Một nhà lịch sử quân sự Mỹ nhận định rằng những chiến thắng của đại tướng Võ Nguyên Giáp khiến phương Tây trở nên dè dặt hơn trong việc can thiệp vào những xung đột ở châu Á, nhờ đó mà châu lục này đã phát triển tương đối bình yên trong vài chục năm qua.
Derek Frisby, một sử gia quân sự của Đại học Middle Tennessee tại Mỹ, đã đánh giá di sản của vị tướng mang biệt danh “Napoleon đỏ” trong một cuộc trả lời phỏng vấn của hãng truyền thông quốc tế Deustche Welle của Đức. Theo ông, tướng Giáp là kiến trúc sư của quân đội Việt Nam, đồng thời cũng là người có ảnh hưởng quan trọng ở châu Á.
Điểm khác biệt giữa tướng Giáp với những danh tướng khác trong lịch sử, theo Frisby, là ông không chỉ biết sử dụng nhân lực, vật lực của một đất nước nông nghiệp lạc hậu vào một cỗ máy chiến tranh có khả năng thách thức những siêu cường, mà còn biết cách thổi bùng tinh thần yêu nước của nhân dân.
“Là người cực kỳ am hiểu hoạt động hậu cần và giao thông, tướng Giáp đã chỉ huy cuộc chiến tranh cách mạng với mức độ linh hoạt và khả năng ứng biến cao tới mức rất ít người trước và cả sau thời đại của ông có thể sánh ngang”, Frisby phát biểu.
Về chiến lược quân sự của tướng Giáp, Frisby nói “người khuất phục phương Tây” là bậc thầy trong việc thực hiện những điều bất ngờ. Phương Tây luôn nghĩ rằng sức mạnh của vũ khí quyết định thắng lợi trong chiến tranh. Tướng Giáp hiểu suy nghĩ của phương Tây và ông tận dụng suy nghĩ đó. Sự tự tin quá mức của họ đã đánh gục họ.
“Trận Điện Biên Phủ là sự kiện mà thiên tài quân sự của tướng Giáp thể hiện ở mức cao nhất. Ông chứng tỏ sự linh hoạt và quyết đoán bằng việc cho bộ đội kéo pháo và súng phòng không bằng tay lên núi, nơi mọi phương tiện cơ giới không thể tiếp cận. Nhờ thực hiện những việc mà kẻ thù coi là không tưởng, nhà chiến lược quân sự lừng danh của Việt Nam đã khiến các tướng Pháp cảm nhận rõ viễn cảnh thất bại ngay từ khi bộ đội bắt đầu tấn công”, Frisby bình luận.
Đối với phương Tây, tướng Giáp vừa là người khuất phục họ, vừa là người khiến họ ngưỡng mộ. Rất nhiều cuốn tiểu sử tướng Giáp ra đời ở Mỹ và các nước phương Tây. Mặc dù người Mỹ từng tự hào với cuộc chiến tranh cách mạng chống lại đế quốc Anh trong thế kỷ 18, họ vẫn ám ảnh với thất bại trong Chiến tranh Việt Nam. Trong những lần Mỹ có ý định can thiệp vào các xung đột trên khắp hành tinh trong một thập kỷ qua, người ta luôn kêu gọi giới cầm quyền nhớ lại bài học Việt Nam trước khi ra quyết định.
