Trong Chiến dịch Tây Nguyên, nhằm thá»±c hiện thế tráºn “trói địch lại mà đánhâ€, ta tương kế tá»±u kế bằng cách nghi binh lừa địch. Diệu kế nà y diá»…n ra như má»™t bá»™ phim hà nh động viá»…n tưởng…
Bà y binh bố tráºn ảo
Tháng 10-1974, sau hai tuần soạn thảo, kế hoạch nghi binh do đồng chà Khuất Duy Tiến, Trưởng phòng Tác chiến Mặt tráºn Tây Nguyên xây dá»±ng, tổng hợp thà nh 10 trang giấy pÆ¡-luya chÃnh thức được đồng chà VÅ© Lăng, Tư lệnh Mặt tráºn Tây Nguyên thông qua. Khi ấy, Tư lệnh VÅ© Lăng còn cẩn tháºn dặn đồng chà Khuất Duy Tiến: “Cáºu nhá»› giữ kÃn nhé, trước mắt là chỉ mình vá»›i cáºu biết thôi đấyâ€.
Ná»™i dung Kế hoạch “Nghi binh 10-1974†được tiến hà nh trên 4 hướng, gồm: Hướng bắc, đông bắc thị xã Kon Tum; hướng tây, tây nam thị xã Kon Tum; hướng ÄÆ°á»ng số 19 An Khê và hướng tây Pleiku. Äể lừa địch, ta thá»±c hiện 3 chiêu thức. Thứ nhất, dùng máy thông tin sóng ngắn 15W có máºt hiệu chữ “B†để tung tin giả. Tất cả đưá»ng dây Ä‘iện thoại, Ä‘iện trá»i để nguyên, các báo vụ hằng ngà y vẫn là m việc bình thưá»ng. Thứ hai, các tráºn địa pháo ở Tây Nguyên vẫn giữ nguyên, đêm đến tăng cưá»ng kéo pháo quanh tráºn địa ầm Ä©. Thứ ba, tung tin trong nhân dân là ta sắp mở chiến dịch ở Bắc Tây Nguyên. Trong khi đó, ta âm thầm cho công binh mở những con đưá»ng cÆ¡ động má»›i, Ä‘iá»u chuyển lá»±c lượng vá» Nam Tây Nguyên, bảo đảm hết sức bà máºt, ngụy trang kỹ lưỡng, ngà y và o rừng, tối hà nh quân, Ä‘i đến đâu ngụy trang xóa dấu vết đến đó.
Äại tá Lê Quang Huân, nguyên Trung Ä‘oà n trưởng Trung Ä‘oà n 19, Sư Ä‘oà n 968 kể lại: Cuối tháng 12-1974, Sư Ä‘oà n 968 Ä‘ang đứng chân tại Nam Là o được lệnh vá» Tây Nguyên trước ngà y 6-1-1975 nháºn nhiệm vụ quan trá»ng, đó là nghi binh chiến lược. Khi Sư Ä‘oà n 968 vỠđến Tây Nguyên thì được giao nhiệm vụ thay cho Sư Ä‘oà n 10 (ở Kon Tum) và Sư Ä‘oà n 320A (ở Gia Lai) để hai sư Ä‘oà n nà y cÆ¡ động vá» hướng chÃnh là m nhiệm vụ. Sư Ä‘oà n 968 giao cho Trung Ä‘oà n 19 phòng ngá»± chiếm giữ ở phÃa tây và bắc ÄÆ°á»ng số 19. Äể giữ bà máºt, quá trình phòng ngá»± ở Pleiku, Trung Ä‘oà n 19 lấy phiên hiệu là Mặt tráºn Y. Nhằm nghi binh lừa địch, Tiểu Ä‘oà n 2 cá»§a Trung Ä‘oà n 19 lấy phiên hiệu là Sư Ä‘oà n 320A, Tiểu Ä‘oà n 3 lấy phiên hiệu là Sư Ä‘oà n 10.
Trong khi đó, ngà y 17-1-1975, Sư Ä‘oà n 10 và Sư Ä‘oà n 320A di chuyển hết lá»±c lượng vá» phÃa nam Tây Nguyên mà địch tưởng hai sư Ä‘oà n chá»§ lá»±c nà y cá»§a ta sẽ đánh và o Kon Tum và Pleiku (phÃa bắc Tây Nguyên) chứ không đánh xuống phÃa nam. Chúng nháºn định rằng, để đánh được Äắc Lắc, ta cÆ¡ động khoảng 300km đưá»ng rừng, nhiá»u sông, suối nên việc hà nh quân và đưa phương tiện và o sẽ rất khó khăn, việc đánh Äắc Lắc sẽ không khả thi.
Cùng thá»i gian đó, ở Kon Tum và Gia Lai, ta hạ lệnh truyá»n tin, chuẩn bị Ä‘i dân công, tải thương, tải đạn, kéo xe tăng… áp và o đánh địch. Sư Ä‘oà n 968 nháºn lệnh kéo pháo đánh ngay đồn Thanh An, bắn pháo và o Pleiku. Từ ngà y 1 đến 3-3, ta đánh mạnh ở Gia Lai, Kon Tum khiến địch tin rằng, ta chuẩn bị đánh Bắc Tây Nguyên. Ngà y 9-3, khi ta nổ súng đánh địch ở Äức Láºp, cách Buôn Ma Thuá»™t 10km, cùng lúc Phạm Văn Phú, tư lệnh quân khu 2 cá»§a ngụy ở Tây Nguyên vẫn cho rằng ta chỉ đánh nghi binh.
Linh hoạt xá» lý tình huống bất ngá»
“Tổ chức nghi binh cả má»™t chiến dịch dù kÃn kẽ đến mức nà o vẫn có thể để lá»t sÆ¡ hở. Tuy váºy, nhá» nắm bắt nhanh chóng và đỠra cách xá» trà kịp thá»i nên ta vẫn giữ được ý định tác chiếnâ€, Trung tướng, Anh hùng LLVT nhân dân Nguyá»…n Quốc Thước, nguyên Tham mưu trưởng Chiến dịch Tây Nguyên nhấn mạnh và kể cụ thể từng tình huống: Thá»±c hiện ý định tác chiến, cuối tháng 2, đầu tháng 3-1975, tổ trinh sát cá»§a Tiểu Ä‘oà n Thông tin, thuá»™c Sư Ä‘oà n 320A Ä‘i trinh sát ÄÆ°á»ng số 14 để dẫn đưá»ng cho sư Ä‘oà n tiếp cáºn và cắt ÄÆ°á»ng số 14, không cho địch từ Pleiku vá» Äắc Lắc ứng cứu khi ta tiến công Buôn Ma Thuá»™t. Trên đưá»ng Ä‘i trinh sát, má»™t chiến sÄ© thông tin bị bá»n thám báo cá»§a địch bắt. Trước sá»± tra tấn dã man cá»§a địch, qua mạng thông tin vô tuyến Ä‘iện, phÃa ta biết được chiến sÄ© bị bắt đã khai toà n bá»™ ý định chiến đấu là sẽ đánh thị xã Buôn Ma Thuá»™t, đồng thá»i đưa quân ra chặn ÄÆ°á»ng số 14, không cho bá»™ binh, pháo binh, xe tăng cá»§a địch từ Gia Lai và Kon Tum đến ứng cứu.
Chỉ còn mấy ngà y nữa là ta sẽ tấn công Buôn Ma Thuá»™t. Ngay láºp tức, Bá»™ tư lệnh chiến dịch tổ chức cuá»™c há»p bà n cách là m sao để địch không tin đó là lá»i khai tháºt, vì nếu địch tin lá»i khai trên, chúng sẽ đưa quân vá» tăng cưá»ng phòng thá»§ ở Buôn Ma Thuá»™t thì tình thế cá»§a ta sẽ phức tạp. Sau khi thảo luáºn, Tư lệnh Chiến dịch Hoà ng Minh Thảo (tháng 2-1975, đồng chà Hoà ng Minh Thảo được trên phân công trở lại là m Tư lệnh Chiến dịch Tây Nguyên) lệnh cho Sư Ä‘oà n 320A bà máºt rút quân khá»i khu vá»±c triển khai ở phÃa tây ÄÆ°á»ng số 14 và xóa hết dấu vết. Tham mưu trưởng Nguyá»…n Quốc Thước lệnh cho Sư Ä‘oà n 968 áp sát và đánh ngay và o quáºn lỵ Thanh Bình, Thanh An, rồi dùng pháo bắn và o sân bay Cù Hanh ở Pleiku.
Kế hoạch nhanh chóng được tiến hà nh. Nháºn lệnh, đồng chà Thanh SÆ¡n, Sư Ä‘oà n trưởng Sư Ä‘oà n 968 há»i đồng chà Nguyá»…n Quốc Thước: “Báo cáo thá»§ trưởng, chúng ta đánh tháºt hay đánh giả?â€. Äồng chà Tham mưu trưởng chiến dịch trả lá»i dứt khoát: “Vá»›i đơn vị anh, lúc nà y là đánh tháºt, nhưng vá»›i chiến dịch là giả để thu hút địch vá» Pleiku nên phải hết sức chú ý, không được lá»™ kế hoạchâ€.
Ngà y 1-3, khi thấy các lá»±c lượng cá»§a Sư Ä‘oà n 968 bắt đầu nổ súng và o các mục tiêu ở Pleiku, địch nghÄ© đó vẫn là lá»±c lượng cá»§a Sư Ä‘oà n 320A. Äồng thá»i, chúng cho quân Ä‘i trinh sát ÄÆ°á»ng số 14 nhưng không thấy ta động tÄ©nh gì. Thế là địch cho rằng chiến sÄ© thông tin kia đã đánh lừa chúng.
Tình huống khác, và o giữa tháng 2-1975, má»™t nhóm trinh sát cá»§a Trung Ä‘oà n Pháo binh 675 (lá»±c lượng cá»§a bá»™ từ ngoà i Bắc và o Tây Nguyên tăng cưá»ng cho chiến dịch) Ä‘i trinh sát để chuẩn bị tráºn địa pháo cho đơn vị ở Buôn Ma Thuá»™t thì má»™t chiến sÄ© trinh sát bị nhóm thám báo cá»§a địch bắt được. Qua trinh sát kỹ thuáºt, ta nắm rõ chiến sÄ© nà y rất kiên cưá»ng, dù bị tra tấn dã man nhưng vẫn không khai ná»a lá»i, cuối cùng, địch đã thá»§ tiêu chiến sÄ© ta.
Lần thứ ba, và o ngà y 7-3, Sư Ä‘oà n 316 vượt ÄÆ°á»ng số 14 trên hướng phÃa tây thị xã Buôn Ma Thuá»™t để vu hồi tiến công và o Äức Láºp. Trên đưá»ng hà nh quân, má»™t cán bá»™ thuá»™c Trung Ä‘oà n 149, Sư Ä‘oà n 316 đánh rÆ¡i cuốn nháºt ký, bá»n thám báo cá»§a địch nhặt được. Trong cuốn nháºt ký ghi rõ là đơn vị có nhiệm vụ hà nh quân vỠđể đánh thị xã, nhưng không nói rõ là sẽ đánh thị xã nà o (ở Äắc Lắc lúc nà y có hai thị xã là Buôn Ma Thuá»™t và Gia NghÄ©a). Äịch nhanh chóng Ä‘iá»u quân tăng cưá»ng vá» phòng thá»§ ở thị xã Gia NghÄ©a (nay thuá»™c tỉnh Äắc Nông), vì váºy mà không phát hiện ra kế hoạch cá»§a ta là đánh thị xã Buôn Ma Thuá»™t.
Kế hoạch nghi binh thá»±c hiện đúng ý đồ không chỉ tiết kiệm được thá»i gian mà còn giảm đến mức thấp nhất thương vong cho lá»±c lượng cá»§a ta để nhanh chóng giải phóng hoà n toà n Buôn Ma Thuá»™t, đẩy địch và o thế bị động. Ta bất ngá» tạo thế tiến công, liên tiếp giải phóng An Khê (12-3), Kon Tum, Pleiku (17-3), Kiến Äức (20-3), Gia NghÄ©a (22-3). Sau khi là m chá»§ Tây Nguyên (24-3), thừa thắng xông lên, từ ngà y 25-3 đến 3-4, quân ta tiến xuống đồng bằng ven biển giải phóng Bình Khê, Phú Yên, Nha Trang, Cam Ranh.
Thế tráºn “trói địch lại mà đánh†hình thà nh trên cÆ¡ sở ta nháºn định và phân tÃch sâu kỹ vá» tình hình địch. Ta đã bà máºt tổ chức lá»±c lượng để triển khai thế tráºn hoà n chỉnh, nhất là có sá»± kết hợp chặt chẽ giữa các lá»±c lượng và há»— trợ trá»±c tiếp cho nhau để tạo ra thá»i cÆ¡ tiến công tiêu diệt địch, già nh thắng lợi mau chóng, hạn chế đến mức thấp nhất tổn thất, thương vong, tạo tiá»n đỠđể đẩy nhanh tiến công giải phóng miá»n Nam, thống nhất đất nước và o mùa xuân năm 1975.
-Nguồn: Quân đội nhân dân-