[ad_1]
Có bốn giai Ä‘oạn chÃnh phát triển chiá»u cao ở trẻ, trong đó, giai Ä‘oạn vượt trá»™i là giai Ä‘oạn 1000 ngà y đầu Ä‘á»i (quyết định 60% chiá»u cao khi trưởng thà nh) và giai Ä‘oạn tuổi dáºy thì (trẻ có thể tăng 8 – 12cm má»—i năm cho đến năm 20 tuổi).
Dưới đây là thông tin khoa há»c vá» các giai Ä‘oạn phát triển chiá»u cao ở trẻ do TS.BS Phan BÃch Nga – Giám đốc trung tâm Khám và Tư vấn Dinh dưỡng Trẻ em – Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

TS.BS Phan BÃch Nga – Giám đốc trung tâm Khám và Tư vấn Dinh dưỡng Trẻ em – Viện Dinh dưỡng Quốc gia
1. Giai Ä‘oạn 1000 ngà y đầu Ä‘á»i
1000 ngà y đầu Ä‘á»i được tÃnh từ khi trẻ được mang thai cho đến 24 tháng tuổi. Äây chÃnh là giai Ä‘oạn và ng phát triển chiá»u cao và thể chất, đã được Tổ chức Y tế thế giá»›i khuyến cáo. 1000 ngà y đầu Ä‘á»i là giai Ä‘oạn quyết định đến 60% khả năng phát triển chiá»u cao cá»§a trẻ trong tương lai.
1.1 Giai đoạn bà o thai
Bắt đầu từ tháng thứ 4 cá»§a thai kỳ, hệ thống xương cá»§a em bé đã được hình thà nh và phát triển nhanh chóng. Thá»i Ä‘iểm nà y, trẻ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, nhất là canxi để xương phát triển chiá»u cao.
Do đó, trong thai kỳ, đặc biệt sau tháng thứ 4, mẹ bầu cần ăn nhiá»u thá»±c phẩm già u canxi để đáp ứng nhu cầu canxi cần thiết cá»§a cÆ¡ thể cÅ©ng như giúp trẻ đạt chiá»u cao tối Ä‘a khi chà o Ä‘á»i, tạo tiá»n đỠcho sá»± phát triển chiá»u cao cá»§a trẻ trong tương lai.
Mẹ bầu nếu có chế độ ăn uống cân bằng, tinh thần tốt, nghỉ ngÆ¡i hợp lý, cân nặng tăng 10-12 kg theo khuyến cáo cá»§a Bá»™ Y tế, em bé sinh ra có thể đạt chiá»u cao chuẩn > 50 cm.

Mẹ bầu nếu có chế độ ăn uống cân bằng, tinh thần tốt, nghỉ ngÆ¡i hợp lý, em bé sinh ra có thể đạt chiá»u cao chuẩn > 50 cm.
1.2 Giai đoạn 0-2 tuổi
Khi trẻ dưới 12 tháng tuổi là thá»i Ä‘iểm tốc độ phát triển nhanh nhất so vá»›i má»i giai Ä‘oạn khác. Lúc nà y trẻ có cân nặng gấp đôi cân nặng cá»§a trẻ sÆ¡ sinh trong vòng 4-5 tháng đầu và cân nặng cuối năm thứ nhất sẽ gấp 3 lần cân nặng sÆ¡ sinh.
Theo nghiên cứu giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng cao nhất và tỷ lệ suy dinh dưỡng giữ ở mức cao cho tới 5 tuổi.
Từ 12-24 tháng tuổi cÅ©ng là giai Ä‘oạn chuyển sang chế độ ăn dặm nên rất có thể trẻ không được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết. Äiá»u nà y ảnh hưởng không nhỠđến sá»± phát triển cá»§a trẻ cả vá» chiá»u cao và trà tuệ.
Giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi, nếu được nuôi dưỡng tốt, trẻ sẽ tăng thêm 25 cm trong 12 tháng đầu và 10 cm trong năm tiếp theo.

Giai đoạn từ 12-24 tháng tuổi, nếu được nuôi dưỡng tốt, trẻ sẽ tăng thêm 25cm trong 12 tháng đầu và 10cm trong năm tiếp theo.
2. Giai đoạn 3 -13 tuổi
Sau 2 tuổi tốc độ tăng trưởng cá»§a trẻ sẽ giảm, chiá»u cao cá»§a trẻ sẽ tăng 5 – 8 cm trong 1 năm cho đến khi dáºy thì, trung bình khoảng 6,2 cm má»—i năm. Máºt độ xương cÅ©ng tăng lên khoảng 1% má»™t năm. Äây là giai Ä‘oạn phát triển chiá»u cao cá»§a trẻ ổn định nhất.
Việc tạo cho trẻ má»™t chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa há»c cÅ©ng sẽ tạo bà n đạp cho sá»± phát triển tốt nhất trong giai Ä‘oạn dáºy thì sau đó cá»§a con.
3. Giai Ä‘oạn dáºy thì
Ở bé nam giai Ä‘oạn nà y bắt đầu từ 11 – 18 tuổi, còn vá»›i bé nữ thì thưá»ng từ 10 – 16 tuổi. Thá»i kỳ nà y có sá»± khác nhau vỠđộ tuổi phát triển chiá»u cao ở bé trai và bé gái.
Cụ thể, trẻ phát triển chiá»u cao tốt nhất ở 10-16 tuổi đối vá»›i nữ và 12-18 tuổi đối vá»›i nam. Äây được xem là 1 giai Ä‘oạn và ng cuối cùng để phát triển chiá»u cao cá»§a trẻ.
Nếu được chăm sóc tốt, trẻ có thể tăng 8 – 12cm má»—i năm cho đến năm 20 tuổi. Tuy nhiên Ä‘iá»u nà y còn phụ thuá»™c và o chế độ dinh dưỡng, luyện táºp khác nhau cá»§a từng trẻ.

Trẻ phát triển chiá»u cao tốt nhất ở 10-16 tuổi đối vá»›i nữ và 12-18 tuổi đối vá»›i nam. Äây được xem là 1 giai Ä‘oạn và ng cuối cùng để phát triển chiá»u cao cá»§a trẻ.
4. Giai Ä‘oạn sau dáºy thì
Sau tuổi dáºy thì thưá»ng chiá»u cao cá»§a trẻ vẫn sẽ tăng nhưng không đáng kể và tăng rất cháºm. Chiá»u cao cá»§a trẻ lúc 10 tuổi sẽ quyết định 80% chiá»u cao khi trưởng thà nh. Vì váºy bố mẹ đặc biệt nên chú trá»ng khẩu phần ăn cá»§a trẻ trong giai Ä‘oạn dáºy thì để chiá»u cao được phát triển tối ưu nhất.
Chiá»u cao cân nặng theo độ tuổi
Từ 12 tháng đến 23 tháng: Ở giai Ä‘oạn nà y, đối vá»›i bé gái chiá»u cao sẽ dao động trong khoảng từ 74,1cm – 85,1cm tương ứng vá»›i cân nặng từ 9,2kg – 11,7kg.
Còn nam thì chiá»u cao sẽ trong khoảng từ 75,7cm – 86,8cm tương ứng cân nặng là 9,6kg – 11,9kg.
Từ 2 tuổi đến 12 tuổi: Trong giai Ä‘oạn nà y, đối vá»›i nữ chiá»u cao sẽ tăng trung bình từ 85,5cm – 149,8cm; cân nặng từ 12kg – 41,5kg. Vá»›i nam trong thá»i kỳ nà y chiá»u cao là 86,8cm – 149,1cm ứng vá»›i cân nặng từ 12,5kg – 39,9kg.
Từ 13 tuổi đến 20 tuổi: Thá»i gian nà y chiá»u cao và cân nặng sẽ tăng trưởng cháºm hÆ¡n. Cụ thể vá»›i nữ chiá»u cao sẽ trong khoảng từ 156,7cm – 163,3cm, cân nặng là 45,8kg – 58kg. Chiá»u cao cá»§a nam giao động từ 156,2cm – 177cm và cân nặng từ 45,3kg – 70,3kg.
Những con số trên chỉ mang tÃnh tương đối. Chiá»u cao cân nặng cá»§a bé còn phụ thuá»™c và o gen di truyá»n, khu vá»±c sống, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hằng ngà y.

Sau tuổi dáºy thì thưá»ng chiá»u cao cá»§a trẻ vẫn sẽ tăng nhưng không đáng kể và tăng rất cháºm. Chiá»u cao cá»§a trẻ lúc 10 tuổi sẽ quyết định 80% chiá»u cao khi trưởng thà nh.
Nguồn: Báo Dân Việt
Xem Bà i viết gốc