4 giai Ä‘oạn “vàng” phát triển chiá»�u cao của trẻ cha mẹ không nên bá»� qua

Có bốn giai đoạn chính phát triển chi�u cao ở trẻ, trong đó, giai đoạn vượt trội là giai đoạn 1000 ngày đầu đ�i (quyết định 60% chi�u cao khi trưởng thành) và giai đoạn tuổi dậy thì (trẻ có thể tăng 8 – 12cm mỗi năm cho đến năm 20 tuổi).

DÆ°á»›i đây là thông tin khoa há»�c vá»� các giai Ä‘oạn phát triển chiá»�u cao ở trẻ do TS.BS Phan Bích Nga – Giám đốc trung tâm Khám và TÆ° vấn Dinh dưỡng Trẻ em – Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

1. Giai đoạn 1000 ngày đầu đ�i

1000 ngày đầu đ�i được tính từ khi trẻ được mang thai cho đến 24 tháng tuổi. �ây chính là giai đoạn vàng phát triển chi�u cao và thể chất, đã được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo. 1000 ngày đầu đ�i là giai đoạn quyết định đến 60% khả năng phát triển chi�u cao của trẻ trong tương lai.

1.1 Giai đoạn bào thai

Bắt đầu từ tháng thứ 4 của thai kỳ, hệ thống xương của em bé đã được hình thành và phát triển nhanh chóng. Th�i điểm này, trẻ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là canxi để xương phát triển chi�u cao.

Do đó, trong thai kỳ, đặc biệt sau tháng thứ 4, mẹ bầu cần ăn nhi�u thực phẩm giàu canxi để đáp ứng nhu cầu canxi cần thiết của cơ thể cũng như giúp trẻ đạt chi�u cao tối đa khi chào đ�i, tạo ti�n đ� cho sự phát triển chi�u cao của trẻ trong tương lai.

Mẹ bầu nếu có chế độ ăn uống cân bằng, tinh thần tốt, nghỉ ngơi hợp lý, cân nặng tăng 10-12 kg theo khuyến cáo của Bộ Y tế, em bé sinh ra có thể đạt chi�u cao chuẩn > 50 cm.

1.2 Giai đoạn 0-2 tuổi

Khi trẻ dưới 12 tháng tuổi là th�i điểm tốc độ phát triển nhanh nhất so với m�i giai đoạn khác. Lúc này trẻ có cân nặng gấp đôi cân nặng của trẻ sơ sinh trong vòng 4-5 tháng đầu và cân nặng cuối năm thứ nhất sẽ gấp 3 lần cân nặng sơ sinh.

Theo nghiên cứu giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng cao nhất và tỷ lệ suy dinh dưỡng giữ ở mức cao cho tới 5 tuổi.

Từ 12-24 tháng tuổi cũng là giai đoạn chuyển sang chế độ ăn dặm nên rất có thể trẻ không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết. �i�u này ảnh hưởng không nh� đến sự phát triển của trẻ cả v� chi�u cao và trí tuệ.

Giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi, nếu được nuôi dưỡng tốt, trẻ sẽ tăng thêm 25 cm trong 12 tháng đầu và 10 cm trong năm tiếp theo.

2. Giai đoạn 3 -13 tuổi

Sau 2 tuổi tốc độ tăng trưởng của trẻ sẽ giảm, chi�u cao của trẻ sẽ tăng 5 – 8 cm trong 1 năm cho đến khi dậy thì, trung bình khoảng 6,2 cm mỗi năm. Mật độ xương cũng tăng lên khoảng 1% một năm. �ây là giai đoạn phát triển chi�u cao của trẻ ổn định nhất.

Việc tạo cho trẻ một chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa h�c cũng sẽ tạo bàn đạp cho sự phát triển tốt nhất trong giai đoạn dậy thì sau đó của con.

3. Giai đoạn dậy thì

Ở bé nam giai đoạn này bắt đầu từ 11 – 18 tuổi, còn với bé nữ thì thư�ng từ 10 – 16 tuổi. Th�i kỳ này có sự khác nhau v� độ tuổi phát triển chi�u cao ở bé trai và bé gái.

Cụ thể, trẻ phát triển chi�u cao tốt nhất ở 10-16 tuổi đối với nữ và 12-18 tuổi đối với nam. �ây được xem là 1 giai đoạn vàng cuối cùng để phát triển chi�u cao của trẻ.

Nếu được chăm sóc tốt, trẻ có thể tăng 8 – 12cm mỗi năm cho đến năm 20 tuổi. Tuy nhiên đi�u này còn phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, luyện tập khác nhau của từng trẻ.

4. Giai đoạn sau dậy thì

Sau tuổi dậy thì thư�ng chi�u cao của trẻ vẫn sẽ tăng nhưng không đáng kể và tăng rất chậm. Chi�u cao của trẻ lúc 10 tuổi sẽ quyết định 80% chi�u cao khi trưởng thành. Vì vậy bố mẹ đặc biệt nên chú tr�ng khẩu phần ăn của trẻ trong giai đoạn dậy thì để chi�u cao được phát triển tối ưu nhất.