Chuyên gia công nghệ góp ý việc lấy lại máºt khẩu VssID nên thiết kế theo nhiá»u cách, thay vì duy nhất nhắn tin qua tổng đà i dịch vụ và thu phà 1.000 đồng.
Bảo hiểm xã há»™i Việt Nam hôm 5/11 thông tin vá» việc thu phà 1.000 đồng khi ngưá»i dùng nhắn tin lấy lại máºt khẩu đăng nháºp VssID qua tổng đà i 8079. Quy định triển khai từ ngà y 22/10, áp dụng vá»›i thao tác lấy lại máºt khẩu, không tÃnh phà vá»›i ngưá»i đổi. Nếu quên máºt khẩu và muốn lấy lại, ngưá»i dùng nhắn tin đến tổng đà i 8079 theo cú pháp “BH MK Mã số BHXH”.
CÆ¡ quan nà y lý giải nhiá»u ngưá»i dùng quên máºt khẩu đăng nháºp, yêu cầu cấp lại nhiá»u lần gây quá tải hệ thống. Việc yêu cầu nhắn tin qua đầu số cá»§a tổng đà i dịch vụ và chịu phà 1.000 đồng “nhằm giảm tải hệ thống và nâng cao trách nhiệm ngưá»i dùng”. Cước phà tin nhắn thu qua tổng đà i dịch vụ 8079, Bảo hiểm xã há»™i Việt Nam không thu khoản nà y. Trước đó, tiện Ãch nà y được cung cấp miá»…n phÃ.

Thông báo thu phà khi ngưá»i dùng muốn lấy lại máºt khẩu đăng nháºp VssID từ ngà y 22/10. Ảnh: Lưu Quý
Khảo sát trá»±c tuyến cá»§a VnExpress trên gần 2.900 độc giả cho kết quả 10% đồng ý thu phà lấy lại máºt khẩu VssID, 90% không đồng ý. Trên góc độ công nghệ, anh Äặng Hải Lá»™c, giám đốc công ty chuyên phát triển phần má»m tại Hà Ná»™i, đánh giá việc ngưá»i dùng quên máºt khẩu đăng nháºp ứng dụng rất phổ biến. Ngay cả ngưá»i thà nh thạo công nghệ cÅ©ng có thể quên. Vì váºy, cho phép ngưá»i dùng lấy lại máºt khẩu là tÃnh năng cÆ¡ bản cá»§a bất kỳ sản phẩm phần má»m nà o.
Cách giải thÃch thu phà bởi ngưá»i dùng yêu cầu lấy lại máºt khẩu quá nhiá»u dẫn đến quá tải hệ thống, và để “nâng cao trách nhiệm” là chưa thá»±c sá»± đặt ngưá»i dùng ở vị trà trung tâm theo tinh thần phát triển phần má»m hiện đại. Việc thu phà ngưá»i dùng khi lấy lại máºt khẩu cÅ©ng không phải là thá»±c hà nh phổ biến trong lÄ©nh vá»±c phần má»m. Hầu hết ứng dụng được ngưá»i dân sá» dụng nhiá»u như Gmail, Facebook… Ä‘á»u miá»…n phà khi lấy lại máºt khẩu. Các ứng dụng nà y cung cấp nhiá»u hình thức lấy lại như qua email, tin nhắn, cuá»™c gá»i, xác thá»±c 2 lá»›p.
“Việc cung cấp duy nhất hình thức lấy lại máºt khẩu và lại trả phà trên VssID có thể tạo thà nh tiá»n lệ không tốt đối vá»›i các sản phẩm chuyển đổi số tại Việt Nam, gây trở ngại cho việc xây dá»±ng niá»m tin số ở ngưá»i dân”, anh Lá»™c nháºn định.
Anh Lá»™c góp ý ứng dụng nên được thiết kế theo hướng có nhiá»u phương thức lấy lại máºt khẩu, gồm cả miá»…n phà và trả phà để ngưá»i dùng có nhiá»u lá»±a chá»n. Bên cạnh đó cần tuyên truyá»n, hướng dẫn để ngưá»i dùng sá» dụng các chức năng đăng nháºp không dùng máºt khẩu tiên tiến khác trên app như bằng vân tay hoặc gương mặt.
Chung quan Ä‘iểm, má»™t chuyên gia IT khác nháºn định cách là m cá»§a VssID Ä‘ang tạo ra hai vấn Ä‘á», đó là chi phà và trải nghiệm ngưá»i dùng. Vá»›i đặc thù cá»§a ứng dụng bảo hiểm, ngưá»i dùng chỉ mở ra khi cần nên tá»· lệ quên máºt khẩu sẽ không nhá». Nếu má»—i ngưá»i phải mất 1.000 đồng để lấy lại máºt khẩu, nhân lên hà ng triệu ngưá»i dùng, số tiá»n phải bá» ra có thể lên tá»›i hà ng tá»· đồng.
“Cách là m nà y không hợp lý và Ãt có dịch vụ nà o là m như váºy. Bởi bản chất khi ngưá»i dùng sá» dụng dịch vụ nà o đó, tức là hỠđã chi tiá»n cho dịch vụ đó rồi. Những vấn đỠphát sinh như SMS hầu hết sẽ được miá»…n phÔ, chuyên gia nói.
Trưá»ng hợp lo ngại bị spam dẫn đến tốn chi phÃ, nhà phát triển có thể bổ sung tÃnh năng phát hiện bất thưá»ng và tạm khóa, hoặc yêu cầu má»—i lần cấp máºt khẩu cách nhau và i phút. Nghiệp vụ nà y không khó. Ngoà i ra, việc gá»i máºt khẩu và số bảo hiểm qua SMS tức là sẽ phải thông qua má»™t bên thứ ba. Äiá»u nà y không chỉ khiến trải nghiệm ngưá»i dùng bị ảnh hưởng mà còn là m tăng nguy cÆ¡ rò rỉ thông tin.
Thay vì cách là m như hiện tại, chuyên gia nà y cho rằng các nhà phát triển chỉ cần đỠnghị ngưá»i dùng nháºp số Ä‘iện thoại hoặc email nếu quên máºt khẩu. Hệ thống sau đó gá»i mail hoặc tin nhắn chứa đưá»ng link trang web đổi máºt khẩu tá»›i ngưá»i dùng. Nếu cần xác thá»±c, há» có thể thêm má»™t bước gá»i mã xác thá»±c (OTP) đến Ä‘iện thoại để xác minh.

VssID cùng má»™t số ứng dụng phòng chống Covid-19 được tải vá» nhiá»u nhất Việt Nam thá»i gian qua. Ảnh: Lưu Quý
Ở góc độ an sinh xã há»™i, bà Nguyá»…n Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Khoa há»c lao động xã há»™i, nháºn định những thay đổi vá» chÃnh sách liên quan hà ng chục triệu ngưá»i thì cần thông báo cho ngưá»i dân biết trước rồi má»›i áp dụng. 1.000 đồng má»—i tin nhắn có thể không lá»›n, nhưng lúc khó khăn vá» dịch bệnh thì thu bất kỳ khoản nà o dù nhá» nhất cÅ©ng dá»… dẫn tá»›i tâm lý không thoải mái.
Bà Hương phân tÃch, số lượng ngưá»i dùng lấy lại máºt khẩu lá»›n có thể tăng chi phà mà Bảo hiểm xã há»™i phải trả cho nhà mạng. Nếu bắt buá»™c thu phÃ, dù không lá»›n, cÅ©ng cần có lá»™ trình rõ rà ng. Ngoà i ra, các cÆ¡ quan nên hướng dẫn thêm cho ngưá»i dùng đổi máºt khẩu dá»… nhá»›, đăng nháºp bằng vân tay, nháºn diện khuôn mặt để tránh mất phÃ.
Thống kê cá»§a Bảo hiểm xã há»™i Việt Nam đến ngà y 18/10, gần 11,4 triệu tin nhắn gá»i đến hệ thống yêu cầu cấp lại máºt khẩu, bao gồm má»™t tin nhắn OTP để xác thá»±c số Ä‘iện thoại và má»™t tin thông báo máºt khẩu má»›i. Tức khoảng 5,7 triệu lượt ngưá»i dùng, chiếm khoảng 26% tổng số thuê bao cà i VssID yêu cầu cấp lại máºt khẩu.
Riêng từ ngà y 29/9 đến 15/10, gần 1,8 triệu ngưá»i dùng đã yêu cầu cấp lại máºt khẩu, tăng gấp đôi so vá»›i bình quân các tháng trước. Mục Ä‘Ãch chá»§ yếu kiểm tra thá»i gian đóng bảo hiểm thất nghiệp, xác định mức há»— trợ được hưởng.
Äể tránh mất phÃ, cÆ¡ quan nà y khuyến nghị ngưá»i dùng tá»± đổi máºt khẩu theo ý muốn bằng cách đăng nháºp và o VssID, chá»n phần “Äổi máºt khẩu” tại thanh công cụ phÃa tay trái, nháºn mã OTP qua email và là m theo hướng dẫn cá»§a hệ thống. Thá»i gian tá»›i, Bảo hiểm xã há»™i Việt Nam sẽ Ä‘iá»u chỉnh ứng dụng để ngưá»i dùng có thể được cấp lại máºt khẩu miá»…n phà qua email hoặc Cổng dịch vụ công cá»§a ngà nh bảo hiểm.
Ra Ä‘á»i tròn má»™t năm, ứng dụng VssID hiện có 21,6 triệu ngưá»i cà i đặt. Bảo hiểm xã há»™i Việt Nam đặt mục tiêu năm 2021 có khoảng 25 triệu ngưá»i dùng. Ngưá»i dân có thể tra cứu thông tin quá trình tham gia, thụ hưởng chÃnh sách bảo hiểm xã há»™i, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, hoặc dùng ảnh thẻ BHYT trong VssID để khám chữa bệnh trên toà n quốc.
Lưu Quý – Hồng Chiêu
Nguồn: Vnexpress
Link bà i viết gốc