ï¸Trong lịch sá», hiếm có má»™t gia đình Việt Nam nà o như gia đình cá»§a Chá»§ tịch Hồ Chà Minh. Äến thế hệ cá»§a Bác, Bác không có vợ, không có con. Chị cá»§a Bác, bà Nguyá»…n Thị Thanh cÅ©ng không có gia đình riêng. Anh trai cá»§a Bác, Nguyá»…n Sinh Khiêm, cÅ©ng không có vợ, con. Lịch sá» ghi nháºn, sau Cách mạng Tháng Tám, bà Thanh và ông Khiêm ra thăm Bác, sau đó vá» quê, tham gia các tổ chức kháng chiến chống Pháp và là m ăn nuôi nhau. Ông Khiêm mất 1950, bà Thanh mất 1954.
ï¸Cha Bác, ông Nguyá»…n Sinh Sắc, sinh ra trong má»™t gia đình phú nông đã phá sản ở là ng Kim Liên, xã Chung Cá»± , tổng Lâm Thịnh, tỉnh Nghệ An. Má»›i 3 tuổi, ông đã mồ côi cha, lên 4 tuổi mồ côi mẹ, phải ở cùng vợ chồng ngưá»i anh trai cùng cha khác mẹ là Nguyá»…n Sinh Trợ, và phải lao động, chăn trâu, cắt cá» như bao đứa trẻ cùng trang lứa ở quê. Do tư chất thông minh, ham há»c, ông được cụ tú Hoà ng Xuân ÄÆ°á»ng xin đưa vá» nuôi dạy. Ông Sắc đến ở nhà cụ tú Hoà ng Xuân ÄÆ°á»ng ở là ng Hoà ng Trù (là ng Chùa) xã Chung Cá»±, tổng Lâm Thịnh, huyện Nam Äà n, tỉnh Nghệ An, được chăm lo cho việc há»c hà nh. Vợ chồng cụ Tú ÄÆ°á»ng không có con trai, chỉ có hai ngưá»i con gái là Hoà ng Thị Loan và Hoà ng Thị An, nên vợ chồng ông Tú rất quý mến cáºu Sắc và đã quyết định chá»n cáºu là m con rể. Năm 1881, cáºu Sắc 18 tuổi kết hôn vá»›i con gái đầu lòng cá»§a cụ Tú là Hoà ng Thị Loan 13 tuổi. Ba năm sau, năm Hoà ng Thị Loan 16 tuổi, sinh cô con gái đầu lòng, chị Bác, Nguyá»…n Thị Thanh. Bốn năm sau sinh anh cá»§a Bác, Nguyá»…n Sinh Khiêm, và hai năm sau đó sinh Bác, Nguyá»…n Sinh Cung. CÅ©ng như những thanh niên trà thức lúc đó, ông Sắc tham gia các kỳ thi cá»§a triá»u đình, năm 1894 (sau khi cụ Tú ÄÆ°á»ng mất 1893) ông thi Ä‘áºu cá» nhân tại kỳ thi Hương, trưá»ng thi Nghệ An. 1895 ông thi Há»™i ở triá»u đình, nhưng không đỗ. Äến 1901 sau khi vợ mất, ông thi Ä‘áºu Phó bảng. Không ra là m quan ngay, trở vá» quê dạy há»c, ông sống trong sạch và cương trá»±c. Mãi đến tháng 5-1906, ông má»›i và o Huế nháºm chức Thừa biện bá»™ Lá»…. Tháng 5-1909 ông được bổ là m tri huyện Bình Khê, tỉnh Bình Äịnh. Tại đây, căm ghét bá»n tham quan, ô lại, ông thưá»ng thăm thú dân chúng, rồi những ngưá»i tù bị bắt do oan khuất, do đấu tranh chống sưu, thuế nặng nỠđược thả. Bá»n cưá»ng hà o, ác bá ở Bình Khê đã tìm cách kiện ông ra triá»u đình. Ông bị triệu vá» triá»u, bị Há»™i đồng Nhiếp chÃnh xá» 100 trượng, giáng 4 cấp và bị triệt hồi. Không vá» quê, ông Ä‘i vá» Nam, vừa Ä‘i vừa bốc thuốc Nam chữa bệnh cho dân. Ông mất ngà y 27-11-1929 tại Cao Lãnh (Äồng Tháp ngà y nay).
ï¸Mẹ Bác, bà Hoà ng Thị Loan là con cụ tú Hoà ng Xuân ÄÆ°á»ng và cụ bà Nguyá»…n Thị Kép. ÄÆ°á»£c há»c hà nh và được dạy dá»— trong gia đình nho há»c, bà là má»™t Ä‘iển hình cá»§a ngưá»i phụ nữ thá»i đó, hết lòng hết sức lo sá»± nghiệp cá»§a chồng và con cái. Ông Sắc và o Huế há»c và thi cá» láºn Ä‘áºn. Bà và các con trai cÅ©ng và o, vừa dệt vải vừa chăm lo cho chồng cho con. Thuở thiếu thá»i, trong lá»i ru cá»§a mẹ, tình yêu quê hương đất nước đã được thấm Ä‘áºm, in sâu trong lòng anh chị em Bác. Những tình cảm ấy được nhân lên, khắc ghi trong lòng Bác kÃnh yêu suốt cả cuá»™c Ä‘á»i mình.
ï¸Năm 1901, bà Loan lâm bệnh nặng và qua Ä‘á»i. Phần má»™ cá»§a bà sau nà y được bà Thanh và ông Khiêm mang từ Huế vỠđặt trên sưá»n núi Äá»™ng Tranh, má»™t trong những ngá»n núi cá»§a dãy Äại Huệ thuá»™c địa pháºn xã Nam Giang, huyện Nam Äà n tỉnh Nghệ An.
ï¸Khi cha và o kinh thà nh nháºm chức, bà Thanh ở nhà tham gia phong trà o yêu nước chống Pháp ở Nghệ An và miá»n Trung. Bị giặc bắt, chịu án phạt 100 trượng, tù khổ sai 9 năm, đà y cách quê hương 3000 dặm. Bà là ngưá»i phụ nữ cách mạng, kiên quyết, có nhan sắc mặn mòi, nhưng cÅ©ng không có chồng, con. Thá»i trẻ, nhiá»u đám mai mối, có cả những đám con cá»§a gia đình gia thế, đến những đám cá»§a những ngưá»i đồng niên ở quê.
ï¸Nhà văn SÆ¡n Tùng, thương binh 1/4, ngưá»i có nhiá»u tác phẩm rất hay và chi tiết vá» Bác và gia đình Bác, ngưá»i đã từng gặp và trò chuyện vá»›i chị Thanh, anh Khiêm và vá»›i cả ngưá»i yêu cá»§a Bác Hồ là Lê Thị Huệ kể lại, nhà văn có lần há»i bà Thanh: vì sao cô không xây dá»±ng gia đình? Bà Thanh trầm tư u uẩn, nhìn và o cõi xa xăm như không muốn nói, nhưng như nuốt những Ä‘au đớn và o trong, bà kể rằng: khi bị bắt, chúng khám thấy trong ngưá»i và dưới vạt giưá»ng nằm cá»§a bà có giấu súng, chúng còn biết bà là con gái cá»§a Nguyá»…n Sinh Sắc, chị gái cá»§a Nguyá»…n Ãi Quốc – ngưá»i vừa gây tiếng vang lá»›n trên diá»…n đà n các nguyên thá»§ quốc gia ở Vécsai nước Pháp, chúng rất tức tối. Má»i ngón đòn tra tấn, đánh Ä‘áºp, bà chỉ nháºn vá» mình, không khai bất kỳ chi tiết nà o liên quan đến đồng chà mình. Má»™t hôm để khuất phục bà , bắt bà phải khai, chúng dùng má»™t chiếc mâm đồng, đặt lên lò than nung đỠrá»±c, lá»™t trần bà ra, rồi đẩy bà ngồi bệt và o chiếc mâm nóng đỠđó. Thịt da cháy xèo xèo, đến xương tá»§y, bà ngất Ä‘i. Sau đó nhiá»u tháng, nhá» sá»± thương cảm cá»§a các bạn tù, bà tá»± chữa bệnh bằng má»™t số thứ thuốc nam kiếm được, vết thương là nh, nhưng toà n bá»™ phần thịt cháy nham nhở, lồi lõm và luôn luôn tấy Ä‘á», Ä‘au đớn, mặc cảm hằng ngà y. Bà không nghÄ© đến việc lấy chồng. Những năm kháng chiến chống Pháp, bà tham gia Há»™i mẹ chiến sÄ© ở quê, bốc thuốc nam chữa bệnh cứu ngưá»i cho đến lúc Ä‘i xa.
ï¸Anh trai cá»§a Bác, Nguyá»…n Sinh Khiêm, tá»± Tất Äạt. Năm 1908, hai anh em Bác tham gia phong trà o chống thuế cá»§a nhân dân Trung Kỳ, sau đó bị trưá»ng Quốc há»c Huế buá»™c thôi há»c; Cáºu Thà nh Ä‘i vá» Nam, mưu cứu nước, cha bị đà y Ä‘i là m tri huyện Bình Khê, ông Khiêm vá» quê, cùng chị hoạt động trong phong trà o yêu nước chống Pháp cá»§a đội Quyên, ấp Võ. Năm 1914, ông Khiêm bị giặc Pháp bắt, bị chúng xá» 9 năm khổ sai, đà y và o táºn Nha Trang. Mãi đến năm 1920, giặc Pháp má»›i đưa ông vá» giam lá»ng ở Huế. Tiếp theo là những ngà y gặp lại chị gái. Hai chị em tham gia các phong trà o cứu nước ở quê cho đến lúc ra Ä‘i. Ông Khiêm cÅ©ng không lấy vợ, không có con. Giữa rừng già Việt Bắc, trong má»™t đêm đông lạnh giá, ngồi bên đống lá»a, các đồng chà trong Thưá»ng vụ Trung ương Äảng chân tình há»i Chá»§ tịch Hồ Chà Minh, tại sao chá»§ tịch không lấy vợ, không láºp gia đình. Chá»§ tịch cưá»i ôn tồn và nói rằng: lúc còn trẻ mải mê Ä‘i là m nhiệm vụ, không có Ä‘iá»u kiện láºp gia đình, bây giá» già rồi không còn nhu cầu ấy nữa.
ï¸Như váºy, Bác cÅ©ng như chúng ta, là con ngưá»i bình thưá»ng, ai cÅ©ng khát vá»ng yêu thương, ai cÅ©ng mong muốn có má»™t mái ấm gia đình. Nhưng Ngưá»i đã trở nên vÄ© đại bởi vì đã vượt lên trên cái bình thưá»ng cá»§a chÃnh mình vá»›i mục Ä‘Ãch Ä‘em lại cái bình thưá»ng và hạnh phúc cho nhân dân, cho các thế hệ mai sau.
ï¸Cả gia đình Bác đã hy sinh cho nhân dân, cho đất nước. Má»—i gia đình Việt Nam như có Bác, có hình Bác. Trong trái tim trẻ thÆ¡, tất cả các thiếu nhi Việt Nam Ä‘á»u có Bác. Cả dân tá»™c Ä‘i theo con đưá»ng Ngưá»i chá»n, há»c táºp và là m theo lá»i Ngưá»i dạy. Gia đình cá»§a Ngưá»i, sống mãi trưá»ng tồn cùng sá»± nghiệp xây dá»±ng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
