Ảnh dưới là di váºt còn lại cá»§a kÃp xe tăng 377 anh dÅ©ng trong tráºn Dak Tô 2, Mặt tráºn Tây Nguyên ngà y 24/4/1972.
KÃp chiến đấu trên xe hôm đó gồm 5 thà nh viên: Thiếu uý Nguyá»…n Nhân Triển, Trung đội trưởng Trung đội Tăng 3, trưởng xe; đồng chà Cao Trần Vịnh, lái xe; đồng chà Nguyá»…n Äắc Lượng, Pháo thá»§ số 1; đồng chà Phạm Văn AÌi, Pháo thá»§ số 2.
Trưa ngà y 24-4-1972, sau khi cùng bá»™ binh Trung Ä‘oà n 66, Sư Ä‘oà n 10, Quân Ä‘oà n 3 đánh chiếm và là m chá»§ hoà n toà n Sở Chỉ huy Sư Ä‘oà n 22 VNCH tại thị trấn Tân Cảnh thì kÃp chiến đấu cá»§a xe tăng 377 cùng 2 xe tăng 354 và 369 nháºn lệnh cá»§a Bá»™ Chỉ huy Mặt tráºn Cánh Äông lên chi viện cho cánh quân cá»§a Trung Ä‘oà n 1, Sư Ä‘oà n 2 ở căn cứ Äắk Tô 2 (căn cứ cá»§a Trung Ä‘oà n 47, Sư 22 VNCH) Ä‘ang bị 10 xe tăng và má»™t Trung Ä‘oà n bá»™ binh cá»§a địch bao vây, dồn ép và có nguy cÆ¡ bị tiêu diệt.
Nháºn thấy tình hình hết sức cấp bách, tÃnh mạng các chiến sÄ© bá»™ binh Trung Ä‘oà n 1, Sư Ä‘oà n 2 cá»§a ta Ä‘ang bị Ä‘e dá»a nên sau khi nháºn lệnh, đồng chà Nguyá»…n Nhân Triển, Trung đội trưởng Trung đội 3, Äại đội 7, Tiểu Ä‘oà n 297, kiêm Trưởng xe 377 đã cho xe nổ máy Ä‘i ngay, không chá» 2 xe tăng 354 và 369 lúc nà y còn Ä‘ang ở trong căn cứ 42.
Trên chặng đưá»ng 8km vừa Ä‘i vừa đánh trả máy bay địch, khoảng 11 giá» 30 phút, xe tăng 377 đã tá»›i Äắk Tô 2.
Thấy xe tăng ta xuất hiện chỉ có má»™t xe, không có bá»™ binh Ä‘i kèm, liá»n cho 10 xe M41 chia là m 2 mÅ©i bao vây, máy bay địch ở trên không cÅ©ng nhằm xe tăng 377 không kÃch.
RÆ¡i và o tình thế vô cùng hiểm nghèo, má»™t mình giữa vòng vây xe tăng địch, Trung đội trưởng Nguyá»…n Nhân Triển Ä‘ã há»™i ý chá»›p nhoáng vá»›i kÃp xe và các anh Ä‘ã Ä‘i đến quyết định đánh cảm tá».
KÃp xe 377 lao thẳng và o đội hình xe tăng địch bắn cháy liên tiếp 7 xe M41, là m địch rối loạn đội hình.
Äúng lúc ấy, xe tăng số 354 và 369 đã kịp đến chi viện, mở hết tốc lá»±c xông lên ứng cứu, vừa Ä‘i vừa đánh địch mở đưá»ng diệt má»™t số xe tăng địch nấp sau ụ chiến đấu.
Tuy nhiên, má»™t xe tăng M41 cá»§a địch ở phÃa Nam sân bay Äắk Tô 2 đã bắn trúng xe 377, 4 thà nh viên trên xe anh dÅ©ng hy sinh.
Tráºn đánh kết thúc, đồng đội tìm thấy xe 377 Ä‘ang bốc cháy giữa ngổn ngang xác xe tăng địch. Bên cạnh thi thể không còn nguyên vẹn cá»§a những ngưá»i anh hùng, chỉ còn đó những nắm cÆ¡m đã cháy thà nh than mà kÃp xe chưa kịp ăn giữa hai tráºn đánh.
Cụm căn cứ Äắc Tô – Tân Cảnh là tuyến phòng ngá»± mạnh nhất cá»§a địch ở Bắc Tây Nguyên đã hoà n toà n bị tiêu diệt. Táºp thể kÃp xe tăng 377 đã láºp má»™t ká»· lục, liên tiếp bắn cháy 07 xe tăng địch trong má»™t tráºn đánh.
Nhà thÆ¡ Hữu Thỉnh cho biết: Mãi đến năm 1974, theo bước đưá»ng hà nh quân cá»§a đơn vị, ông má»›i đến chiến trưá»ng Äak Tô-Tân Cảnh, nÆ¡i xe 377 bị bắn cháy trước đấy 2 năm (và o ngà y 24-4-1972). Nhìn và o lòng xe thấy còn nguyên nhúm tro thiêu xác các chiến sÄ© cá»§a ê kÃp xe, ông bèn gom gói lại Ä‘em chôn nÆ¡i nghÄ©a trang Äak Tô 2.
Trong lúc gom tro, phát hiện má»™t gói cÆ¡m nắm các chiến sÄ© chưa kịp ăn bị cháy Ä‘en vón cục, nhà thÆ¡ cẩn trá»ng bá» và o ba lô mang theo bên mình. Khi chiến tranh kết thúc, vá» Hà Ná»™i, ông giao lại cho Bảo tà ng truyá»n thống Binh chá»§ng Tăng-Thiết giáp.
Vá»›i những thà nh tÃch đặc biệt xuất sắc ngà y 9 tháng 1 năm 2009, kÃp xe tăng 377 đã được ChÃnh phá»§ nước Cá»™ng hòa xã há»™i chá»§ nghÄ©a Việt Nam truy phong danh hiệu Anh hùng Lá»±c lượng vÅ© trang nhân dân.
Nguyá»…n Äình Äiệp
#VNAH st
