Chồng con liên tiếp và o chiến trưá»ng, Mẹ Thứ ở nhà tần tảo nuôi con và cháu khôn lá»›n. Suốt 30 năm, Mẹ cần mẫn cùng các con đà o hầm trong vưá»n để nuôi giấu chiến sÄ© cách mạng hoạt động bà máºt ngay trong lòng địch. Bao đêm dà i Mẹ thao thức canh chừng nhiá»u cuá»™c há»p quan trá»ng cá»§a cán bá»™, chiến sÄ© ngay dưới những căn hầm bà máºt trong khu vưá»n nhà .
Cá»±u chiến binh Lê Tá»± Tân (80 tuổi) còn nhá»› như in những ngà y Mẹ Thứ nhiệt tình góp gạo và o quỹ “nuôi quânâ€, những đêm há»p máºt gần như nÃn thở cá»§a chiến sÄ© Bá»™ đội bên dưới những căn hầm. Ông Tân hồi tưởng: “Tôi nhá»› nhất là hình bóng mẹ gầy gò bên chiếc đèn dầu tù mù trông chừng từng bữa ăn, giấc ngá»§ cho đến há»p hà nh cá»§a các cán bá»™, chiến sÄ©. Nhá»› nhất là cái nồi đồng to bằng cái nia nấu cÆ¡m nuôi quân cá»§a mẹ, chén cÆ¡m nóng chuyển xuống hầm “giải†cÆ¡n đói cho lá»±c lượng Bá»™ đội má»—i khi hà nh quân vá» tá túc tại đâyâ€.
“Mẹ hiá»n từ, nhiệt tình, thương anh em Bá»™ đội chúng tôi như con đẻ cá»§a mình. Má»—i dịp ghé vá» thăm mẹ, bà dặn dò từng li, từng tÃ: “Sá»± nghiệp cách mạng còn dà i, tụi bây phải cẩn tháºn, sÆ¡ hở là há»ng hết’ â€, ông Tân nhá»› lại.
Hiếm có bà mẹ nà o gánh chịu nhiá»u khổ Ä‘au như mẹ Nguyá»…n Thị Thứ. 9 ngưá»i con ruá»™t, má»™t con rể và má»™t cô cháu ngoại đã lần lượt hy sinh trong hai cuá»™c kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ. Bà Lê Thị Trị, ngưá»i con gái hiện nay còn sống vá»›i mẹ Thứ, kể: “Má»—i lần nghe tin má»™t đứa con hy sinh, mẹ cắn răng khóc thầm…”. Thá»i chiến tranh bà Trị vẫn còn nhá» xÃu, song vẫn nhá»› như in hình ảnh ngưá»i mẹ những khi có giấy báo tá» gá»i vá».
“Có mấy báºn giấy báo tá» các anh tôi liên tiếp từ chiến trưá»ng báo vá», mẹ thẫn thá» lặng im hoặc quẩn quanh trong vưá»n nhà nhặt cái nà y, lượm cái kia như ngưá»i mê sảng. Nhưng thá»i gian dần nguôi ngoai, các chú dân váºn địa phương đến động viên, mẹ tiếp tục cho các anh khác lên đưá»ng. Các anh rá»i nhà ra Ä‘i, nhiá»u đêm dà i sau đó mẹ trằn trá»c, thức trắng âu loâ€, ngưá»i con gái cuối cùng cá»§a mẹ Thứ hồi tưởng.
Sá»° CÔ ÄÆ N VĨ ÄẠI CỦA NGƯỜI MẸ ÄÃ HIẾN DÂNG CẢ 9 NGƯỜI CON CHO ÄẤT NƯỚC
Äại tá Trần Hồng (SN 1947) được biết đến là nhà báo chuyên ghi lại hình ảnh vá» cuá»™c sống cá»§a Äại tướng Võ Nguyên Giáp. Trong Ä‘á»i cầm máy chụp, Äại tá Hồng ấn tượng nhất vá»›i Mẹ Việt Nam anh hùng Nguyá»…n Thị Thứ. Äó là ngưá»i mẹ phải hứng chịu ná»—i Ä‘au không từ nà o có thể diá»…n tả. Nhà mẹ Thứ có đến 11 liệt sÄ©, trong đó có 9 con trai, 1 con rể và 1 ngưá»i cháu ngoại.
Năm 2001, ông chụp bức đầu tiên, cảnh mẹ Thứ ngồi trước mâm cÆ¡m vá»›i 9 bá»™ bát đũa bà y ra để tưởng nhá»› các con và coi đó là sá»± sum vầy. Bức ảnh toát lên sá»± cô đơn vÄ© đại cá»§a ngưá»i mẹ đã hiến dâng cả 9 ngưá»i con cho đất nước.
“Bất chợt bữa đến nhà , tôi thấy mẹ Ä‘ang ngồi như thế nà y. Bà bảo tôi rằng bà vẫn đợi nó vá». 9 thằng chắc chắn có má»™t thằng vá» vá»›i tôi, chắc chắn thế”.
Bức ảnh thứ hai vá» mẹ Thứ khi bà ở tuổi 100, được thể hiện qua tác phẩm “Giấc mÆ¡ cá»§a bà mẹâ€.
Ông kể đó là giây phút may mắn mà ông ghi lại được khi đến thăm đúng lúc mẹ Ä‘ang ngá»§ trưa. Mẹ ngá»§ trong má»™t giấc mÆ¡ êm Ä‘á»m vá»›i hình ảnh ngưá»i con trai trở vá». Äó là di ảnh cá»§a ngưá»i con đã in dấu hình chiếc khăn rằn cá»§a mẹ ngả trên ngá»±c con trai như má»™t niá»m chia xa trong ná»—i nhá»› mong.
“Mẹ vẫn sống để chỠđợi con, những cuá»™c trở vá» cá»§a những ngưá»i con trong mÆ¡. Mẹ đã được nhìn từng mặt 9 ngưá»i con trai trở vá» trong giấc mÆ¡ cá»§a mình”, ông bồi hồi xúc động. Khoảnh khắc quý giá ấy đã là m nên má»™t tác phẩm để Ä‘á»i cho ông vá» chân dung mẹ.
***
Mẹ Thứ đã được trao tặng danh hiệu mẹ Việt Nam Anh hùng và o năm 1994. Bức tượng mẹ hiện được trưng bà y tại Bảo tà ng Lịch sỠQuân sự Việt Nam.
Trân trá»ng vá»›i những gì các Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã cống hiến cho tổ quốc, cho Nhân dân trong sá»± nghiệp đấu tranh giải phóng dân tá»™c, Äảng và Nhà nước đã đồng ý xây dá»±ng tượng đà i Bà mẹ Việt Nam anh hùng, lấy nguyên mẫu mẹ Nguyá»…n Thị Thứ. Công trình đã được khởi công và o ngà y 27/7/2009, tại Núi Cấm thuá»™c thôn Phú Thạnh, xã Tam Phú, Tam Kỳ, Quảng Nam.
Theo: VnExpress