Toà n văn Di chúc Bác chỉ gá»i khiêm tốn là má»™t bức thÆ° vá»›i “mấy lá»i để lại†cho toà n Äảng, toà n dân, nhÆ°ng cà ng Ä‘á»c cà ng thấy sâu sắc vá» tÆ° tưởng và đạo đức cao cả của Chủ tịch Hồ Chà Minh – con ngÆ°á»i má»™t Ä‘á»i hy sinh vì dân, vì nÆ°á»›c.
THÔNG ÄIỆP ÄẦU TIÊN Bác gá»i và o trong Di chúc, đó là niá»m tin tất thắng và o cuá»™c kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta ở 2 miá»n Nam – Bắc. Từ thông Ä‘iệp nà y, NgÆ°á»i đã truyá»n cảm hứng cho cả dân tá»™c vượt qua mÆ°a bom, bão đạn, khó khăn, gian khổ để già nh thắng lợi hoà n toà n. Cuối cùng, lịch sỠđã chứng minh tiên Ä‘oán của Bác là đúng, chỉ tiếc má»™t Ä‘iá»u là khi miá»n Nam hoà n toà n giải phóng, Nam – Bắc sum há»p má»™t nhà , Bác lại không được chứng kiến giây phút thiêng liêng ấy.
THÔNG ÄIỆP THỨ 2 nổi báºt trong Di chúc là vấn Ä‘á» vá» Äảng, mà trÆ°á»›c hết là tÃnh Ä‘oà n kết. Bác căn dặn phải giữ gìn Ä‘oà n kết trong Äảng nhÆ° giữ gìn con ngÆ°Æ¡i trong mắt mình. Trong lá»i Ä‘iếu của Ban chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng hôm Quốc tang Bác Hồ, lá»i căn dặn nà y đã trở thà nh lá»i thá» vÄ©nh biệt Bác, rất thiêng liêng. Thông Ä‘iệp nói vá» Äảng táºp trung và o 4 chữ “tháºt†trong Ä‘oạn viết vá» Äảng cầm quyá»n: “Phải tháºt sá»± thấm nhuần đạo đức cách mạng; tháºt sá»± cần – kiệm – liêm – chÃnh, chà công vô tÆ°; phải giữ gìn Äảng ta tháºt trong sạch; xứng đáng là ngÆ°á»i lãnh đạo, ngÆ°á»i Ä‘Ã y tá»› tháºt trung thà nh của nhân dânâ€. Từ đây hiển lá»™ cả má»™t tÆ° tưởng lá»›n mà có thể gá»i đó là chủ thuyết xây dá»±ng đảng cầm quyá»n của Chủ tịch Hồ Chà Minh – má»™t đóng góp vô giá và o lý luáºn cách mạng Äảng cầm quyá»n của các đảng cá»™ng sản. Ở bản viết năm 1968 – năm diá»…n ra sá»± kiện Máºu Thân, Bác trù tÃnh giải phóng miá»n Nam xong thì việc đầu tiên phải là m là táºp trung chỉnh đốn lại Äảng. Cho đến nay, Äảng ta vẫn Ä‘ang thá»±c hiện Ä‘iá»u ấy bằng cách quyết tâm xây dá»±ng Äảng trong sạch, vững mạnh, đẩy lùi quan liêu, tham nhÅ©ng để lấy lại niá»m tin của nhân dân.
THÔNG ÄIỆP THỨ 3, Bác nhắc tá»›i vấn Ä‘á» vá» con ngÆ°á»i. NgÆ°á»i dặn việc đầu tiên phải là m là đá»n Æ¡n đáp nghÄ©a cho những ngÆ°á»i có công, những gia đình thÆ°Æ¡ng binh liệt sÄ©, không để há» rÆ¡i và o cảnh túng thiếu, đói khổ. Äảng phải có chủ trÆ°Æ¡ng, chÃnh sách, kế hoạch tháºt tốt để chăm sóc Ä‘á»i sống của nhân dân cả hai miá»n Nam – Bắc. Bác còn dặn Äảng phải giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, Ä‘Æ°a các cháu Æ°u tú nhất trong công an, quân Ä‘á»™i, thanh niên xung phong và các tầng lá»›p khác Ä‘i Ä‘Ã o tạo, bồi dưỡng. Bác nhấn mạnh đây là việc rất cần thiết để các cháu trở thà nh Ä‘á»™i quân chủ lá»±c xây dá»±ng đất nÆ°á»›c, những ngÆ°á»i “vừa hồng, vừa chuyên”. Bác còn dặn Äảng ta phải đặc biệt quan tâm phụ nữ, tạo Ä‘iá»u kiện cho chị em phát triển tiến bá»™, Ä‘Æ°a chị em tham gia và o công tác lãnh đạo.
Rồi vá»›i tầng lá»›p nông dân, phải miá»…n thuế nông nghiệp cho bà con ngay sau khi giải phóng miá»n Nam để bà con yên tâm, phấn khởi sản xuất. TÆ° tưởng nà y xuất phát từ bà i há»c của cha ông vỠ“an dân trị quốcâ€. CÅ©ng trong phần nà y, NgÆ°á»i nói vá» vấn đỠđổi má»›i, đấu tranh giữa những cái cÅ© kỹ, lạc háºu vá»›i những cái tốt tÆ°Æ¡i, má»›i mẻ. Bác căn dặn để thá»±c hiện mục Ä‘Ãch cao cả ấy thì phải dá»±a và o dân, Ä‘á»™ng viên sức dân, xây dá»±ng phong trà o để dân thá»±c hiện, để dân thà nh chủ thể xây dá»±ng đất nÆ°á»›c.
Bác dặn trên má»™ không cần bia đá, tượng đồng, chỉ cần ngôi nhà nhỠđể ai đến thăm Bác có chá»— nghỉ ngÆ¡i, rồi má»—i ngÆ°á»i đến thăm hãy trồng má»™t cây là m ká»· niệm để dần dần cây sẽ thà nh rừng, vừa đẹp phong cảnh, vừa lợi cho nông nghiệp.
THÔNG ÄIỆP THỨ 4 liên quan đến quốc tế. Bác căn dặn Äảng ta phải là m hết sức mình củng cố tình Ä‘oà n kết quốc tế giữa các Äảng anh em. Trong Di chúc có má»™t câu Bác viết rất cảm Ä‘á»™ng, rằng cà ng tá»± hà o vá» cách mạng bao nhiêu, Bác cà ng Ä‘au lòng bấy nhiêu vá» sá»± bất hòa của các đảng anh em. Äiá»u nà y cho thấy Bác là chiến sÄ© cá»™ng sản suốt Ä‘á»i trung thà nh vá»›i chủ nghÄ©a quốc tế chân chÃnh. Lá»i dặn của Bác, Äảng ta đã thá»±c hiện suốt 50 năm nay.
THÔNG ÄIỆP THỨ 5, Cuối cùng, Di chúc của NgÆ°á»i nhắc đến “việc riêngâ€, nhÆ°ng lại là má»™t thông Ä‘iệp rất cảm Ä‘á»™ng.
Cả má»™t Ä‘á»i hy sinh vì nÆ°á»›c, vì dân đến mức khi ra Ä‘i, dÆ°á»ng nhÆ° Bác hóa thân và o dân tá»™c, nhân dân. Bác dặn thi hà i Bác hãy được đốt (há»a táng), sau nà y có nhiá»u Ä‘iện thì Ä‘iện táng, vừa tốt vì hợp vệ sinh cho ngÆ°á»i Ä‘ang sống, lại đỡ tốn đất. Bác đã linh cảm má»™t Ä‘iá»u mình sẽ không chỠđược ngà y toà n thắng nên dặn nếu Bác qua Ä‘á»i mà miá»n Nam chÆ°a được giải phóng thì xin gá»i má»™t chút tro xÆ°Æ¡ng cho đồng bà o miá»n Nam. Rồi sau đó khi sá»a Di chúc, NgÆ°á»i dặn để tro và o ba há»™p sà nh, chia cho ba miá»n Bắc – Trung – Nam, để đồng bà o má»—i miá»n tìm đồi cao chôn há»™p tro đó xuống cho đỡ tốn đất, ruá»™ng. Bác thÆ°Æ¡ng má»i ngÆ°á»i, vì đất nÆ°á»›c trải rá»™ng, Bác không muốn đồng bà o vất vả má»—i lần thăm viếng nên muốn cả ba miá»n Ä‘á»u có hình hà i của Bác. Äó là má»™t nghÄ©a cá» cao thượng, má»™t suy nghÄ© sâu xa. Bác còn dặn trên má»™ không cần bia đá, tượng đồng, chỉ cần ngôi nhà nhỠđể ai đến thăm Bác có chá»— nghỉ ngÆ¡i, rồi má»—i ngÆ°á»i đến thăm hãy trồng má»™t cây là m ká»· niệm để dần dần cây sẽ thà nh rừng, vừa đẹp phong cảnh, vừa lợi cho nông nghiệp.
Äó là 5 vấn Ä‘á» lá»›n thể hiện trong Di chúc của Bác vá» cả việc chung và việc riêng, việc trong nÆ°á»›c và quốc tế, việc trong Äảng và nhân dân. Bản Di chúc đến nay đã trở thà nh bảo váºt quốc gia để muôn Ä‘á»i thá»±c hiện, bởi đó Ä‘á»u là những thông Ä‘iệp có tÃnh chất thá»i đại mà Bác gá»i lại cho chúng ta trÆ°á»›c khi Bác vá» vá»›i tổ tiên.
Di chúc Chủ tịch Hồ Chà Minh để lại cho toà n Äảng, toà n dân là bản văn chỉ có 1.000 từ nhÆ°ng Bác công phu chuẩn bị 4 năm liá»n. Năm 1965 khi tròn 75 tuổi, Bác khởi thảo lần đầu tiên và sá»a lần cuối và o tháng 5/1969, khi NgÆ°á»i 79 tuổi. Bốn tháng sau, Bác vÄ©nh biệt nhân dân vá» cõi vÄ©nh hằng.
ST