Dá»± án nháºn chuyển giao 37 toa tà u cÅ© cá»§a Nháºt Bản có chi phà 140 tá»· đồng, gồm chi phà hoán cải toa xe, váºn chuyển, đăng kiểm, theo Tổng công ty ÄÆ°á»ng sắt Việt Nam.
Chiá»u 18/10, ông VÅ© Anh Minh, Chá»§ tịch Tổng công ty ÄÆ°á»ng sắt Việt Nam (VNR), cho biết đơn vị đã láºp dá»± án nháºp 37 toa xe cÅ© loại Kiha 40 và Kiha 48 do Nháºt Bản trao tặng. Dù không mất tiá»n mua song dá»± án có tổng vốn đầu tư 140 tá»· đồng, trong đó 40 tá»· đồng phà váºn chuyển, 80 tá»· đồng để hoán cải và các chi phà khác như đăng kiểm, tư vấn, dá»± phòng. Tổng vốn do doanh nghiệp tá»± huy động.
Theo tÃnh toán cá»§a VNR, sau khi hoán cải, các toa tà u có thể hoà n vốn sau 7 năm và khai thác trong 15 năm. “Các toa tà u còn khai thác trong 15 năm thì hiệu quả kinh tế khá lá»›n. Nếu chúng ta không nháºn thì phÃa Nháºt sẽ bán hoặc tặng cho các nước khác”, ông Minh nói.
CÅ©ng theo ông VÅ© Anh Minh, đây là dá»± án hiệu quả kinh tế cao bởi các toa tà u má»›i cá»§a Nháºt Bản theo công nghệ tá»± hà nh có giá thà nh trên 30 tá»· đồng má»—i toa, nếu mua má»›i dá»± án sẽ là 1.100 tá»· đồng. “Việc mua tà u má»›i khó khả thi bởi các đơn vị đưá»ng sắt hiện nay rất khó khăn” ông Minh nói.

Ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch VNR. Ảnh: Anh Duy
Lãnh đạo VNR cÅ©ng cho biết, các toa tà u trên vẫn được Công ty ÄÆ°á»ng sắt phÃa đông Nháºt Bản sá» dụng sau nhiá»u năm; sau khi đổi công nghệ hiện đại hÆ¡n, Công ty nà y đã loại bá» dần các toa tà u cÅ©, “không phải do tà u hết niên hạn nên các năm qua hỠđã lần lượt chuyển giao cho Myanmar, Philippines, Nga…”.
“Hiện nay phÃa Nháºt còn hÆ¡n 60 toa xe, nếu Việt Nam có nhu cầu thì há» sẽ tặng 37 toa, phÃa Việt Nam phải chịu chi phà nháºp khẩu, hoán cải”, ông Minh thông tin và giải thÃch thêm, Nháºt Bản không quy định vá» niên hạn sá» dụng vá»›i toa tà u. Thá»i gian qua, các toa xe cá»§a Nháºt vẫn được khai thác bình thưá»ng, bảo dưỡng thưá»ng xuyên nên còn rất tốt. PhÃa Nháºt đánh giá các toa xe nà y có độ an toà n cao vá»›i tá»· lệ sá»± cố 1-2 vụ trên 1 triệu km váºn hà nh.
Theo lãnh đạo VNR, các toa xe cÅ© cá»§a Nháºt sá» dụng công nghệ tá»± hà nh kéo đẩy, hoạt động trên khổ đưá»ng 1.067 mm, phù hợp khổ đưá»ng 1.000 mm cá»§a Việt Nam. Sau khi nháºp khẩu, các toa tà u có thể được ép trục hoặc thay trục giữa để phù hợp khổ đưá»ng Việt Nam. Việc hoán cải dá»± kiến trong 6 tháng. Quá trình váºn hà nh sau đó, chi phà bảo dưỡng tương tá»± như các toa tà u Ä‘ang khai thác trong nước.
Thông qua nháºp khẩu toa tà u cÅ© cá»§a Nháºt, các đơn vị đóng tà u trong nước có thể há»c táºp ná»n tảng công nghệ tà u tá»± hà nh cá»§a Nháºt Bản để khai thác trên các cung đưá»ng ngắn dưới 300 km. Hiện nay các Ä‘oà n tà u trong nước sá» dụng công nghệ động lá»±c táºp trung, đầu máy kéo cả Ä‘oà n tà u dà i, không hiệu quả khi thá»i Ä‘iểm khách vắng cần sá» dụng Ãt toa xe.
Trả lá»i câu há»i nguy cÆ¡ rác công nghiệp khi nháºp khẩu tà u cÅ©, ông VÅ© Anh Minh cho rằng, tà u há»a có két dầu nhá», tá»· lệ nhá»±a Ãt, phần lá»›n là sắt thép nên rác thải công nghiệp Ãt. Các toa xe nà y váºn hà nh thêm 15 năm nữa rồi thanh lý, lúc đó toà n bá»™ thép trên tà u có thể tái sá» dụng. “37 toa tà u nà y không có lượng rác công nghiệp lá»›n đến mức chúng ta phải lo ngại”, ông Minh nhấn mạnh.

Các toa tà u tá»± hà nh phÃa Nháºt Bản dá»± kiến trao tặng đưá»ng sắt Việt Nam. Ảnh VNR cung cấp
Vá»›i góc nhìn chuyên gia, ông Äặng Huy Äông, Viện trưởng Nghiên cứu Quy hoạch và Phát triển, cho rằng VNR cần đánh giá chất lượng các toa tà u 40 tuổi vì “không thể chỉ căn cứ và o niên hạn sản xuất để nháºp khẩu”.
Cùng vá»›i đó, VNR phải phải tÃnh chi phà bảo dưỡng và váºn hà nh các toa tà u sau nà y, cÅ©ng như chi phà hoán cải toa xe bởi khổ đưá»ng ray cá»§a Nháºt lá»›n hÆ¡n cá»§a Việt Nam. “Trong thá»±c tế những toa tà u không được phÃa Nháºt sá» dụng nữa là đã trở thà nh rác công nghiệp, có thể há» tặng miá»…n phà để không mất chi phà xá» lý. Chúng ta nên cân nhắc, nếu thá»±c sá»± thấy có lợi thì má»›i tiếp nháºn”, ông Äông nói.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trà Long nhìn nháºn, việc nháºp toa tà u cÅ© là bà i toán vá» hiệu quả kinh tế và xã há»™i mà VNR cần tÃnh toán. “Xu thế hiện nay sá» dụng hà ng hóa, phương tiện tốt hÆ¡n, thân thiện môi trưá»ng, không phải cứ đồ cÅ©, hà ng bãi cá»§a nước ngoà i cho là nháºn như trước”, ông Ngô Trà Long nói.
Tuần trước, Tổng công ty ÄÆ°á»ng sắt Việt Nam đã có văn bản kiến nghị Thá»§ tướng cho phép nháºp khẩu các toa tà u tá»± hà nh đã qua sá» dụng cá»§a Công ty ÄÆ°á»ng sắt Äông Nháºt Bản (JR East). Äây là các toa tà u được sản xuất trong giai Ä‘oạn 1979-1982. Nếu được phép, doanh nghiệp sẽ nháºp vá» cải tạo và đưa và o khai thác chở khách trên hệ thống đưá»ng sắt Việt Nam.
Theo VNR, các toa tà u cá»§a Nháºt Bản có trang bị ghế má»m, Ä‘iá»u hòa không khÃ, thiết kế 68-82 chá»— ngồi, 28-34 chá»— đứng, váºn hà nh vá»›i tốc độ tối Ä‘a 95 km/h trên các tuyến đưá»ng sắt khổ 1.067 mm cá»§a Nháºt Bản. Các toa xe có thể váºn hà nh độc láºp hoặc dá»… dà ng ghép nối thà nh Ä‘oà n tùy theo nhu cầu sá» dụng. Sau khoảng 40 năm váºn hà nh, cả 2 loại toa xe Kiha 40 và Kiha 48 không gặp vấn đỠnghiêm trá»ng vá» an toà n và chất lượng.
Những năm gần đây, do thay đổi công nghệ đưá»ng sắt, phÃa Nháºt Bản đã chuyển giao hà ng trăm toa tà u tương tá»± đã qua sá» dụng cho má»™t số nước như Myanmar, Indonesia và Phillipines để khai thác phục vụ váºn tải hà nh khách.
Tuy nhiên, theo quy định hiện hà nh, toa tà u chở khách đã qua sá» dụng nháºp khẩu không được quá 10 năm, niên hạn vá»›i toa tà u khách Việt Nam không quá 40 năm. Do đó, Tổng công ty ÄÆ°á»ng sắt Việt Nam phải kiến nghị Thá»§ tướng đồng ý má»›i được phép nháºp khẩu, đăng kiểm, đưa và o sá» dụng.
Năm 2016, Công ty Váºn tải đưá»ng sắt Hà Ná»™i (trá»±c thuá»™c Tổng công ty ÄÆ°á»ng sắt Việt Nam) đã xin mua 160 toa xe tà u hà ng cÅ© từ Trung Quốc, trong số nà y có tá»›i 120 toa được đóng từ hÆ¡n 20 năm trước. Äá» xuất nà y đã không được Bá»™ Giao thông Váºn tải thông qua.
Nguồn: Vnexpress
Link bà i viết gốc