Ká»· niệm 130 năm ngà y sinh Chá»§ tịch Hồ Chà Minh, nhiá»u há»™i nghị, há»™i thảo được tổ chức trên toà n quốc để thêm má»™t lần nhân dân Việt Nam được tá»± hà o vá» vị Lãnh tụ kÃnh yêu cá»§a mình.
Trong má»™t sá»± kiện như thế, nguyên Phó Thá»§ tướng VÅ© Khoan đã kể lại những câu chuyện xúc động, khó quên cá»§a ông khi tháp tùng Bác công du nước ngoà i trong vai trò phiên dịch. Những lần tiếp xúc gần gÅ©i như thế, ông tháºt sá»± cảm phục má»™t con ngưá»i bình dị mà hết sức cao quý, cảm nháºn vá» sá»± hòa quyện giữa văn hóa phương Äông và phương Tây trong con ngưá»i Bác. Äặc biệt, vá»›i nhà ngoại giao kỳ cá»±u nà y, ông chưa từng thấy ai chịu khó há»c ngoại ngữ như Bác.
Ông VÅ© Khoan chia sẻ, quan sát trong nhiá»u lần Ä‘i công tác nước ngoà i, chỉ trừ những chuyến Ä‘i thăm chÃnh thức, còn thăm không chÃnh thức, Bác không bao giá» Ä‘i chuyên cÆ¡, mặc dù phÃa bạn luôn luôn sẵn sà ng dà nh chuyên cÆ¡ cho Bác.
Cùng Ä‘i vá»›i Bác chỉ có mấy ngưá»i, trong đó có thư ký VÅ© Kỳ, bác sÄ© Như Thế Bảo và nhiá»u lần không có bảo vệ, cần vụ Ä‘i theo. Có những chuyến Ä‘i chỉ có 1-2 cán bá»™ cao cấp liên quan tá»›i chá»§ đỠBác là m việc vá»›i lãnh đạo bạn chứ không bao giá» có má»™t Ä‘oà n “hoà nh trángâ€, “đồ sộ†đi theo phục vụ Bác.
Ông VÅ© Khoan vẫn còn nhá»› như in vá» chuyến Ä‘i Liên Xô được phục vụ Bác. Trong chuyến Ä‘i đó, Ngưá»i còn tá»± tay giặt đồ cá»§a mình mà không phiá»n đến các cô phục vụ, khi ăn cÆ¡m xong cÅ©ng chÃnh Ngưá»i tá»± dá»n bát đĩa đưa và o bếp….
“Bác kêu gá»i chúng ta tiết kiệm thì chÃnh Bác tiêu biểu cho Ä‘iá»u đó, chứ Bác không nói má»™t đằng là m má»™t nẻoâ€- nguyên Phó Thá»§ tướng chia sẻ.
Theo ông VÅ© Khoan, trong số các lãnh tụ cá»§a phong trà o cá»™ng sản và công nhân quốc tế, Bác là ngưá»i duy nhất thấm nhuần văn hóa phương Äông và phương Tây trong bản thân mình. “Văn hóa ngoại giao cá»§a Bác là văn hóa trá»™n lẫn giữa cái lịch lãm vá» hình thức cá»§a phương Tây và chân thà nh, thâm thúy cá»§a ngưá»i phương Äông. Äó là điá»u chúng ta nên há»c táºp Bác. Bởi vì phải có kiến thức văn hóa rất sâu thì Bác má»›i có thể có cách ứng xá» như váºy†– ông VÅ© Khoan cho biết.
Ông dẫn chứng má»™t ká»· niệm trong chuyến Ä‘i công tác có má»™t cuá»™c chiêu đãi rất long trá»ng, ngưá»i mà Bác đến chà o đầu tiên không phải là lãnh đạo mà là má»™t ngưá»i quen biết từ hồi hoạt động trong Quốc tế cá»™ng sản. Bác tiến đến chà o bà thư ký trước rồi má»›i chà o những ngưá»i khác. Trước khi đến chà o, Bác không quên cầm má»™t bông hoa trên bà n đến tặng bà thư ký.
Hay khi Ngưá»i sang Ấn Äá»™, phÃa bạn tổ chức cuá»™c mÃt tinh rất lá»›n. Trên sân khấu, há» bố trà má»™t dãy ghế cho lãnh đạo Ấn Äá»™ và Bác ngồi. Vì ghế dà nh cho Bác như kiểu ghế cá»§a vua nên dứt khoát Bác không ngồi mà Bác ngồi xuống sà n. Sau đó phÃa bạn tặng Bác 1 tấm thảm len, Bác cuá»™n tròn lại và vác lên vai. Nhìn thấy cảnh tượng đó, hà ng vạn ngưá»i đã đứng dáºy tung hô khi thấy má»™t ông Chá»§ tịch nước khiêng trên vai tấm thảm.
“Những câu chuyện đó cho thấy Bác là hiện thân cá»§a ná»n văn hóa phương Äông và phương Tây, rất tá»± nhiên, bình dị, chân thà nh. ChÃnh vì lẽ đó mà tổ chức UNESCO đã tôn vinh Chá»§ tịch Hồ Chà Minh danh hiệu: Anh hùng giải phóng dân tá»™c, Danh nhân văn hóa thế giá»›i†– ông VÅ© Khoan chia sẻ.
Chá»§ tịch Hồ Chà Minh là má»™t tấm gương tiêu biểu vá» tinh thần tá»± há»c và há»c táºp suốt Ä‘á»i. Ngưá»i cho rằng, việc há»c không chỉ có ở nhà trưá»ng hay lên lá»›p má»›i há»c táºp… mà trong má»i hoạt động cách mạng, chúng ta Ä‘á»u phải há»c táºp. Nhiá»u lần được là m phiên dịch cho Bác, những Ä‘iá»u táºn mắt chứng kiến vá» tinh thần tá»± há»c, vỠđức tÃnh khiêm tốn, giản dị cá»§a Bác đã để lại trong ông VÅ© Khoan những ấn tượng khó quên và bản thân ông cÅ©ng há»c được từ Bác những Ä‘iá»u quý giá.
Nguyên Phó Thá»§ tướng kể, ai cÅ©ng biết Bác Hồ rất giá»i ngoại giữ và biết nhiá»u thứ tiếng. Sau nà y, dù Bác đã là Chá»§ tịch nước, tuổi cÅ©ng đã cao nhưng Bác vẫn chăm chỉ há»c.
Và o năm 1967, trong má»™t lần được phiên dịch cho Bác, trong lúc chá» phÃa bạn đến, ông VÅ© Khoan thấy Bác mở há»™p thuốc lá ra hút kèm theo là mảnh giấy nhá», lẩm nhẩm Ä‘á»c Ä‘i Ä‘á»c lại mấy từ tiếng Nga. “Bác vẫn há»c tiếng Nga ạ?- ông VÅ© Khoan mạnh dạn há»i Bác. Bác nói: “Lâu không dùng nên Bác quên nhiá»u, nay Bác há»c lại và há»c thêm bằng cách ghi má»™t số từ và o mảnh giấy để và o há»™p thuốc lá, má»—i lần lấy thuốc ra hút lại nhẩm lạiâ€.
“Bác thưá»ng để 20 tá» giấy nhá», má»—i tá» ghi 1 từ má»›i, có rÆ¡i rụng thì má»—i ngà y Bác vẫn có thể há»c được mươi từ. Tôi Ä‘oán chắc rằng, không có ai chịu khó há»c ngoại ngữ như Bác. Là má»™t lãnh tụ, hiểu biết nhiá»u, lại cao tuổi và lúc nà o cần, Bác Ä‘á»u có thể gá»i bất cứ phiên dịch nà o nhưng Bác Ä‘á»u tá»± há»c ngoại ngữ†– ông VÅ© Khoan kể.
Tấm gương há»c ngoại ngữ cá»§a Bác đã và sẽ tiếp tục được nhắc đến bởi đó là hà nh trang quan trá»ng trong thá»i kỳ há»™i nháºp.
Nhiá»u tà i liệu ghi lại rằng: Trong bản lý lịch đại biểu dá»± Äại há»™i Quốc tế cá»™ng sản lần thứ 7, Bác Hồ được miêu tả: “Biết các thứ tiếng: Pháp, Anh, Trung Quốc, Ã, Äức, Nga, Tây Ban Nha và Bồ Äà o Nha”. Ngoà i ra dá»±a và o những lần Bác Ä‘i thăm nước ngoà i, cÅ©ng như những lần đón tiếp các phái Ä‘oà n ngoại giao tá»›i thăm Việt Nam, Bác còn có thể sá» dụng thông thạo khá nhiá»u ngoại ngữ khác nữa như: Tiếng Xiêm (Thái Lan bây giá»), tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ả Ráºp, tiếng dân tá»™c thiểu số Việt Nam…
Ngưá»i không chỉ há»c ở sách mà ngưá»i còn tìm cho mình cách há»c hiệu quả từ trong thói quen giao tiếp vá»›i ngưá»i nước ngoà i. Bác Hồ rất mạnh dạn, không ngần ngại khi giao tiếp vá»›i ngưá»i bản địa…Bất cứ lúc nà o, bất cứ ở đâu, Bác cÅ©ng có thể tìm tòi, há»c táºp, không bá» phà má»™t chút thá»i gian nà o, má»™t cÆ¡ há»™i nà o.
Những câu chuyện nhá» vá» Bác Ä‘á»u toát lên vẻ đẹp cá»§a má»™t con ngưá»i có cuá»™c Ä‘á»i vÄ© đại mà quá đỗi bình dị, mãi lan tá»a đối vá»›i thế hệ chúng ta hôm nay và mai sau./.
VOV
