Trải dài khắp Tổ Quốc Việt Nam này, có biết bao bà mẹ đã phải tiễn biệt những người con trai yêu dấu của mình lên đường đánh giặc, để rồi các anh đi mãi, đi mãi chẳng trở về.
Mẹ Thứ, mỗi năm đến tháng 7 lại lục tìm đọc những bài viết về Mẹ, Mẹ hai tiếng thật thiêng liêng biết mấy, Mẹ Thứ là tượng đài bất tử về các bà Mẹ Việt Nam anh Hùng.
Trải dài suốt 2 cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc, Mẹ đã phải nhận giấy báo tử của 9 người con trai, 9 người con yêu dấu của Mẹ đã nằm lại trong lòng đất Mẹ của Tổ Quốc, trên đời mất đi một người con thôi đã đau đớn khôn xiết ấy vậy mà nỗi đau Mẹ Thứ phải chịu lớn biết nhường nào.
Hiếm có người mẹ nào trên thế giới này mang nhiều nỗi đau và sự hy sinh cho Tổ quốc như mẹ Thứ. Trong chống Pháp và Mỹ, mẹ Thứ lần lượt nhận 9 giấy báo tử của 9 con trai và nhận tin con rể cùng 2 cháu ngoại hy sinh.
Ngày 18-6-1948, anh Lê Tự Xuyến – chiến sĩ giao liên bị Pháp bắn tại đầu làng. Nửa tháng sau, ngày 5-10-1948, con trai Lê Tự Hàn Anh hy sinh khi làm nhiệm vụ tải thương. 10 ngày sau, con trai Lê Tự Hàn Em ngã xuống trong trận chống càn. Con trai Lê Tự Lem tròn 20 tuổi hy sinh trong lúc chiến đấu ở huyện nhà vào tháng 4-1954. Trong vòng 6 năm, mẹ Thứ mất 5 người con, đau thương dồn dập nhưng cứ khi con trưởng thành, mẹ lại động viên, tiễn con ra chiến trường.
Tháng 9-1966, con trai Lê Tự Nự hy sinh. Năm 1972, anh Lê Tự Mười và anh Lê Tự Trịnh hy sinh. Năm 1974, anh Lê Tự Thịnh – Ðại đội trưởng bộ đội ở huyện Duy Xuyên hy sinh trong lần chỉ huy đơn vị đánh đồn giặc. Con trai cả Lê Tự Chuyển – chiến sĩ biệt động Sài Gòn hy sinh vào 9 giờ ngày 30-4-1975 ngay trên cầu Rạch Chiếc ở cửa ngõ vào Sài Gòn, chỉ trước vài giờ đất nước thống nhất.
Con rể của mẹ là Ngô Tường (chồng của mẹ VNAH Lê Thị Trị) tham cách mạng từ thời chống Pháp, bị giặc Mỹ bắt năm 1956, bị tra tấn cho đến lúc tử vong, được công nhận là liệt sĩ. Mẹ Thứ còn 2 cháu ngoại (con gái của mẹ Trị) là Ngô Thị Điểu bị giặc Mỹ bắt tra hỏi, hy sinh tháng 8-1970 và Ngô Thị Cúc hy sinh trong lần công tác vào vùng địch hậu năm 1973.
Chiến tranh…