 tầng. Số ca tá»­ vong từng lên đến 350 ca/ngày, nay giảm còn khoảng 200 ca/ngày. “Dù số ca nhiá»…m hằng ngày vẫn cao, nhÆ°ng ca bệnh nặng và tá»­ vong ở TP HCM đã giảm. Tuy nhiên, tiêu chí quan trá»�ng này chÆ°a được cập nhật để đánh giá mức Ä‘á»™ kiểm soát dịch bệnh của thành phố”, ông Nam phân tích.

Theo ông Nam, việc sá»­a đổi tiêu chí kiểm soát dịch bệnh có ý nghÄ©a rất lá»›n vá»›i lá»™ trình mở cá»­a kinh tế, xã há»™i, dịch vụ, các hoạt Ä‘á»™ng tại TP HCM thá»�i gian tá»›i, để hÆ°á»›ng đến “bình thÆ°á»�ng má»›i”, sống chung an toàn vá»›i virus. Ông Ä‘á»� xuất bốn tiêu chí kiểm soát dịch bệnh tại TP HCM. Thứ nhất, bá»™ tiêu chí má»›i vẫn dá»±a trên các chỉ số dịch tá»… nhÆ° tổng số ca nhiá»…m má»›i và số ca cá»™ng đồng; số ca nhập viện vào má»—i tầng trong tháp Ä‘iá»�u trị Covid; số ca tá»­ vong (tách thành nhóm ngÆ°á»�i tá»­ vong đã tiêm vaccine và chÆ°a tiêm).

Thứ hai, các tiêu chí v� mức độ sẵn sàng của hệ thống bệnh viện đi�u trị Covid-19. Thứ ba, mức độ thiết lập, kiểm soát các chuẩn mực giao tiếp, quy trình 5K tại nơi đông ngư�i. Thứ tư, tiêu chí v� ứng dụng công nghệ phòng chống dịch bệnh.

“Bá»™ tiêu chí má»›i cần có tính khả thi để nếu TP HCM cố gắng thì sẽ đạt được mục tiêu kiểm soát dịch và bắt đầu lá»™ trình mở cá»­a, khôi phục từng bÆ°á»›c các hoạt Ä‘á»™ng kinh tế – xã há»™i”, ông Nam Ä‘á»� xuất.

TS Nam nhận định, nếu dựa trên các tiêu chí mở rộng nêu trên, TP HCM có thể bắt đầu lộ trình mở cửa từng bước kinh tế, xã hội sau ngày 15/9; với đi�u kiện thành phố củng cố thêm ba trụ cột khác ngoài vaccine, đó là đi�u trị, 5K, ứng dụng công nghệ.

“Nếu TP HCM đã giảm tải được hệ thống y tế, tiếp tục cải tiến Ä‘iá»�u trị, kiểm soát thá»±c hành tốt 5K má»�i lúc, má»�i nÆ¡i và ứng dụng hiệu quả công nghệ vào chống dịch thì có thể bắt đầu lá»™ trình mở cá»­a ngay, ban đầu mở nhá»�, rồi tăng dần lên theo tiến Ä‘á»™ phủ vaccine mÅ©i hai”, TS Nam Ä‘á»� xuất.

Bác sÄ© TrÆ°Æ¡ng Hữu Khanh, nguyên Trưởng khoa Nhiá»…m – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng I, TP HCM, cÅ©ng đồng tình Bá»™ Y tế cần sá»­a đổi bá»™ tiêu chí vá»� kiểm soát dịch bệnh. Ông nói, hiện nay TP HCM đã bao phủ được hết vaccine mÅ©i má»™t cho toàn bá»™ dân số trưởng thành. Vì vậy, số ca nhiá»…m má»›i trong cá»™ng đồng “không còn quan trá»�ng nữa, mà quan trá»�ng là bao nhiêu F0 nặng phải nhập viện, bao nhiêu ca tá»­ vong”.

Ông Khanh nêu hai tiêu chí cÆ¡ bản để đánh giá việc kiểm soát dịch bệnh tại TP HCM, Hà Ná»™i cÅ©ng nhÆ° các địa phÆ°Æ¡ng khác. Thứ nhất, Ä‘á»™ bao phủ vaccine, trong đó nêu rõ chỉ số vá»� tá»· lệ tiêm mÅ©i má»™t, tiêm đủ liá»�u. “Ä�ặc biệt cần tính đến chỉ số tá»· lệ tiêm vaccine cho nhóm dân số nguy cÆ¡ tá»­ vong cao, nhÆ° ngÆ°á»�i già, bệnh ná»�n…”, ông Khanh nói.

Tiêu chí thứ hai, là công suất hệ thống Ä‘iá»�u trị có bị quá tải so vá»›i số F0 bệnh nặng phải nhập viện hay không. “Khi đã bảo phủ được vaccine, các địa phÆ°Æ¡ng chỉ cần quan tâm đến số ca F0 bệnh nặng, nhập viện, làm sao để không gây quá tải cho hệ thống Ä‘iá»�u trị”, ông Khanh nêu quan Ä‘iểm.

V� vấn đ� nêu trên, Thứ trưởng Y tế Nguyễn Trư�ng Sơn, nói rằng hiện nay các địa phương vẫn cần áp dụng bộ tiêu chí đã ban hành để đánh giá mức độ kiểm soát dịch bệnh. Các tiêu chí này đã được Bộ Y tế tham khảo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các tổ chức quốc tế, các nước trên thế giới.

Tuy nhiên, do dịch bệnh Covid-19 có những diễn biến mới, nên Bộ sẽ nghiên cứu, cập nhật, đi�u chỉnh các vấn đ� phát sinh từ thực tiễn. Mục tiêu là đảm bảo các tiêu chí phù hợp với thực tiễn nhất, đảm bảo cho các địa phương có thể công bố kiểm soát được dịch một cách an toàn, đồng th�i từng bước mở cửa, phát triển kinh tế, xã hội.

Viết Tuân