Di chúc của Ngư�i

Bác viết di chúc sáng nay trầm tĩnh trong lòng

Trong suốt l�i văn Bác sửa từng chấm câu, dấu phẩy
Ngỡ như để khuây ta, Bác có cư�i kia đấy
Ta không thấy rõ Bác cư�i, chỉ bởi chúng ta đau!

Cái chết tung sóng cuộn Ba ra kh�i sàn tàu,
Từng vùi dập trái tim hồng ngư�i quyết tuyết,
Cái chết giữa nhà ngục Tình Tây hay giữa đại ngàn gió rét
Trước h�ng súng quân thù giăng lưới bủa vây
Cái chết đến bên Bác bao lần. Nó phải lui ngay
Bác nhìn nó. Hãy lui ra cho Ngư�i làm việc
Gi� việc đã gần xong. Nó biết.
Chắc Ngư�i có thể ra đi. Nắng sắp xong ngày.

Chưa xong đâu. �êm đêm mi�n Nam lắng tiếng Bác trên đài
Một hơi th� mệt, một cơn ho cũng làm lòng dân lo lắng
Ng� c� Bác thiêng liêng đầu trận tuyến
Nhân loại yên tâm khi thấy Bác cư�i
Thuộc v� nhân dân từng hơi thở của Ngư�i
Bác là tài sản của nhân dân, giao Bác giữ
Như ng�n nến vạch một đư�ng đi giữa gió
Bát nước qua bão cuồng không đổ, không chao
Kẻ thù gi� đây đâu phải ngục tù, xi�ng xích gươm đao
Cái trận đánh với gió tr�i hanh làm Bác mệt
Cái th�i tiết th�i gian như rết bò, như m�t khoét
Cơn yếu, cơn đau trong mỗi tế bào
Trận đánh diễn ra trong mỗi hồng cầu,
Khi là nó, khi không phải là nó
Kẻ thù rấy vô tình mà m�i chỗ
Trong hơi thở dồn, trong khớp xương đau.
Ngư�i chống ch�i qua từng bữa ăn giấc ngủ
Ngỡ như trên đầu mũi kim, ngư�i làm chủ lấy mình
Bằng bàn tay cầm gậy chẳng run run, bằng trận ho cố nén,
Bằng viên đá xiết vào tay rèn luyện,
Bằng mỗi bước trên đư�ng xoài Bác cố bước đi nhanh.

Bác bình yên viết Di chúc ngay giữa ngày sinh nhật
Khi non sông đang chúc th� Ngư�i
Dẫu ra đi cũng là ngày gieo hạt
Giấu ni�m đau dưới một ngày vui
Di chúc không viết lên đá, khắc lên vàng chói l�i,
Mà trên bản tin hàng ngày, lật lại
Sau bản tin một hôm, Ngư�i ký thác chuyện muôn đ�i
Ngư�i không muốn lúc ra đi, làm ta đột ngột
Bảo cái sinh cái tử cũng thư�ng thôi,
Câu thÆ¡ Ä�á»— Phủ “cổ lai hy”, NgÆ°á»�i sẽ nhắc
Bác chẳng muốn ta cau vầng trán, nhìn quy luật,
Bác không nói tuổi già, Bác bảo tám mươi xuân,
L�i văn trong suốt trong veo như nước mắt,
Cái nỗi đau đã l�c đến trong ngần.

Ôi muôn vàn tình thương yêu t�a ra từ lúc ấy
Muôn vàn tình thương yêu tràn lên khắp núi sông
Ngỡ như trên nghìn đỉnh non cao, vạn dòng nước chảy
Có tình thương của Bác bao trùm.

Ngư�i sắp xa nhân dân từng yêu suốt một đ�i
Xa mi�n Nam, nửa thế kỷ rồi chẳng gặp
Xa các cháu nhi đồng, mùa hội Tổ quốc,
Gần Mác, Lê nin, nhưng sắp chia tay đồng chí đấy rồi
Di chúc Ngu�i viết cho ta, đâu phải vì Ngư�i
Bác sợ khi Bác đi rồi, ta sẽ lạnh
Sợ ta đau, sợ ta rồi lơ đễnh,
Sợ ta quen
Ngư�i gởi lại một ni�m tin,
Còn như Ngư�i, Ngư�i đã hoá hương sen,
Trở v� cái làng Sen muôn thuở,
Mắt rưng lệ, ta đ�c Di chúc Ngư�i từng câu từng chữ
Ngỡ như trước mắt, trên cao đâu đó, Bác nhìn.

(19-3-1976)
Chế Lan Viên – Trích Hoa trÆ°á»›c lăng NgÆ°á»�i (1976)