4 đợt xét nghiệm diện rộng ở TP HCM

�ợt lấy mẫu diện rộng đầu tiên được TP HCM thực hiện khi ổ dịch tại Hội thánh truy�n giáo Phục Hưng ở phư�ng 3, quận Gò Vấp, phát hiện hôm 26/5. Ngành y tế TP HCM nhận định dịch đã thấm sâu trong cộng đồng qua nhi�u chu kỳ.

Trong đó, thành phố tập trung lấy mẫu những nÆ¡i nguy cÆ¡ cao nhÆ° Gò Vấp và phÆ°á»�ng Thạnh Lá»™c, quận 12 (2 khu vá»±c áp dụng Chỉ thị 16 trong đợt giãn cách xã há»™i đầu tiên); các Ä‘Æ¡n vị bầu cá»­ nÆ¡i có há»™i viên Há»™i thánh Truyá»�n giáo Phục hÆ°ng cÆ° ngụ; hÆ¡n 300.000 công nhân, ngÆ°á»�i lao Ä‘á»™ng tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao…

Vá»›i mục tiêu lấy khoảng 100.000 mẫu má»—i ngày, thành phố lập 400 Ä‘á»™i lấy mẫu, bao gồm nhân viên hệ thống Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm y tế, Trạm Y tế, nhân viên từ các bệnh viện… Sở Y tế thành phố Ä‘iá»�u Ä‘á»™ng thêm khoảng 400 sinh viên từ các đại há»�c y khoa, triển khai xét nghiệm thần tốc.

Kết quả gần 20 ngày (26/5 đến 13/6), ngành y tế thành phố đã lấy gần 560.300 mẫu xét nghiệm.

�ợt lấy mẫu thứ hai được TP HCM thực hiện khi hàng loạt ổ dịch mới xuất hiện ở các chợ đầu mối, khu công nghiệp, khu dân cư. Dịch lan ra 22/22 quận, huyện với tổng số ca nhiễm hơn 3.000. Bằng phương pháp lấy mẫu gộp (10, 15) với số lượng mẫu lấy là 500.000 ngư�i mỗi ngày, thành phố đặt mục tiêu hoàn thành lấy mẫu 5 triệu ngư�i trong 10 ngày (từ 26/6 đến 5/7).

�ể thực hiện kế hoạch này, ngành y tế thành phố lập 1.000 đội lấy mẫu, gồm 3.000 nhân viên y tế, 6.000 sinh viên y khoa. Trong đó, 600 đội được chia v� quận huyện, 400 đội còn lại sẵn sàng đi�u phối ở các ổ dịch mới. Tổng công suất xét nghiệm của thành phố được nâng lên 50.000 mẫu đơn trong 24 gi�; nếu gộp 10 đạt 500.000 mẫu một ngày; tăng sử dụng test nhanh kháng nguyên.

Kết quả đợt xét nghiệm này, ngành y tế thành phố lấy hơn gần 1,7 triệu mẫu.

Ä�ánh giá vá»� đợt xét nghiệm, Phó chủ tịch UBND thành phố Ngô Minh Châu cho biết việc lấy má»™t lượng mẫu rất lá»›n nhÆ°ng năng lá»±c thá»±c tế không đạt. Ä�iá»�u này đã phát sinh nhiá»�u vấn Ä‘á»� nhÆ° năng lá»±c không đảm bảo, áp lá»±c chỉ tiêu lấy mẫu lá»›n dẫn đến nhập liệu, chất lượng lấy mẫu không cao. “Tá»· lệ phát hiện các ca F0 thấp, chỉ đạt 0,06-0,08%. Ä�iá»�u này cho thấy công sức đổ ra nhiá»�u nhÆ°ng kết quả thu được không cao, gây lãng phí nhân lá»±c, thá»�i gian”, ông Châu nói.

Vì vậy, ngày 5/7 TP HCM lập Trung tâm đi�u phối lấy mẫu xét nghiệm để việc lấy mẫu đi vào chi�u sâu, hiệu quả hơn. Thành phố cũng thay đổi chiến lược, lấy mẫu theo tr�ng tâm, tr�ng điểm, tập trung lấy ở những nơi khả năng lây nhiễm rất cao như chợ đầu mối, khu đông dân cư, nhất là các khu nhà tr� nh� hẹp nhưng đông công nhân.

Trong đợt xét nghiệm diện rá»™ng thứ ba, TP HCM tính thá»±c hiện trong má»™t tháng từ 15/8 đến 15/9 vá»›i mục tiêu lấy mẫu toàn bá»™ ngÆ°á»�i dân ở các vùng nguy cÆ¡ (vùng Ä‘á»�, cam, vàng, xanh) bằng phÆ°Æ¡ng pháp RT-PCR và cả test nhanh theo mẫu gá»™p. Trong đó, nguyên tắc lấy mẫu theo “trá»�ng tâm, trá»�ng Ä‘iểm” nhằm sá»›m phát hiện ca Covid-19, thu hẹp “vùng Ä‘á»�” mở rá»™ng “vùng xanh”.

Tuy nhiên, theo chỉ đạo của Thủ tướng, thành phố triển khai xét nghiệm nhanh toàn bộ ngư�i dân nơi nguy cơ cao (vùng cam) và nguy cơ rất cao (vùng đ�) theo mẫu đơn từ ngày 23/8 và hoàn thành trong 3 ngày, sau đó lặp lại xét nghiệm lần 2. Tổng số lượng mẫu đơn theo phương pháp test nhanh phải lấy mỗi vòng ở vùng đ� và cam là gần 1,7 triệu mẫu.

Tại các vùng nguy cÆ¡ – “vùng vàng” sẽ lấy mẫu theo nguyên tắc “ngẫu nhiên, có trá»�ng Ä‘iểm” bằng phÆ°Æ¡ng pháp RT-PCR mẫu gá»™p (5) đại diện há»™ gia đình. Ä�ối vá»›i các “vùng xanh” và “cận xanh”, cÆ¡ quan y tế sẽ lấy mẫu xét nghiệm bằng phÆ°Æ¡ng pháp RT-PCR mẫu gá»™p (10) đại diện há»™ gia đình tại các tổ dân phố, tổ nhân dân vá»›i tần suất 2 lần, cách nhau 7 ngày.

Sau 7 ngày thá»±c hiện, TP HCM đã lấy mẫu xét nghiệm ở “vùng Ä‘á»�” và “vùng cam” vá»›i hÆ¡n 1,6 triệu mẫu, phát hiện gần 64.300 ca dÆ°Æ¡ng tính, tá»· lệ 3,8% và tiếp tục vòng 2. Vá»›i yêu cầu “chà Ä‘i xát lại”, nhiá»�u vùng Ä‘á»� và cam đã được lấy mẫu đến vòng 3. Tức chỉ riêng test nhanh, giai Ä‘oạn này ngành y tế thành phố đã lấy khoảng 4,8 triệu mẫu.

Theo Sở Y tế thành phố, từ ngày 27/4 đến 15/9, TP HCM lấy tổng cộng gần 2 triệu mẫu xét nghiệm RT-PCR và 9,5 triệu mẫu test nhanh kháng nguyên.

�ợt lấy mẫu diện rộng thứ tư được TP HCM thực hiện từ 15/9 đến 30/9. Theo đó, tại các vùng đ� và cam (nguy cơ rất cao và cao) lấy mẫu toàn bộ ngư�i dân 3 lần trong 7 ngày theo hộ gia đình với phương pháp test nhanh mẫu gộp (2-3 ngư�i/test/hộ gia đình) hoặc RT-PCR mẫu gộp theo hộ gia đình (toàn bộ thành viên trong một hộ test một mẫu gộp), giải gộp mẫu dương tính bằng test nhanh.

Các vùng vàng (nguy cÆ¡), vùng xanh và cận xanh (ít nguy cÆ¡) làm xét nghiệm RT-PCR mẫu gá»™p đại diện há»™ gia đình, gá»™p 10 cho “vùng xanh”, “vùng cận xanh” và gá»™p 5 cho “vùng vàng”. Trong đó, mẫu đại diện đợt sau phải khác vá»›i mẫu đại diện ở đợt trÆ°á»›c, Æ°u tiên ngÆ°á»�i chÆ°a tiêm vaccine, tiếp xúc nhiá»�u ngÆ°á»�i; há»™ có từ 5 nhân khẩu trở lên phải lấy 2 mẫu đại diện há»™ gia đình…

Tại cuộc gặp lãnh đạo TP HCM hôm 17/9, nhi�u chuyên gia đ� nghị thành phố không nên tiếp tục xét nghiệm diện rộng, truy vết vì rất tốn kém, mà phải chuyển sang lấy mẫu ngư�i nguy cơ cao, triệu chứng. Nguồn lực lúc này cần tập trung việc bao phủ vaccine tới ngư�i dân, nhất là ngư�i nguy cơ cao, trên 65 tuổi.

Liên quan đ� xuất này, bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố nói rằng, trước một chủ trương, chính sách việc có nhi�u ý kiến khác nhau là bình thư�ng. Hiện thành phố vẫn bám sát theo các chỉ đạo của Bộ Y tế và lấy mẫu xét nghiệm diện rộng theo văn bản 3074 ngày 15/9 của UBND thành phố.

Hữu Công