Má là Anh hùng lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân, mẹ Việt Nam anh hùng Trần Thị Quang Mẫn (Trần Thị Sáu, Sáu Mẫn, Mưá»i Mẫn).
“Anh†Trần Quang Mẫn
Cuá»™c Ä‘á»i má lắm Ä‘au thương nhưng cÅ©ng tháºt oanh liệt.
Thá»i con gái má tên là Trần Thị Sáu. 17 tuổi, má đã cả gan rá»§ ngưá»i em gái thứ tám trốn nhà đi kháng chiến chống Pháp. Trốn lần thứ nhất thì cha Ä‘uổi kịp, bắt vá».
Trong cÆ¡n giáºn dữ, ông cắt phăng mái tóc dà i cá»§a Sáu, đốt cả quần áo cá»§a con. Má»™t thá»i gian sau, Sáu và em gái trốn Ä‘i lần hai. Cô cắt luôn phần còn lại cá»§a mái tóc cho giống con trai. Lúc đó còn mấy tháng nữa Sáu má»›i tròn 18 tuổi.
Äầu năm 1946, hai chị em Sáu trở thà nh tân binh cá»§a trung đội 1, đại đội 70, chi đội 124 cá»§a Bá»™ đội Huỳnh Thá»§ hoạt động ở VÄ©nh Thuáºn (U Minh Thượng, Kiên Giang). Sáu khai tên Trần Quang Mẫn, vốn là cái tên Mẫn hay gá»i ở nhà .
Từ đó, Sáu bắt đầu cuá»™c Ä‘á»i má»›i dưới cái tên Trần Quang Mẫn. Sáu bắt em gái gá»i mình là “anh Sáuâ€. Äể che giấu hình hà i con gái, cô táºp la, táºp hét cho bể tiếng, táºp Ä‘i đủ 6-7 tấc má»™t bước cho ngả mình vá» phÃa trước như đà n ông, phÆ¡i nắng gió cho da Ä‘en sạm. Cô băng miếng vải nịt ngá»±c sát rạt, cố che Ä‘i hình hà i con gái, bắt chước há»c hút thuốc…
“Lần đầu tiên được ôm cây súng, thấy nặng nhưng khoái lắm. Súng cá»§a Äức hai ký mấy láºn. Riết rồi thấy quen. Lần lần táºp bắn súng máy, táºp tháo ráp, trưá»n bò, đứng bắn, nằm bắn, táºp xáp lá cà , đâm lê… Rồi hà nh quân ban đêm. Có bữa Ä‘i và i ba cây số, có khi Ä‘i mưá»i mấy cây số cÅ©ng có. Äà n ông là m gì mình là m váºy†– má Sáu Mẫn cưá»i khi hồi tưởng chuyện quá khứ.
Sau mấy lần được giao nhiệm vụ Ä‘i trinh sát dẫn bá»™ đội đánh đồn, chỉ sau mấy tháng nháºp ngÅ©, chiến sÄ© Trần Quang Mẫn đã được kết nạp Äảng. Khi đó Mẫn vừa tròn 18 tuổi.
Vốn là ngưá»i gan dạ, thông minh, Sáu Mẫn được cá» Ä‘i há»c sÄ© quan ở Trưá»ng Quân chÃnh Quang Trung. Năm 1947 trở vỠđơn vị, cô chỉ huy đại đội 70 (đại đội cảnh vệ – sau nà y là trung Ä‘oà n 124 thuá»™c Quân khu 9). Khi đó “anh†Trần Quang Mẫn 21 tuổi.
Gần năm năm binh nghiệp, cô gái giả trai ấy luôn hà nh xá» như má»™t nam thanh niên và đã cùng đồng đội xông pha biết bao tráºn. “Má»—i lần Ä‘i biết là thế nà o cÅ©ng có thể hi sinh nhưng vẫn Ä‘i. Äạn nó tránh không trúng mình chá»› trúng là chết rồi. CÅ©ng có trúng mấy lần nhưng nhẹ nhẹ vô tay, vô giò thôiâ€, má cưá»i bảo.
Cho đến má»™t ngà y cô không thể giấu được nữa. Äó là khi có ngưá»i bá»™ đội ở tiểu Ä‘oà n 401 (bá»™ đội địa phương huyện Phú Quốc) tên Nguyá»…n Văn Bé (Mưá»i Bé) Ä‘i tìm “cô†Trần Quang Mẫn đòi cưới vì đó là ngưá»i vợ đã được hứa hôn.
Má»™t đám cưới kỳ lạ đã diá»…n ra. “Mấy bà má cứ theo há»i hoà i. Tui cưá»i biểu chừng đó má hay. Tá»›i chừng vô là m đám tuyên bố, mấy đứa con nÃt la dữ lắm: đà n ông mà đi cưới đà n ôngâ€, má kể. Äám cưới, cô dâu chú rể Ä‘á»u mặc đồ bá»™ đội cá»§a nam. Không áo cưới, không hoa, không cả quà cưới. ÄÆ¡n vị tuyên bố. Mấy bà má nấu bánh canh, nấu chè mừng cho đôi trẻ.
Äêm 20-7-1958. Sáu Mẫn bị bắt. Vá» khám lá»›n cá»§a tỉnh Rạch Giá, địch tra tấn Sáu Mẫn bằng những tráºn mưa đòn. Sáu Mẫn bị kết án 7 năm khổ sai, 5 năm biệt xứ. Sáu Mẫn được đưa tá»›i khám Chương Thiện, Tân Hiệp, xuống Chà Hòa, ra Thá»§ Äức, Ä‘i Gò Gông rồi trở vá» Chà Hòa, đưa lên Phú Lợi rồi đà y ra Côn Äảo.
Cuối năm 1966, sau tám năm giam cầm, tra tấn, Sáu Mẫn má»›i được thả. Má»™t năm sau, con trai hi sinh. Má vẫn không rá»i chiến trưá»ng. ÄÆ¡n vị mở chiến dịch đánh ở đâu, má có mặt ở đó. Năm 1974, Trần Quang Mẫn giữ chức vụ tiểu Ä‘oà n trưởng.
_______
Ngà y 23-4-1952, chồng má, má»™t sÄ© quan tiểu Ä‘oà n 401 (bá»™ đội địa phương huyện Phú Quốc), hi sinh khi tham gia tráºn đánh và o đồn Chà ng Chẹt (Rạch Giá). “Äồng đội kể đêm đó trước khi công đồn, ổng nói vá»›i anh em: “Tui Ä‘i như vầy chắc ở nhà Sáu Mẫn sanh con rồi”.
Tui cÅ©ng đâu hay ổng hi sinh. Chị ChÃn Lé Ä‘i công tác ghé qua bảo: Mưá»i Bé hi sinh, chôn chung 11 ngưá»i. Lúc đó tui má»›i hay. á»”ng hi sinh khi tui sanh thằng nhá» má»›i được bốn ngà y…†– má khóc khi nhá»› lại ký ức Ä‘au đớn ấy.
Cả Ä‘á»i má những lúc còn chồng, còn con thì thá»i gian gần gÅ©i bên những ngưá»i yêu thương nhất quá ngắn ngá»§i. “Cưới nhau được hÆ¡n tuần lá»… ổng phải trở vỠđơn vị – má kể – Tụi tui gặp nhau thêm hai lần, má»—i lần chừng 3-4 ngà y. Khi có thai thằng Hưng gần hai tháng, vợ chồng tui má»›i gặp lại nhau lần nữaâ€.
Và đó cÅ©ng là lần cuối cùng há» nhìn thấy nhau… Chồng hi sinh khi má sinh con má»›i được bốn ngà y. Và cuá»™c Ä‘á»i là m vợ cá»§a má cÅ©ng chỉ gặp chồng được bốn lần.
Lúc con trai má»›i được 5-6 tháng tuổi, má phải dằn lòng gá»i con cho ông bà ngoại nuôi giùm, trở vỠđơn vị chiến đấu cùng đồng đội. Kể từ đó, má không gặp lại con nữa cho đến 5-6 năm sau khi Ä‘ang ở trong tù. “Hồi địch nhốt tui ở trại giam Phú Lợi, má»™t bữa tui thấy bà già , nhá» em gái dẫn theo thằng nhá» chừng 5-6 tuổi vô thăm. Tui đâu biết nó là con mình, tưởng con cá»§a nhá» emâ€, má cưá»i thiệt buồn kể.
Sau lần gặp ngắn ngá»§i đó, má bị đà y ra Côn Äảo. Khi má được thả vá», Quốc Hưng đã 14 tuổi và đã Ä‘i theo các anh bá»™ đội được… bốn năm. Má không hay khi mình Ä‘ang trong tù, má»›i 10 tuổi Quốc Hưng đã trốn ông bà ngoại lên tỉnh đội Rạch Giá xin là m liên lạc.
Ai cÅ©ng biết đó là giá»t máu duy nhất cá»§a má và liệt sÄ© Mưá»i Bé nên tìm cách bảo vệ Hưng, chá» ngà y hai mẹ con sum há»p. Cán bá»™ tỉnh đội bố trà cho Hưng là m liên lạc ở đội U Minh 10.
“Tá»›i lúc ở Côn Äảo vá» tui má»›i gặp lại con. Nó giống cha như đúc. Nó nằng nặc xin sang bá»™ pháºn trinh sát. Biết tÃnh con cÅ©ng như mình ngà y trước, tui không nỡ cảnâ€, má kể.
Má»™t năm sau, má Ä‘au đớn nháºn tin đứa con duy nhất cÅ©ng hi sinh. 15 năm sau ngà y chồng hi sinh, má lại chết má»™t lần nữa. “Hồi thằng Hưng hi sinh tui cÅ©ng đâu có hay.
Tá»›i bữa có ngưá»i báo: Cô có hay gì không? Thằng Quốc Hưng hi sinh 3-4 bữa rồi cô hổng hay hả?…†– má kể rồi lặng Ä‘i, để cho những dòng nước mắt chảy trà n khi nhắc đến ngưá»i con trai độc nhất.
Sau hòa bình, má không Ä‘i bước nữa. Há»i, má lặng thinh rồi bảo: “Biết bao nhiêu ngưá»i há»i mà tui đâu có chịu. Có con, có chồng, muốn gần gÅ©i nuôi dưỡng còn không được. Giải phóng rồi ngưá»i không còn, còn ưng là m gì nữa…â€.
Nguồn: Chiến Hà n/VNW