Chá»§ tịch Hồ Chà Minh không chỉ khẳng định quyá»n con ngưá»i, quyá»n dân tá»™c trong bản tuyên ngôn độc láºp mà còn chứa đựng những giá trị thá»i đại to lá»›n.
Cách đây 75 năm, sau thắng lợi cá»§a cách mạng tháng Tám, ngà y mùng 2 tháng 9 năm 1945, thay mặt ChÃnh phá»§ lâm thá»i, Chá»§ tịch Hồ Chà Minh đã Ä‘á»c Tuyên ngôn Äá»™c láºp trước toà n thể quốc dân, đồng bà o, khai sinh ra nước Việt Nam dân chá»§ Cá»™ng hòa. Trong bản Tuyên ngôn bất há»§ nà y, Chá»§ tịch Hồ Chà Minh không chỉ khẳng định quyá»n con ngưá»i, quyá»n dân tá»™c độc láºp mà còn chứa đựng những giá trị thá»i đại to lá»›n được coi là bản tuyên ngôn nhân quyá»n cá»§a các dân tá»™c thuá»™c địa trên toà n thế giá»›i.
Căn nhà số 48 phố Hà ng Ngang, Hà Ná»™i là nÆ¡i Bác Hồ viết Bản Tuyên Ngôn Äá»™c láºp và o ngà y 28 tháng 8 năm 1945. Chỉ vá»›i 1 nghìn chữ, được sắp xếp trong 49 câu nhưng đây là má»™t văn kiện lịch sá», văn bản pháp lý ngắn gá»n, sắc bén, có cÆ¡ sở pháp lý vững chắc, không chỉ khẳng định chá»§ quyá»n quốc gia mà còn mở ra má»™t thá»i kỳ má»›i cá»§a dân tá»™c.
Trong những dòng đầu tiên, Chá»§ tịch Hồ Chà Minh dẫn lại các bản Tuyên ngôn Äá»™c láºp cá»§a Hoa Kỳ và Tuyên ngôn vá» Nhân quyá»n và Dân quyá»n cá»§a Pháp khẳng định: “Tất cả má»i ngưá»i Ä‘á»u sinh ra có quyá»n bình đẳng”. Chá»§ tịch Hồ Chà Minh đã dá»±a và o căn cứ đó, nhưng suy rá»™ng ra quyá»n con ngưá»i gắn chặt vá»›i quyá»n dân tá»™c, quyá»n tá»± quyết cá»§a dân tá»™c, quyá»n độc láºp, tá»± do cá»§a dân tá»™c Việt Nam. ChÃnh vì sá»± tác động biện chứng đó nên Tuyên ngôn Äá»™c láºp cá»§a Chá»§ tịch Hồ Chà Minh đã nâng căn cứ pháp lý vá» quyá»n con ngưá»i thà nh má»™t giá trị mang tÃnh thá»i đại.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Bùi Äình Phong, Giảng viên Cao cấp Há»c viện ChÃnh trị Quốc gia Hồ Chà Minh phân tÃch: “Chá»§ tịch Hồ Chà Minh đã kết hợp hai loại quyá»n rất cÆ¡ bản, đó là quyá»n độc láºp cá»§a dân tá»™c và quyá»n tá»± do cá»§a con ngưá»i để trở thà nh má»™t quyá»n cÆ¡ bản cá»§a dân tá»™c. Ná»™i dung, quyá»n cÆ¡ bản cá»§a dân tá»™c đó là độc láºp chá»§ quyá»n, thống nhất và toà n vẹn lãnh thổ. Câu chuyện đó Bác nói từ năm 1945 nhưng đến 15 năm sau, tức là tháng 12 năm 1960 thì Liên Hợp Quốc má»›i đưa ra được má»™t Nghị quyết vá» trao trả độc láºp cho các dân tá»™c và má»™t số năm sau đó nữa, đến tháng 12 năm 1970 thì Liên hiệp Quốc lại tiếp tục có má»™t Nghị quyết để khẳng định là phải thá»±c thi quyá»n đóâ€.
Theo Chá»§ tịch Hồ Chà Minh, quyá»n con ngưá»i và quyá»n dân tá»™c có mối quan hệ biện chứng, tác động qua lại lẫn nhau. Dân tá»™c độc láºp là điá»u kiện tiên quyết để bảo đảm thá»±c hiện quyá»n con ngưá»i và ngược lại thá»±c hiện tốt quyá»n con ngưá»i chÃnh là phát huy những giá trị cao cả và ý nghÄ©a tháºt sá»± cá»§a độc láºp dân tá»™c. Trong phần sau cá»§a bản Tuyên ngôn độc láºp, Chá»§ tịch Hồ Chà Minh đã chứng minh quyá»n dân tá»™c bình đẳng mà má»—i ngưá»i dân Việt Nam có quyá»n được hưởng như má»™t sá»± tháºt hiển nhiên.
Giáo sư, Tiến sỹ Tạ Ngá»c Tấn, Phó Chá»§ tịch Há»™i đồng Lý luáºn Trung ương cho rằng: “Quyá»n được sống trong hòa bình đó là cố gắng ná»— lá»±c đổi bằng xương máu, trà tuệ cá»§a lá»›p lá»›p thế hệ cha anh. Khi có độc láºp tá»± do thì Bác Hồ nói: “Khi đất nước có độc láºp tá»± do mà nhân dân không được hạnh phúc thì độc láºp tá»± do ấy không để là m gìâ€. Äể thá»±c hiện Ä‘iá»u Bác Hồ mong muốn, đó là cả quá trình xây dá»±ng, cố gắng cá»§a chúng ta, quá trình há»c há»i Ä‘i từ những bước nà y đến bước khác để cuối cùng mang lại cuá»™c sống tốt đẹp. Äó là quá trình phấn đấu không mệt má»i, vÄ© đại cá»§a Äảng, cá»§a dân tá»™câ€.
Kết tinh cá»§a tinh thần, ý chà và khát vá»ng độc láºp, tá»± do; kiên trì đấu tranh cho độc láºp, tá»± do cá»§a nhân dân Việt Nam, Tuyên ngôn Äá»™c láºp đã khẳng định quyá»n thiêng liêng, bất khả xâm phạm cá»§a dân tá»™c Việt Nam, ý chà sắt đá không gì lay chuyển nổi cá»§a nhân dân Việt Nam, dân tá»™c Việt Nam trong cuá»™c đấu tranh già nh và bảo vệ độc láºp dân tá»™c.
75 năm sau ngà y Bác Hồ Ä‘á»c Tuyên ngôn Äá»™c láºp khai sinh ra nước Việt Nam Dân chá»§ Cá»™ng hòa, nay là Cá»™ng hòa Xã há»™i Chá»§ nghÄ©a Việt Nam, các nhà nghiên cứu khẳng định rằng Tuyên ngôn độc láºp cá»§a Chá»§ tịch Hồ Chà Minh còn có giá trị lý luáºn và thá»±c tiá»…n, có sức sống mạnh mẽ trong thá»i đại ngà y nay, nhất là vấn đỠvá» quyá»n dân tá»™c và quyá»n con ngưá»i.
Tiến sỹ Phạm Thị Thu Hương, nguyên Phó Giám đốc Bảo tà ng Hồ Chà Minh khẳng định: “Chá»§ tịch Hồ Chà Minh nói rằng: “má»—i ngưá»i dân Ä‘á»u có quyá»n sống, Ä‘á»u có quyá»n tá»± do, quyá»n mưu cầu hạnh phúc”. Äó cÅ©ng là mục Ä‘Ãch hướng tá»›i cá»§a tất cả các nước trên thế giá»›i chứ không chỉ riêng Việt Nam. Bên cạnh nhân quyá»n và để đạt được nhân quyá»n cho ngưá»i dân thì Nhà nước, ChÃnh phá»§ cÅ©ng phải có những động thái tương tá»±. Äó là việc xây dá»±ng má»™t Nhà nước pháp quyá»n xã há»™i chá»§ nghÄ©a cá»§a nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Äó cÅ©ng là quan Ä‘iểm mà Nhà nước ta Ä‘ang hướng tá»›iâ€.
Giáo sư Shigo Shibata, má»™t nhà sá» há»c nổi tiếng cá»§a Nháºt Bản đã từng đánh giá rằng “cống hiến nổi tiếng cá»§a Chá»§ tịch Hồ Chà Minh chÃnh là đã phát triển quyá»n con ngưá»i thà nh quyá»n dân tá»™câ€. 75 năm sau ngà y Chá»§ tịch Hồ Chà Minh Ä‘á»c Tuyên ngôn Äá»™c láºp, đặc biệt là sau gần 35 năm đất nước đổi má»›i, má»—i ngưá»i dân Việt Nam cà ng thấm thÃa hÆ¡n giá trị cá»§a độc láºp, tá»± do; ý nghÄ©a lá»›n lao và sâu sắc trong tư tưởng Hồ Chà Minh vá» quyá»n con ngưá»i và quyá»n cá»§a má»—i dân tá»™c. Äó cÅ©ng là mục tiêu, lý tưởng mà má»i dân tá»™c, quốc gia trên thế giá»›i Ä‘á»u hướng đến./.
Lại Hoa/VOV1