Những nhân vật đặc biệt trong ngày Quốc khánh đầu tiên của dân tộc

NgÆ°á»�i thiết kế Lá»… đài trên Quảng trÆ°á»�ng Ba Ä�ình; ngÆ°á»�i kéo cá»� trong ngày lá»… Ä�á»™c lập; ngÆ°á»�i may chiếc áo Bác Hồ mặc ngày Lá»… Ä�á»™c lập đầu tiên…là những nhân vật vô cùng đặc biệt trong ngày Quốc khánh đầu tiên (2/9/1945).

🌺 TRƯỞNG BAN TỔ CHỨC NGÀY LỄ �ỘC LẬP

�ích thân Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giao nhiệm cho ông Nguyễn Hữu �ang lo liệu công tác tổ chức ngày Lễ �ộc lập với một mệnh lệnh: “�ây là sự kiện lịch sử lớn kết thúc Cách mạng Tháng Tám và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa� kèm theo một l�i khích lệ đầy tin tưởng: “Việc khó mới giao cho chú!�.
Là ngÆ°á»�i có kinh nghiệm vận Ä‘á»™ng quần chúng và trưởng thành từ thá»±c tế phong trào Truyá»�n bá Quốc ngữ, ông Nguyá»…n Hữu Ä�ang đã nhanh chóng tập hợp được nhân tài vật lá»±c từ các kiến trúc sÆ° vẽ kiểu đến ngÆ°á»�i thợ má»™c trá»±c tiếp thi công, từ các nhà công thÆ°Æ¡ng hiến tặng vật liệu đến nhà kỹ thuật cung cấp và lắp đặt các thiết bị phóng thanh… để đúng ngày giá»� ấn định, lá»… đài Ä�á»™c lập đã sừng sững uy nghi giữa Quảng trÆ°á»�ng Ba Ä�ình.

Từ trên lá»… đài ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố ná»�n Ä‘á»™c lập dân tá»™c cùng sá»± ra Ä‘á»�i của chính thể Dân chủ – Cá»™ng hòa đầu tiên trong lịch sá»­ Việt Nam.

🌺 NGƯỜI MAY CHIẾC �O B�C HỒ MẶC NGÀY LỄ �ỘC LẬP �ẦU TIÊN

Nhắc đến những bộ quần áo của Hồ Chủ tịch, đi�u ấn tượng với những ai từng gặp, được sống và làm việc bên cạnh Ngư�i là sự giản dị, trang tr�ng, lịch sự và gần gũi. Bộ quần áo Ngư�i mặc ngày đ�c Tuyên ngôn, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là chiếc áo kaki, màu vàng đã trở thành hình ảnh quen thuộc của mỗi ngư�i dân nước Việt.

NgÆ°á»�i may áo cho Bác là ông Phúc HÆ°ng – chủ tiệm may có tiếng tại Hàng Quạt thá»�i đó. Ngày 28/8/1945, ông Phúc HÆ°ng đến Ä‘o và chỉ biết mình sẽ may áo cho má»™t cụ Lý ở quê ra thăm thủ đô, cắt may kiểu áo bốn túi, mặc kín cổ khi có việc quan trá»�ng, lúc thÆ°á»�ng nhật thì mở khuy áo thoải mái, Ä‘i giày Ä‘i dép Ä‘á»�u hợp. Sau đó 2 ngày chiếc áo đã được hoàn thành.

🌺 NGƯỜI THIẾT KẾ LỄ �ÀI �ỘC LẬP TRÊN QUẢNG TRƯỜNG BA �ÌNH

Ngư�i thiết kế Lễ đài �ộc lập tại Quảng trư�ng Ba �ình ngày 2/9/1945 là Kiến trúc sư (KTS) Ngô Huy Quỳnh. Ông là một trong những h�c trò cuối cùng của Trư�ng Mỹ thuật �ông Dương đồng th�i là một trong những cây đại thụ của n�n Kiến trúc Việt Nam.

Ngày 1/9/1945, KTS Ngô Huy Quỳnh được cấp trên giao tr�ng trách thiết kế và tham gia dựng Lễ đài ở vư�n hoa Ba �ình, có thể giản dị nhưng phải trang nghiêm. Sau những phút giây tính toán, KTS Ngô Huy Quỳnh đã ch�n phương án dựng lễ đài bằng gỗ theo cách đóng đinh (vì th�i gian gấp) và b�c lụa xung quanh trên vàng dưới đ� để tạo dáng mỹ thuật, vừa nhanh vừa dễ làm. Nơi dựng lễ đài là bồn c� tròn ở giữa vư�n hoa Ba �ình. Công trình được thiết kế có màu vàng nhạt, vòng hai tay ôm lấy phía sau lễ đài màu đ�.

Cùng tài năng và sự nỗ lực, ông và các cộng sự hoàn thành công trình nổi tiếng này chỉ trong một ngày đêm (công trình hoàn thành trước rạng sáng ngày 2/9). Màu đ�, vàng của lễ đài với hai bình hương hai bên, cùng màu của c� đ� sao vàng trên cột c� lễ đài, tất cả cùng nổi lên rực rỡ và sống động.

🌺 NGƯỜI KÉO CỜ TRONG NGÀY �ỘC LẬP

Tại buổi lễ “Tuyên ngôn �ộc lập� 2/9/1945 diễn ra ở Quảng trư�ng Ba �ình, Hà Nội, bà Lê Thi (tên thật là Dương Thị Thoa), quê ở xã Mễ Sở, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên bất ng� nhận được nhiệm vụ kéo c� Tổ quốc. Khi ấy bà chỉ thấy lo lắng, cốt sao để hoàn thành nhiệm vụ. Sau này bà mới thấy đó là ni�m vinh dự đặc biệt, ni�m tự hào khi được ch�n là ngư�i kéo ng�n c� độc lập trong th�i khắc lịch sử tr�ng đại ấy.

Sau Ngày Ä‘á»™c lập, bà Lê Thi hăng hái tham gia các phong trào Cách mạng, bà được bầu làm Bí thÆ° Há»™i Phụ nữ cứu quốc khu Hoàn Kiếm, làm Phó Bí thÆ° Há»™i Phụ nữ cứu quốc tỉnh VÄ©nh Phúc… Ä�ến năm 1956 khi hoà bình lập lại, bà được cá»­ Ä‘i há»�c lá»›p lý luận cao cấp đầu tiên của trÆ°á»�ng Nguyá»…n Ã�i Quốc. Tốt nghiệp loại Æ°u, bà được giữ lại làm giảng viên, rồi đảm nhiệm nhiá»�u cÆ°Æ¡ng vị công tác khác nhau.
�ất nước hòa bình, bà v� công tác tại Hà Nội và lập nên Viện nghiên cứu gia đình và giới. Sau những cống hiến không ngừng cho đất nước, năm 1991 bà được Nhà nước phong hàm giáo sư.

🌺 NHÂN VẬT B� ẨN QUAY NHỮNG THƯỚC PHIM QU� GI� TRONG NGÀY 2/9/1945

Bộ phim “Ngày �ộc lập 2/9/1945� do NSND Phạm Kỳ Nam đạo diễn ra đ�i năm 1975. �úng 30 năm sau ngày lễ thiêng liêng diễn ra trên Quảng trư�ng Ba �ình, đánh dấu ngày khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngư�i dân Việt Nam mới lần đầu tiên được tiếp cận một bộ phim tài liệu quý giá ghi lại chân thực diễn biến không khí của ngày lịch sử đó.

Những thÆ°á»›c phim Ä‘en trắng làm ngÆ°á»�i xem xúc Ä‘á»™ng vá»›i hình ảnh những Ä‘oàn ngÆ°á»�i nô nức kéo vá»� Quảng trÆ°á»�ng Ba Ä�ình, nắm tay vung cao và hát vang bài “Diệt phát xítâ€�, cùng lá»�i tuyên thệ Ä�á»™c lập của quốc dân vang Ä‘á»™ng quảng trÆ°á»�ng… Ã�t ai biết rằng, chỉ trÆ°á»›c đó 1 năm, vào năm 1974, trong má»™t chuyến sang Pháp để thá»±c hiện bá»™ phim tài liệu vá»� cuá»™c Ä‘á»�i hoạt Ä‘á»™ng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đạo diá»…n Phạm Kỳ Nam má»›i được tiếp cận vá»›i những thÆ°á»›c phim lần đầu tiên má»™t cách rất tình cá»�.
Ngư�i trao cho ông những thước phim quý giá này là một Việt ki�u tại Paris. Theo đạo diễn Phạm Kỳ Nam kể lại, khi ông h�i ngư�i Việt ki�u v� tác giả của đoạn phim, ông đã nhận được câu trả l�i: “Tôi không biết gì hơn vì không phải là ngư�i quay. Chỉ biết những đoạn phim đó có ích cho các ông, và tôi đã trao tận tay ông, vì tôi rất yêu mến đất nước, nhân dân Việt Nam�.

Từ khi bộ phim ra đ�i ở th�i điểm 1975 cho đến ngày đạo diễn Phạm Kỳ Nam mất (năm 1984), trong lòng ông vẫn luôn canh cánh với câu h�i: Ai là ngư�i đã bí mật quay những thước phim quý giá ấy? Và cho đến nay câu h�i ấy vẫn chưa có l�i giải đáp chính xác.

HKVN