Hà Ná»™i8 năm trước, căn há»™ 30 m2 cá»§a ông Nguyá»…n Văn Thu ở táºp thể C8 Giảng Võ bị đánh giá nguy hiểm, cần di dân khẩn cấp, nhưng ông vẫn bám trụ.
Ông Thu được bố trà căn há»™ 30 m2 ở tầng 3 đơn nguyên 3 táºp thể C8 Giảng Võ, phưá»ng Giảng Võ, quáºn Ba Äình, từ năm 1983. HÆ¡n chục năm sau, căn há»™ được nhà nước thanh lý, hiện là nÆ¡i sinh sống cá»§a chị gái, vợ và hai con ông.
Ngoà i 2 phòng ngá»§ rá»™ng má»—i phòng chừng 10 m2, không gian sinh hoạt chÃnh cá»§a gia đình là phòng khách chỉ 8 m2, đặt tá»§, bà n thá», tivi, bà n há»c, hai chiếc ghế gá»—, dà n máy khâu. Tất cả đồ đạc kê sát các bức tưá»ng, tạo khoảng trống ở giữa là m chá»— trải chiếu ăn uống. Chuyện há»c hà nh, công việc may vá cá»§a vợ con ông Thu Ä‘á»u diá»…n ra trong không gian nà y.

Phòng khách rá»™ng chừng 8 m2 là không gian sinh hoạt, há»c táºp, là m việc cá»§a gia đình ông Nguyá»…n Văn Thu. Ảnh: Phạm Chiểu
Ở lối và o nhà , ông Thu đặt máy giặt, bếp từ, bồn rá»a bát, khay đựng bát đĩa… nên chỉ còn khoảng 70 cm, hai ngưá»i lá»›n phải né nhau. Các bức tưá»ng trong nhà ẩm mốc, có chá»— rêu xanh. Nhiá»u năm nay, má»—i khi mua bán thêm đồ váºt gì cả gia đình phải tÃnh toán xem kê ở đâu, thay thế váºt dụng gì. Vợ chồng ông rất ngại má»i bà con, bạn bè tá»›i chÆ¡i vì “tiếng ở thá»§ đô mà nhà quá xáºp xệ”.
Nhà cháºt, gia đình ông Thu cÅ©ng như cư dân xung quanh thưá»ng ra hà nh lang hóng mát. Tuy nhiên, gần đây há» cÅ©ng hạn chế vì hà nh lang mốc xanh mốc Ä‘á», xuất hiện nhiá»u vết nứt, tá»›i mức từ sà n tầng 3 nhìn thấy hà nh lang tầng 2. ChÃnh quyá»n phải vá vÃu bằng những thanh sắt to bản Ä‘an chéo nhau. Cầu thang lên xuống cÅ©ng có những thang sắt Ä‘an chéo chống đỡ.
Táºp thể C8 Giảng Võ được xây dá»±ng năm 1979, gồm những dãy nhà 5 tầng. Má»—i căn khoảng 30 m2, má»™t số gia đình trổ thêm “chuồng cá»p” để tăng diện tÃch sá» dụng. Năm 2013, Viện Khoa há»c công nghệ và Kinh tế xây dá»±ng Hà Ná»™i kiểm định chất lượng nhà C8 (đơn nguyên 3), đánh giá mức độ nguy hiểm cấp D, tức khả năng chịu lá»±c cá»§a kết cấu không thể đáp ứng yêu cầu sá» dụng bình thưá»ng, xuất hiện tình trạng nguy hiểm tổng thể, cần di dá»i ngay toà n bá»™ dân.

Lối Ä‘i và o căn há»™ cá»§a ông Thu cháºt hẹp, do đặt cả máy giặt, bếp, bồn rá»a bát… Ảnh: Phạm Chiểu
Tháng 8/2014, Chá»§ tịch UBND TP Hà Ná»™i yêu cầu tổ chức di dá»i các há»™ dân sinh sống tại đơn nguyên 3 nhà C8 trong tháng 9. Ngưá»i dân được chuyển tá»›i sống tạm thá»i ở những chung cư ở Trung Hòa, quáºn Cầu Giấy và được há»— trợ 6 triệu đồng má»—i tháng. Chá»§ nhà đi, căn há»™ cÅ© được khóa chặt, che tôn phÃa ngoà i.
Tuy nhiên, theo thống kê cá»§a Sở Xây dá»±ng Hà Ná»™i, đến tháng 7/2021, vẫn còn 18/36 há»™ ở đơn nguyên 3 nhà C8 chưa di dá»i và gia đình ông Thu là má»™t trong số đó. “Nếu nói không sợ cÅ©ng không đúng, nhưng sang chá»— ở tạm rất bất tiện. Má»i giấy tá» vẫn phải phụ thuá»™c ở chá»— nà y, từ con cái Ä‘i há»c, lÄ©nh lương hưu… HÆ¡n nữa, chúng tôi muốn được xây nhà má»›i sá»›m, bây giá» chuyển Ä‘i thì không biết tá»›i bao giá», 10 hay 15 nữa ai dám chắc”, ông Thu giải thÃch.
Ông Thu kể, năm 2016, cư dân C8 có cuá»™c há»p vá»›i chÃnh quyá»n. Gần 90% ngưá»i dân đồng thuáºn vá» chá»§ trương xây má»›i chung cư, nhà thầu cÅ©ng được chỉ định. Vá»›i 30 m2 nhà hiện có, nhân thêm hệ số 1,9, khi chung cư được xây má»›i, gia đình ông Thu sẽ có căn há»™ gần 60 m2. Cuá»™c sống sẽ “dá»… thở hÆ¡n, con cái có thể tá»± tin má»i bạn đến nhà chÆ¡i”.
Nhưng đến nay má»i thứ vẫn nằm trên giấy. Nhà quá xuống cấp, ông Thu chẳng muốn sá»a sang, chấp nháºn cuá»™c sống tạm bợ vì lo mua đồ má»›i, khi khu nhà được cải tạo lại phải chuyển đồ bất tiện. “Chúng tôi sẽ không rá»i Ä‘i cho đến khi nà o nhìn thấy đơn vị thi công mang máy móc tá»›i”, ông Thu quả quyết nói.

Hà nh lang đơn nguyên C8 Giảng Võ ẩm mốc, xuất hiện nhiá»u vết nứt. Ảnh: Phạm Chiểu
Từng sống ở nhà C8 Giảng Võ, năm 2016 gia đình chị Nguyá»…n Thị Ngân đã chuyển tá»›i nÆ¡i tạm cư, nhưng được 5 tháng lại trở vá». Lý do chá»— ở má»›i khá thoải mái, song hai con phải Ä‘i há»c xa, đưa đón vất vả. Căn há»™ cá»§a gia đình đã được khóa chặt và quây tôn, không thể và o nhà cÅ©, chị thuê nhà trá» gần đó để ở.
“Tôi bán nước ngay trước cá»a nhà cÅ© coi như là trông nhà ”, chị Ngân nói và cho hay căn há»™ cá»§a gia đình chỉ rá»™ng 18 m2 nên khi thà nh phố có chá»§ trương cải tạo chung cư, chị không mặn mà . “Chá»§ trương xây má»›i má»—i căn há»™ rá»™ng khoảng 70 m2, nếu như tôi muốn mua thì sẽ phải bá» thêm rất nhiá»u tiá»n. Bán hà ng nước như tôi đến cÆ¡m ăn còn khó nói gì tá»›i mua nhà ”, chị chia sẻ.
Cách nhà C8 Giảng Võ khoảng 5 km, táºp thể H1 Nguyá»…n Công Trứ, ở phố Huế, quáºn Hai Bà Trưng, được xây từ những năm 1960 nay đã xáºp xệ. Má»—i khi mưa lá»›n, nước từ tầng cao nhất (tầng 4) chảy xuống tầng 1. Bên ngoà i, lá»›p vữa bong tróc từng mảng lá»›n, cây cá» má»c che cả những ô cá»a nhá» vốn để lấy ánh sáng.
Nhà chị Lê Thị Thúy sống ở tầng 4 táºp thể H1, mở cá»a ra là thấy cả mảng trần ngoà i hà nh lang vỡ toác, để lá»™ phần mái ngói cÅ©ng bị vỡ, mưa nắng Ä‘á»u hứng trá»n. “Tôi cÅ©ng như mấy chục gia đình ở táºp thể H1 đã phải sống trong sợ hãi, lúc nà o cÅ©ng lo sáºp nhà ”, chị Thúy nói.

Chung cư H1 Nguyá»…n Công Trứ, phố Huế, quáºn Hai Bà Trưng, bị sụt cả mảng trần, ngói vỡ. Ảnh: Phạm Chiểu
Không chỉ ông Thu, chị Ngân, chị Thúy, khoảng 250.000 ngưá»i dân Hà Ná»™i Ä‘ang sống trong 1.579 nhà chung cư cÅ© xuống cấp. Theo Sở Xây dá»±ng, ngoà i nhà C8 Giảng Võ, 5 chung cư cấp độ D nguy cÆ¡ sụp đổ vẫn còn ngưá»i dân sinh sống. Cụ thể nhà 51 Huỳnh Thúc Kháng còn 4 há»™; táºp thể Bá»™ Tư pháp (đơn nguyên 1, 3) còn 2 há»™; nhà A phưá»ng Ngá»c Khánh (đơn nguyên 1) còn 20 há»™; nhà G6 phưá»ng Thà nh Công (đơn nguyên 1, 2) 28 há»™; nhà 148-150 SÆ¡n Tây còn 3 há»™.
Các chung cư trên được xây dá»±ng từ năm 1960 đến 1999, số Ãt trước 1954, cao từ 3 đến 6 tầng, diện tÃch dưới 30 m2. Do được đưa và o sá» dụng đã lâu nên nhiá»u chung cư xuống cấp nghiêm trá»ng, ngáºp úng, không có hệ thống phòng cháy chữa cháy, không có diện tÃch dà nh cho đỗ xe…
Việc cải tạo được Hà Ná»™i đặt ra từ hÆ¡n 20 năm trước, mục tiêu đến năm 2015 sẽ “xóa” toà n bá»™. Tuy nhiên, đến nay má»›i có 19 chung cư cÅ© được cải tạo và đưa và o sá» dụng; 14 dá»± án Ä‘ang triển khai.
Äể thúc tiến độ, năm 5 trước thà nh phố thà điểm xã há»™i hóa quy hoạch chung cư cÅ©. 19 nhà đầu tư đã đăng ký nghiên cứu cải tạo 30 khu chung cư. Nhưng đến nay, tiến độ má»›i dừng ở các bản báo cáo lần 1, lần 2. 3 khu chung cư nhà đầu tư đã xin rút là khu Tân Mai, ÄÆ°á»ng sắt và Xà nghiệp xây lắp 24.
Tại há»™i thảo vá» cải tạo chung cư cÅ© do Viện Nghiên cứu Phát triển kinh tế xã há»™i phối hợp vá»›i Liên hiệp các há»™i Khoa há»c kỹ thuáºt TP Hà Ná»™i tổ chức tháng 4/2021, nhiá»u đại biểu thốt lên đã dá»± không biết bao nhiêu cuá»™c há»p vá» cải tạo chung cư cÅ© nhưng hầu như chưa thấy chuyển biến gì đáng kể. GS Äặng Hùng Võ cho rằng nếu tiến độ như hiện nay, sau khi hoà n thà nh cải tạo số chung cư cÅ© đã thống kê, Hà Ná»™i lại phải cải tạo những chung cư má»›i, khi đó đã trở thà nh cÅ©.
Gần đây nhất ngà y 23/9/2021, HÄND TP Hà Ná»™i đã thông qua nghị quyết vỠđỠán cải tạo, xây dá»±ng lại chung cư cÅ©. Giai Ä‘oạn 2021-2025, thà nh phố lên kế hoạch cải tạo 10 khu chung cư cÅ©, bao gồm 4 khu nhà cấp D có nguy cÆ¡ sụp đổ, phải di dá»i khẩn cấp ngưá»i dân là Giảng Võ, Thà nh Công, Ngá»c Khánh, Bá»™ Tư Pháp; và 6 khu có tÃnh khả thi để cải tạo là Kim Liên, Trung Tá»±, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, NghÄ©a Tân.
Thấy chung cÅ© cá»§a mình có tên trong danh sách được cải tạo, ông Thu lại hy vá»ng “dá»± án không rÆ¡i và o bế tắc như những lần trước”.
Phạm Chiểu – Võ Hải
Nguồn: Vnexpress
Link bà i viết gốc