Dân bất an khi sống bên núi lở

Chi�u 28/10, mưa lớn kéo dài nhi�u gi� khiến đư�ng ven biển đoạn qua nhà ông Nguyễn Canh Tuất, 70 tuổi, trú thôn 3, xã Cẩm Lĩnh, ngập 20 cm, nước bùn từ ng�n núi Bục phía sau nhà tràn xuống vư�n. Nhận được yêu cầu của chính quy�n, vợ chồng ông Tuất vội gom một số vật dụng sinh hoạt cá nhân chuyển ra nhà ngư�i thân ở thôn 4 cách đó khoảng 2 km tạm trú.

“Tivi, tủ lạnh, máy giặt muốn mang Ä‘i, song không thể vì quá nặng, nếu thuê ngÆ°á»�i vận chuyển thì tốn kém”, ông Tuất nói và cho hay hai năm qua khi mùa mÆ°a lÅ© vá»�, vợ chồng ông đã quen vá»›i việc sÆ¡ tán.

Căn nhà cấp bốn rộng hơn 100 m2 của gia đình ông Tuất nằm cách chân núi Bục khoảng 200 m. �ứng từ sân xi măng nhìn v� phía sau, vệt lở núi kéo dài hơn 50 m xảy ra hồi cuối tháng 10/2020 vẫn còn nguyên. �ất cùng nhi�u khối đá lớn nằm sát mép vư�n của bốn hộ dân đến nay vẫn chưa thể d�n.

“Hôm đó khoảng 11h, tôi Ä‘ang ăn trÆ°a thì nghe tiếng nổ lá»›n nhÆ° sấm, chạy ra xem thấy nhiá»�u khối đất đá từ núi Bục đổ xuống. Tôi cùng vợ hô hoán má»™t số gia đình xung quanh chạy túa ra Ä‘Æ°á»�ng. Nhà ở của ngÆ°á»�i dân không ảnh hưởng, nhÆ°ng nhiá»�u hecta keo và cây ăn quả bị bùn vùi lấp”, ông Tuất kể.

Lần gần nhất là rạng sáng 18/10, vạt núi chếch vá»� phía đông, cách nhà ông Tuất gần má»™t km đổ xuống, lấp kín mặt Ä‘Æ°á»�ng ven biển VÅ©ng Ã�ng – Thạch Khê rá»™ng 10 m, dài hÆ¡n 400 m. Khi ấy ông Tuất cùng bốn há»™ dân ở thôn 3 tiếp tục sÆ¡ tán, trÆ°a hôm sau má»›i trở vá»� nhà. Nhà chức trách mất bốn ngày má»›i có thể gạt hết hàng nghìn khối đất đá sang má»™t bên để thông tuyến.

Ông Tuất chia sẻ nhi�u lúc nằm ngủ, nghe mưa nh� rả rích bên ngoài cũng giật mình, lo sợ đất đá tràn xuống vùi lấp nhà mình. Bốn hộ dân sống xung quanh núi đã kiến nghị đến chính quy�n mong được tạo đi�u kiện cấp đất chuyển đi nơi khác ở, song đến nay chưa được giải quyết.

Cách núi Bục khoảng 4 km, hơn 5 ha đất ruộng và hoa màu của ngư�i dân thôn 6, xã Cẩm Lĩnh, đang bị vùi lấp bởi hàng chục nghìn khối đất đá từ núi Chai đổ xuống hồi tháng 10/2020. Nhi�u khối đá lớn nằm giữa ruộng, lấp cả một phần lối đi vào trang trại nuôi gia súc, gia cầm của hàng chục hộ dân.

Ông Lê Ng�c Thủy, 50 tuổi, trú thôn 6, xã Cẩm Lĩnh, nhớ lại chi�u hôm đó mưa xối xả. Gia đình 5 ngư�i đang ăn cơm sớm để sơ tán kh�i trang trại v� nhà con út trong xã nhằm tránh sự cố thì nghe tiếng nổ lớn, n�n đất rung lắc. 5 ngư�i vội kéo nhau túa ra ngoài. Trong vài phút, 2 ao cá, 1,5 mẫu ruộng, 2 ha lúa, hơn 100 con gà và vịt bị đất đá từ núi Chai đổ xuống vùi lấp, thiệt hại gần 50 triệu đồng.

Sau vụ lở núi, má»—i khi đài khí tượng báo áp thấp nhiệt Ä‘á»›i hoặc mÆ°a kéo dài vá»›i lÆ°u lượng lá»›n, nhiá»�u gia đình làm trang trại dÆ°á»›i chân núi Chai, cách Ä‘iểm sạt lở 100-300 m luôn lùa gia súc, gia cầm Ä‘i đến gá»­i nhá»� tại vÆ°á»�n của má»™t số há»� hàng trong xã. Tuy nhiên, nhiá»�u lúc há»� không thể di chuyển hết. “Má»—i lần Ä‘i sÆ¡ tán trong lòng luôn cảm thấy bất an, bởi tài sản trị giá từ vài chục đến hàng trăm triệu đồng Ä‘ang để lại dÆ°á»›i chân núi, phó mặc cho sá»± may rủi”, ông Thủy nói.

Ông Nguyá»…n Công Tùng, Chủ tịch UBND xã Cẩm LÄ©nh, cho biết địa bàn có hÆ¡n 50 há»™ sống trong khu vá»±c có nguy cÆ¡ bị ảnh hưởng bởi sạt lở từ núi Bục và núi Chai. Trong số này có bốn gia đình xây nhà ở cố định, còn lại là làm trang trại. “Chính quyá»�n đã lên phÆ°Æ¡ng án để thá»�i gian tá»›i chuyển bốn há»™ dân ở trong vùng sạt lở đến nÆ¡i an toàn. Ä�ối vá»›i những gia đình làm trang trại thì chÆ°a có cÆ¡ chế há»— trợ vì chỉ lÆ°u trú tạm thá»�i. Há»� cần chuẩn bị sẵn tâm thế, khi thá»�i tiết bất thÆ°á»�ng xã sẽ phát loa cảnh báo để chủ Ä‘á»™ng di dá»�i tài sản”, ông Tùng nói.

Dân bất an vì sống bên núi lở

Do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cư�ng kết hợp với nhiễu động đới gió �ông trên cao, từ tối 27/10, Hà Tĩnh mưa to. Tại các huyện Cẩm Xuyên, Kỳ Anh và thị xã Kỳ Anh, quốc lộ 1A và nhi�u đư�ng liên thôn, liên xã bị ngập 30-60 cm, chia cắt cục bộ, nước tràn vào sân nhà dân.

�ài khí tượng Thủy văn Hà Tĩnh dự báo, ba ngày tới, địa bàn tiếp tục mưa, phổ biến 150-300 mm, có nơi trên 350 mm; nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi, ngập úp ở khu vực ven sông, đô thị.

�ức Hùng