[ad_1]
Äang đêm, Ä‘iện thoại cá»§a tôi bá»—ng đổ chuông. Äầu dây bên kia, giá»ng ông Hà Văn Hoan, Giám đốc Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Bắc Hướng Hóa (tỉnh Quảng Trị), há»›n hở: “Anh em Ä‘i tháo máy bẫy ảnh động váºt rồi. Kết quả ngoà i sá»± mong đợi”. Tiếng má»™t ngưá»i khác chen và o, hồ hởi không kém: “Cả đà n thú quý nha. Loà i nà y có trong cả Sách đỠthế giá»›i”.
Tỉ mẩn thiết láºp trong rừng
Hóa ra, cả đêm hôm ấy, ông Hoan cùng các nhân viên cá»§a mình rã những hình ảnh mà máy bẫy ảnh động váºt ghi lại. Bốn mươi máy bẫy ảnh kỹ thuáºt số thuá»™c dòng hiện đại nhất sau gần 3 tháng đặt trong rừng bước đầu đã cho kết quả khả quan. Äó là hà ng chục ngà n bức ảnh, video vá» quá trình di chuyển, kiếm thức ăn cá»§a động váºt hoang dã trong lâm phần Khu BTTN Bắc Hướng Hóa quản lý.
Sở dÄ© Ä‘ang đêm ông Hoan gá»i Ä‘iện thoại thông báo là bởi 3 tháng trước, tôi được đơn vị nà y cho phép Ä‘i theo đặt bẫy ảnh. Dịp ấy, Ä‘oà n gồm 4 ngưá»i. Khu vá»±c đặt bẫy ảnh ở đỉnh Sa Mù vá»›i độ cao trên 1.000 m so vá»›i má»±c nước biển. Äoà n do anh Trần Văn Hùng, phụ trách Phòng Khoa há»c kỹ thuáºt và Hợp tác quốc tế, dẫn đầu. Äây là lần đầu tiên sau hÆ¡n 10 năm thà nh láºp, Khu BTTN Bắc Hướng Hóa trá»±c tiếp thá»±c hiện các công Ä‘oạn bẫy ảnh động váºt, thông qua sá»± há»— trợ cá»§a Trung tâm BTTN Việt.
Hà nh trang mà nhân viên khu bảo tồn mang theo trong chuyến Ä‘i khá lỉnh kỉnh, gồm võng, xoong nồi, gạo, thức ăn khô, máy bẫy ảnh kỹ thuáºt số, máy định vị GPS, đèn pin, băng keo, dây cao su, dao quắm… Chúng khiến những chiếc balô mang theo căng tròn, nặng trịch. Dá»c đưá»ng Ä‘i, anh Hùng phấn khởi cho hay loại máy bẫy ảnh động váºt sá» dụng lần nà y là máy ảnh hồng ngoại thông qua cảm biến thân nhiệt nên hiện đại, nhá» gá»n, có thể hoạt động trong Ä‘iá»u kiện khà háºu khắc nghiệt. Äặc biệt, máy bẫy ảnh nà y sá» dụng hệ thống cảm biến kép vá»›i 2 cảm biến camera. Chúng được và như những đôi “mắt thần” trong rừng, có thể chụp ảnh, ghi hình 24/24 giá».

ÄÆ°á»ng lên đỉnh Sa Mù, nÆ¡i cao trên 1.000 m so vá»›i má»±c nước biển
Sau gần 2 giá» leo núi vất vả, chúng tôi đến khu vá»±c được chá»n để đặt máy bẫy ảnh. Äó là má»™t khu rừng kÃn thưá»ng xanh, địa hình thoải dốc yên ngá»±a, ở đây cao độ được xác định là hÆ¡n 1.200 m so vá»›i má»±c nước biển. Anh Hùng bảo các vị trà đặt bẫy ảnh nà y không phải ngẫu nhiên mà đã được xác định kỹ lưỡng. “Trước khi thá»±c hiện chuyến Ä‘i, chúng tôi mất nhiá»u ngà y nằm rừng để theo dõi sá»± hiện diện và dấu vết động váºt để lại. Ngoà i ra, anh em cÅ©ng vá» từng thôn bản để Ä‘iá»u tra các loà i động váºt dá»±a trên tin báo, lá»i kể cá»§a cư dân bản địa. Từ đó, xác định khu vá»±c động váºt thưá»ng xuất hiện để đặt máy bẫy ảnh phù hợp” – anh Hùng giải thÃch.

Thạc sÄ© Trần Äăng, viên chức Khu BTTN Bắc Hướng Hóa, nói đầy “chuyên môn” rằng nÆ¡i đặt bẫy ảnh phải thông thoáng và không có các váºt cản ở phÃa trước góc chụp cá»§a máy. Nếu có cá», cây thì phải phát dá»n sạch sẽ để tạo trưá»ng ảnh có bán kÃnh khoảng 5 m. “Các bẫy ảnh phải được thiết láºp theo phương thẳng đứng, hướng camera được bố trà vuông góc vá»›i hướng mặt trá»i má»c và lặn. Các bẫy ảnh được cố định và o những thân cây thẳng, độ cao đặt máy khoảng 20-60 cm so vá»›i mặt đất. Từ đó, trưá»ng ảnh có thể ghi hình vá»›i khoảng cách từ 1-5 m. Bất kể loà i động váºt nà o khi di chuyển qua trưá»ng ảnh cÅ©ng sẽ lá»t và o ống kÃnh” – thạc sÄ© Äăng nói.

Nhân viên Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa đặt bẫy ảnh động váºt trong lâm phần quản lý
Hôm đó, từng máy bẫy ảnh được tỉ mẩn thiết láºp trong rừng. Có máy nằm gần nhau nhưng cÅ©ng không Ãt máy được đặt cách nhau và i cây số. Sau khi cố định máy bẫy ảnh trên thân cây, nhân viên Khu BTTN Bắc Hướng Hóa má»™t lần nữa kiểm tra lại tình trạng hoạt động cá»§a máy. Há» ghi chép tỉ mỉ các thông tin liên quan thá»i gian, vị trÃ, môi trưá»ng xung quanh để giám sát, theo dõi. Bước cuối cùng là sá» dụng máy định vị GPS cầm tay để xác định tá»a độ nÆ¡i đặt máy bẫy ảnh để tránh thất lạc “mắt thần”.
Ngỡ ngà ng, vui sướng
Sau gần 3 tháng, Khu BTTN Bắc Hướng Hóa đã tiến hà nh tháo bẫy ảnh. Tất cả 40 máy Ä‘á»u còn nguyên vẹn và đã ghi hình được 25 loà i động váºt hoang dã. Äặc biệt, có cả các loà i thuá»™c nhóm IB, IIB (theo Nghị định 06/2019/NÄ-CP) và nhiá»u động váºt nằm trong Sách đỠViệt Nam và Sách đỠthế giá»›i (IUCN) như khỉ mặt Ä‘á», thá» vằn, gà lôi trắng, voá»c chà vá chân nâu, voá»c gáy trắng cùng nhiá»u loà i chim, chồn, cầy, lợn rừng… Má»™t kết quả mà ngay cả cán bá»™, nhân viên Khu BTTN Bắc Hướng Hóa cÅ©ng phải ngỡ ngà ng, vui sướng!
CÅ©ng trong đợt bẫy ảnh nà y, hà ng chục video đã ghi lại cảnh từng đà n động váºt thuá»™c nhiá»u thế hệ di chuyển qua trưá»ng ảnh. Trong đó có đà n khỉ mặt đỠthuá»™c diện nguy cấp, quý hiếm nằm trong Sách đỠthế giá»›i, lên tá»›i hà ng chục con. Chúng thong dong kiếm ăn, đùa giỡn nhau. Nhiá»u con còn đến gần và tá» ra tò mò trước ống kÃnh máy ảnh.

“Lâu nay, nhiá»u ngưá»i vẫn nói rừng bảo tồn chỉ còn cái vá», không còn động váºt quý hiếm nữa. Nhưng hỠđâu biết có những cái mình không thể công bố mà âm thầm táºp trung bảo vệ, bảo tồn” – ông Hà Văn Hoan nói, đồng thá»i khẳng định kết quả cá»§a đợt bẫy ảnh nà y là má»™t tư liệu quan trá»ng để xây dá»±ng kế hoạch, phương án tuyên truyá»n, bảo vệ. Từ kết quả nà y, đơn vị sẽ kêu gá»i các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chÃnh phá»§, các quỹ bảo tồn liên quan cùng chung tay phối hợp bảo tồn hữu hiệu động váºt hoang dã.
Theo ông Hà Văn Hoan, Khu BTTN Bắc Hướng Hóa có diện tÃch hÆ¡n 23.000 ha, gồm 5 xã phÃa Bắc huyện Hướng Hóa, được đánh giá là khu vá»±c có tÃnh Ä‘a dạng sinh há»c cao, độ che phá»§ rừng gần 93%, nhiá»u kiểu sinh cảnh, thảm thá»±c váºt, nhiá»u loà i động váºt quý hiếm. NÆ¡i triển khai đặt bẫy ảnh vừa qua chỉ là má»™t khu vá»±c nhá» trong lâm phần do đơn vị quản lý.

Khỉ mặt đỠnguy cấp, quý hiếm xuất hiện qua bẫy ảnh trong khu vực rừng thuộc lâm phần Khu Bảo tồn thiên nhiên Bắc Hướng Hóa quản lý
“Theo thống kê, tổng số loà i thá»±c váºt ghi nháºn cá»§a khu bảo tồn tÃnh đến năm 2020 là 1.295 loaÌ€i, trong đó có 156 loà i thá»±c váºt nguy cấp, quý hiếm, cần ưu tiên bảo vệ. Vá» khu hệ thú, năm 2019 ghi nháºn 110 loà i thuá»™c 30 há», 10 bá»™. Trong đó có 38 loà i trong Sách đỠViệt Nam, 33 loà i trong Sách đỠthế giá»›i, 39 loà i trong Nghị định 06/2019/NÄ-CP; ngoà i ra còn có các loà i cá và bò sát lưỡng cư” – ông Hoan thông tin.
Ngoà i những loà i động váºt nguy cấp, quý hiếm kể trên, tại lâm phần cá»§a Khu BTTN Bắc Hướng Hóa từng nhiá»u lần ghi nháºn sá»± xuất hiện cá»§a bò tót. Trước đó, và o năm 2017 đã ghi nháºn 1 con bò tót nặng trên 700 kg tại khu vá»±c rừng giáp ranh vá»›i tỉnh Quảng Bình.
Chỉ má»™t thá»i gian sau, ngưá»i dân thôn Cù Bai, xã Hướng Láºp, huyện Hướng Hóa trình báo có má»™t đà n bò lạ gồm 3 con xuất hiện trong rừng bảo tồn, gần biên giá»›i nước Là o. Căn cứ những mô tả cá»§a ngưá»i dân và dấu vết, mẫu phân để lại, Khu BTTN Bắc Hướng Hóa bước đầu khẳng định đó chÃnh là bò tót. Ở địa bà n xã vùng sâu nà y, bằng chứng để khẳng định có sá»± hiện diện cá»§a bò tót chÃnh là những chú bò nhà to lá»›n khác thưá»ng – “F1” cá»§a bò tót và bò nhà .
“Chúng tôi xác định có Ãt nhất 2 quần thể bò tót Ä‘ang sinh sống tại núi Pa Thiên – Voi Mẹp và khu vá»±c rừng bảo tồn thuá»™c địa bà n thôn Cù Bai. Qua theo dõi, có má»™t quần thể bò tót gồm 3 cá thể thưá»ng xuyên xuất hiện, trong đó có 1 bò tót con. Äể có cÆ¡ sở khẳng định chÃnh xác, trong thá»i gian tá»›i, chúng tôi sẽ theo dõi, truy vết bò tót để tiến hà nh đặt máy bẫy ảnh ghi hình” – ông Hoan cho biết.Â
Minh chứng rừng được bảo vệ tốt
Bà Nguyá»…n Hồng Phương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Trị, khẳng định kết quả bẫy ảnh động váºt cá»§a Khu BTTN Bắc Hướng Hóa là minh chứng cho thấy rừng được quản lý, bảo vệ tốt, Ä‘a dạng sinh há»c tăng. Äây là cÆ¡ sở để tiếp tục Ä‘iá»u tra, khảo sát, đánh giá toà n diện tÃnh Ä‘a dạng sinh há»c cá»§a Khu BTTN Bắc Hướng Hóa, từ đó là m cÆ¡ sở để quy hoạch, xây dá»±ng thà nh vưá»n quốc gia theo định hướng cá»§a tỉnh.
“Trước mắt, chúng tôi đã đỠnghị Khu BTTN Bắc Hướng Hóa tăng cưá»ng công tác tuyên truyá»n, váºn động ngưá»i dân, cá»™ng đồng sống gần rừng tuân thá»§ luáºt lâm nghiệp, không săn bắt động váºt hoang dã trái phép. Vá» lâu dà i, sẽ có phương án, giải pháp cụ thể nhằm bảo tồn Ä‘a dạng sinh há»c và phát huy bá»n vững giá trị mà các hệ sinh thái tiêu biểu mang lại” – bà Phương nói.
[ad_2]
Nguồn: Báo nld.com.vn
Link bà i viết gốc