[ad_1]
Covid-19 tấn công nội mạc mạch máu
Từ khi Covid-19 xuất hiện, các chuyên gia nghÄ© rằng đây là bệnh vỠđưá»ng hô hấp, ảnh hưởng chá»§ yếu đến hệ hô hấp. Virus SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19tấn công phổi, nhưng nó cÅ©ng có thể ảnh hưởng đến các cÆ¡ quan khác cá»§a cÆ¡ thể như tháºn và gan.
Theo các nghiên cứu trên thế giá»›i ban đầu các chuyên gia nhầm tưởng Covid-19 là bệnh phổi do virus tấn công phổi gây nhiá»u triệu chứng hô hấp. Nhưng lại có nhiá»u triệu khác không giống vá»›i các triệu chứng thưá»ng thấy cá»§a bệnh hô hấp. Nhiá»u nghiên cứu chỉ ra rằng SARS-Cov-2 gây viêm ná»™i mạc mạch máu, có thể là m ứ huyết ở phổi.

Chuyên gia cảnh báo virus SARS-CoV-2 gây tác động lâu dà i vá» bệnh tim mạch (Äiá»u trị bệnh nhân tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19 tại TP.HCM. Ảnh BYT)
Trên trang Health Site GS Uri Manor cùng các nhà nghiên cứu từ Äại há»c California-San Diego đã nghiên cứu và đăng kết quả trên tạp chà Circulation Research, SARS-Cov-2 thông qua protein spike tấn công là m viêm, tổn thương lá»›p ná»™i mạc mạch máu, ảnh hưởng xấu đến hệ thống tuần hoà n, váºn mạch, là m giảm lưu thông máu, gây ứ huyết và khẳng định Covid 19 thá»±c sá»± là bệnh vá» tuần hoà n, mạch máu còn các triệu chứng hô hấp chỉ là háºu quả cá»§a tình trạng viêm các mô mạch máu ở phổi.
Äó là lý do nhiá»u bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng cá»§a đông máu, tai biến mạch máu não, khác hoà n toà n những gì được thấy ở bệnh hô hấp và thá»±c sá»± đây là bệnh vá» mạch máu, tuần hoà n hÆ¡n là bệnh phổi, hô hấp.Â
Viêm mô mạch máu khiến dịch thấm qua mạch máu, máu đặc quánh, lưu thông kém, ứ huyết trong các mạch máu ở phổi và đây là nguyên nhân chÃnh gây tổn thương phổi, vá»›i các triệu chứng hô hấp và tổn thương phổi là háºu quả cá»§a tình trạng viêm mô mạch máu trong phổi.
Trong má»™t số trưá»ng hợp dưới tác động cá»§a SARS-Cov-2  viêm mạch xuất hiện, lan toả nhanh và gây ứ huyết khắp phổi dẫn đến suy hô hấp cấp, bệnh nhân tá» vong nhanh chóng (trong và i giá» từ lúc nhẹ). Äây là lý do mà Bá»™ Y tế Việt Nam khuyến cáo dùng thuốc kháng viêm sá»›m cho những bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng. Â
Äông máu là m tắc phổi bệnh nhân Covid-19
Cục máu đông ở ngưá»i mắc Covid-19 biểu hiện rất Ä‘a dạng, từ tổn thương da ở bà n chân, đến tắc nghẽn mạch máu, đôi khi là đột quỵ gây nguy cÆ¡ tá» vong, có thể xuất hiện và i ngà y, và i tháng, tháºm chà trong vòng 1 năm sau khi bệnh khá»i.

Nhiá»u bệnh nhân Covid-19 đã khá»i bệnh vẫn khó thở nhưng đó không phải là bệnh tái phát mà là háºu quả cá»§a các cục máu đông (Äiá»u trị bệnh nhân tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19 tại TP.HCM. Ảnh BYT)
Theo ông James Levy, Trưá»ng Y Warren Albert, Äại há»c Brown đây là vấn đỠy tế quan trá»ng nhất liên quan đến Covid-19. Thá»±c tế virus cúm Tây Ban Nha, bệnh HIV, Ebola Ä‘á»u gây cục máu đông, nhưng virus SARS-CoV-2 khiến đông máu nghiêm trá»ng, chưa từng thấy trước đây. Các cục máu đông hình thà nh nhiá»u trong các mạch máu nhỠở phổi, cản trở lưu thông máu trong phổi, gây khó thở, thiếu oxy máu.
GS Margaret Pisani từ Äại há»c Y Yale cho rằng đây có thể là nguyên nhân khiến nhiá»u bệnh nhân Covid-19 có sức khoẻ bình thưá»ng đột ngá»™t chuyển nặng nhanh chóng. Còn theo Edwin Van Beek từ Viện nghiên cứu y khoa, Äại há»c Edinburgh 30% bệnh nhân Covid-19 nặng bị thuyên tắc phổi do tắc động mạch phổi vì máu đông từ hệ tÄ©nh mạch chi dưới.Â
Nhiá»u bệnh nhân Covid-19 đã khá»i bệnh vẫn khó thở nhưng đó không phải là bệnh tái phát mà là háºu quả cá»§a các cục máu đông. Cục máu đông cÅ©ng gây tổn hại tá»›i tim, tháºn, gan, ruá»™t và mô, dẫn đến đột quỵ.
Phi công Anh (bệnh nhân 91) từng có hiện tượng rối loạn đông máu kéo dà i và phải Ä‘iá»u trị rối loạn đông máu trong thá»i gian bệnh nhân nà y Ä‘iá»u trị tại Việt Nam. Tại Việt Nam, trong Danh mục thuốc Ä‘iá»u trị ngoại trú cho ngưá»i mắc Covid-19 tại nhà , Bá»™ Y tế đã hướng dẫn sá» dụng 7 loại nhóm thuốc trong đó có thuốc chống đông máu.
Covid-19 gây tác động lâu dà i vá» tim mạch Â
Theo nghiên cứu má»›i, các chuyên gia phát hiện ra rằng ngay cả những bệnh nhân Covid-19 không nặng tá»›i mức phải nháºp viện vẫn có nguy cÆ¡ bị suy tim và gặp vấn đỠliên quan đến máu đông có thể gây nguy cÆ¡ tá» vong 1 năm sau đó. Äiá»u đáng nói là virus nà y Ä‘ang gây nên các vấn đỠvá» tim mạch cho các bệnh nhân nhiá»u hÆ¡n các bệnh nhân nhiá»…m những virus khác.
Ông Ziyad Al-Aly, từ Hệ thống chăm sóc sức khoẻ St. Louis, Missouri, Mỹ cho biết ngay cả những bệnh nhân Covid-19 nhẹ không phải nháºp viện vẫn có nguy cÆ¡ bị cục máu đông, suy tim trong vòng 1 năm. Nguy cÆ¡ bị biến chứng tim mạch gây tá» vong (tai biến mạch não, bệnh tim) cà ng cao nếu tình trạng ban đầu cá»§a bệnh nhân Covid-19 cà ng nặng.Â
So sánh những F0 đã khá»i bệnh và những ngưá»i không mắc Covid-19 cho thấy những F0 nhẹ, không phải nháºp viện có nguy cÆ¡ suy tim tăng 39%, cục máu đông tăng 2,2 lần so vá»›i ngưá»i không mắc Covid-19. Nhưng vá»›i bệnh nhân Covid-19 nặng phải nháºp viện, nguy cÆ¡ ngừng tim tăng 5,8 lần và viêm cÆ¡ tim tăng 14 lần. Â

Các chuyên gia khuyến cáo không nên từ chối tiêm vaccine Coivd-19 vì lợi Ãch to lá»›n mà vaccine mang lại. (Tiêm vaccine Covid-19 tại TP.HCM. Ảnh BYT)
Vaccine Covid-19 gây tình trạng cục máu đông
Má»™t số nghiên cứu cảnh bảo tình trạng hình thà nh cục máu đông bất thưá»ng sau tiêm vaccine Covid-19. Bác sÄ© Charles Hoffe ở British Columbia, Canada đã đăng trên mạng Western Standard đưa ra thông tin cho biết những cục máu đông có thể sinh ra sau khi tiêm vaccine Covid-19.Â
Những cục máu đông nà y nhỠvà phân tán, tuy không thể hiển thị trên phim chụp CT, chụp mạch máu hoặc MRI, nhưng số lượng của chúng đủ lớn để gây ra tổn thương cho cơ thể. Bác sĩ nà y cho rằng nếu một lượng đáng kể các mạch máu trong phổi của bạn bị tắc nghẽn do cục máu đông thì tim sẽ phải đối mặt với trở lực lớn hơn khi bơm máu… dẫn đến suy tim.
Theo giá»›i chuyên môn, hình thà nh cục máu đông bất thưá»ng gây tắc mạch máu các cÆ¡ quan trong cÆ¡ thể (Ä‘a số ở não) sau tiêm vaccine Covid-19, có thể gây tá» vong, là má»™t trong những biến chứng mà ngưá»i dân hay lo ngại. Tuy nhiên, biến chứng nà y rất hiếm gặp và vá» tổng thể, lợi Ãch sinh miá»…n dịch bảo vệ cÆ¡ thể do vaccine mang lại vượt trá»™i so vá»›i nguy cÆ¡ do biến chứng đông máu gây ra.
Dù váºy, giá»›i chuyên môn cÅ©ng cho rằng không nên từ chối tiêm vaccine chỉ vì quá lo ngại biến chứng rất hiếm gặp nà y. CÆ¡ chế đông máu do vaccine Covid-19 khác vá»›i cÆ¡ chế đông máu do van tim cÆ¡ há»c. Do đó, bạn không phải lo lắng vá» việc tiêm vaccine Covid-19 sẽ là m tăng nguy cÆ¡ đông máu liên quan van tim cÆ¡ há»c.
Â
Nguồn: Báo Dân Việt
Xem Bà i viết gốc