Theo quy chế cá»§a Bá»™ Ngoại giao ta, khi có Ä‘oà n đại biểu trong nước đến nước nà o thì vị đứng đầu Äại sứ quán Việt Nam tại nước đó phải đến sá»›m nhất để báo cáo vá»›i Ä‘oà n tình hình thế giá»›i, trong nước, nước sở tại và kế hoạch là m việc hôm đó.
Chá»§ tịch Hồ Chà Minh dáºy đúng 5 giá» 30, táºp thể dục 30 phút rồi tắm. Bác hẹn tôi đúng 6 giá» 15 phút đến báo cáo vá»›i Bác. Tháºt hạnh phúc cho tôi, suốt 8 ngà y ở Cá»™ng hòa Dân chá»§ Äức, ngà y nà o tôi cÅ©ng được là m việc vá»›i Bác và o 6 giá» 15 phút. Sáng 27-5, tôi và o đã thấy Bác ngồi chá». Sau khi nghe tôi báo cáo tháºt tóm tắt, Bác đẩy bao thuốc lá sang phÃa tôi và há»i:
– Cuá»™c há»™i đà m hôm qua chú thấy vấn đỠgì bổ Ãch nhất cho ta?
– Thưa Bác, cháu cho rằng chiến lược trăm năm trồng ngưá»i rất bổ Ãch cho ta.
– Chú nói đúng.
Tôi chưa dám hút thuốc lá.
Bác lấy thuốc đưa tôi, há»i tiếp:
– Chú quê ở xã nà o?
– Thưa Bác, nhà cháu cùng xóm vá»›i Cụ Phan Bá»™i Châu, là ng Äan Nhiá»…m, gần Kim Liên.
Bác tá» thái độ rất vui, há»i con cháu Cụ Phan ai còn ai mất, là m ăn ra sao. Sau đó, Bác nhìn tôi và há»i:
– Ở cương vị chú, chú sẽ là m gì để góp sức vá»›i đất nước vá» sá»± nghiệp trồng ngưá»i?
– Thưa Bác, ở bên nà y cháu cố gắng há»c há»i kinh nghiệm và đi thá»±c tế để xem các đồng chà là m như thế nà o rồi thưá»ng xuyên báo cáo đầy đủ vá» Trung ương Äảng và Bá»™ Ngoại giao.
Nói xong, tôi tá»± nghÄ© “chắc Bác bằng lòng”. Không ngá» Bác nghiêm mặt:
– Chú cÅ©ng quan liêu giấy tỠđến thế?
Thấy tôi đỠmặt cúi đầu, Bác hạ giá»ng:
– Bác và Trung ương giá»i lắm thì đánh xong giặc. Xây dá»±ng con ngưá»i là trách nhiệm nặng ná» cá»§a thế hệ chú và con chú. Chú còn là m gì nữa?
– Thưa Bác, cháu chăm sóc 149 thiếu nhi Ä‘ang há»c tại Cá»™ng hòa Dân chá»§ Äức.
Nói xong tôi tưởng Bác hà i lòng, vì Bác luôn há»i vá» việc các cháu há»c táºp, sức khá»e và đạo đức ra sao. Lần nà y Bác phê bình nhẹ nhà ng:
– Cách là m cá»§a chú chưa đúng. Muốn Ä‘i xa, phải bắt đầu đặt chân gần nhất. Trước hết chú phải giáo dục con chú, anh chị em trong Äại sứ quán, các cháu sinh viên, từ đó cả táºp thể cán bá»™, nhân viên Äại sứ quán và sinh viên chăm lo cho các cháu thiếu nhi. Má»™t mình chú dù giá»i cÅ©ng không là m tốt. Rèn luyện các cháu vỠđạo đức phong cách, lối sống cá»§a dân tá»™c ta không phải chỉ bằng lá»i, mà phải bằng hà nh động gương mẫu cá»§a táºp thể ngưá»i lá»›n ở bên nà y. Ngưá»i lá»›n thiếu gương mẫu thì không ai theo.
(trÃch trong cuốn Bác Hồ sống mãi vá»›i chúng ta)