12 năm ấp ủ đ� án thu phí ôtô vào trung tâm TP HCM

Sở Giao thông Vận tải vừa báo cáo UBND TP HCM vá»� việc lập dá»± án thu phí ôtô vào khu trung tâm (quận 1, 3) nhằm hạn chế ùn tắc giao thông, giảm ô nhiá»…m. Ä�á»™ng thái này thá»±c hiện trên cÆ¡ sở Công ty cổ phần Công nghệ Tiên Phong (ITD – nhà đầu tÆ°) hôm 6/10 Ä‘á»� xuất bá»� kinh phí nghiên cứu, lập Ä‘á»� xuất dá»± án theo hình thức đối tác công tÆ° (PPP).

Chủ trương thu phí ôtô vào trung tâm được chính quy�n TP HCM đồng ý và giao ITD nghiên cứu từ năm 2009. Sau th�i gian chuẩn bị, năm 2011 công ty hoàn tất báo cáo nghiên cứu khả thi. Doanh nghiệp đ� xuất lập 36 cổng thu phí tự động trên vành đai khép kín bao quanh quận 1, 3 và vùng giáp ranh quận 5, 10.

Các tuyến Ä‘Æ°á»�ng được xây dá»±ng cổng thu phí, gồm: Ba Tháng Hai, Lê Hồng Phong, Lý Thái Tổ, Nguyá»…n Văn Cừ, Võ Văn Kiệt, Tôn Ä�ức Thắng, Nguyá»…n Phúc Nguyên giao Cách Mạng Tháng Tám và tuyến Ä‘Æ°á»�ng Hoàng Sa dá»�c theo kênh Nhiêu Lá»™c – Thị Nghè.

Tại các cổng sẽ lắp các thiết bị tính phí và camera chuyên dụng nhận dạng các loại xe. Tổng mức đầu tư toàn dự án khoảng 1.200 tỷ đồng. Mức phí đ� xuất với xe du lịch là 30.000 đồng một lượt, các loại ôtô còn lại chịu 50.000 đồng mỗi lượt. Việc thu phí ở th�i gian 6h-20h, dự kiến hoàn vốn trong 2 năm.

Thá»�i Ä‘iểm đó, ông Lâm Thiếu Quân, Tổng giám đốc ITD kỳ vá»�ng dá»± án thu phí theo “mô hình Singapore” này sẽ giảm khoảng 40% lượng ôtô vào ná»™i đô thành phố. Tuy nhiên, nhiá»�u chuyên gia lo ngại Ä‘á»� án nếu áp dụng sẽ đẩy giá hàng hóa lên cao vì chi phí vận chuyển tăng; trung tâm TP HCM “ngập” xe máy… Vì vậy, UBND thành phố chỉ đạo các bên liên quan làm rõ ý kiến phản biện, hoàn thiện ná»™i dung nghiên cứu. Kế hoạch thu phí dừng suốt 4 năm sau đó.

Cuối năm 2016, kế hoạch thu phí khởi Ä‘á»™ng trở lại khi UBND TP HCM giao Sở Giao thông Vận tải phối hợp ITD hoàn chỉnh Ä‘á»� án. Ä�á»� xuất lần này của ITD cÆ¡ bản dá»±a trên nghiên cứu trÆ°á»›c đó vá»� phạm vi thu phí, chỉ khác tổng mức đầu tÆ° tăng lên 1.500 tá»· đồng. Nhà đầu tÆ° tá»± bá»� vốn thá»±c hiện theo hình thức BLT (xây dá»±ng – thuê dịch vụ – chuyển giao) trong 15 năm, từ 2020.

Việc thu phí chỉ áp dụng chiá»�u ôtô chạy vào trung tâm giá»� cao Ä‘iểm 6h-9h và 16h-19h. Mức phí cÅ©ng Ä‘iá»�u chỉnh, ôtô con 40.000 đồng và xe khách 50.000 đồng má»—i lượt… Xe buýt được miá»…n phí và taxi chịu phí 30.000 đồng… Tiá»�n thu được sẽ há»— trợ phát triển vận tải hành khách công cá»™ng.

Tổng giám đốc ITD Lâm Thiếu Quân phân tích, Ä‘á»� án khi triển khai giúp dòng xe Ä‘i nhanh hÆ¡n 10%, trong 15 năm có thể Ä‘em lại hiệu quả 245.000 tá»· đồng – do giảm ùn tắc cho toàn xã há»™i. Song cÅ©ng nhÆ° lần trÆ°á»›c, Ä‘á»� xuất lại đối diện vá»›i những phản biện vá»� tính khả thi của các chuyên gia tại há»™i nghị góp ý do thành phố tổ chức. Kế hoạch thu phí ôtô vào trung tâm lại “án binh bất Ä‘á»™ng”.

Ä�ến giữa năm 2019, trÆ°á»›c tình trạng lượng ôtô tăng cao, khu vá»±c ná»™i đô quá tải, cần phát triển giao thông công cá»™ng… Sở Giao thông Vận tải TP HCM má»™t lần nữa Ä‘á»� xuất thu phí ôtô vào trung tâm. PhÆ°Æ¡ng án lần này sá»­ dụng ngân sách đầu tÆ°, vá»›i kinh phí khoảng 250 tá»· đồng (giảm nhiá»�u lần so vá»›i Ä‘á»� án trÆ°á»›c đó), dá»± kiến triển khai giai Ä‘oạn 2019-2021.

�ịa điểm và phạm vi thu phí cơ bản dựa trên quan điểm của ITD nghiên cứu trước đó, nhưng chỉ xây 34 cổng thu phí quanh khu trung tâm. Khi vận hành, khai thác, thành phố sẽ đấu thầu tìm đơn vị đủ năng lực, nguồn thu nộp v� ngân sách. Dù vậy cuối năm 2019, Covid-19 xuất hiện, thành phố tập trung chống dịch. Vấn đ� thu phí ôtô vào trung tâm tiếp tục tạm dừng.

Tháng 10 năm nay, Công ty ITD gửi đ� xuất lập dự án theo hợp đồng BLT. Phương án lần này không thay đổi nhi�u v� vành đai, phạm vi áp dụng, chỉ tăng vốn đầu tư và mức phí. Doanh nghiệp dự kiến toàn dự án cần gần 2.280 tỷ đồng. Trong đó, gần 480 tỷ đồng vốn đầu tư ban đầu, 1.800 tỷ đồng cho chi phí vận hành 10 năm sau đó. Nhà đầu tư tự thu xếp vốn để thực hiện dự án .

Mức phí Ä‘á»� xuất cho ôtô con là 40.000 đồng, xe khách và xe tải mức 70.000 đồng gồm cả xe biển xanh; taxi đăng ký tại TP HCM mức 20.000 đồng. Các loại xe buýt và nhóm xe Æ°u tiên (cấp cứu, chữa cháy…) được miá»…n phí. Việc thu phí dá»± kiến ở khung thá»�i gian 6h-9h và 15h-19h.

Tổng giám đốc ITD Lâm Thiếu Quân cho biết, hiện dá»± án má»›i ở bÆ°á»›c xin chủ trÆ°Æ¡ng, quay lại từ đầu nhÆ° những lần trÆ°á»›c. Khi thành phố chấp thuận, nhà đầu tÆ° tá»± bá»� kinh phí để nghiên cứu cụ thể. Trong khi đó, theo lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải, thu phí ôtô vào trung tâm chỉ là má»™t trong giải pháp tổng thể, Ä‘i kèm vá»›i việc tổ chức lại giao thông ở phần “lõi” trung tâm, các khu phố Ä‘i bá»™, phát triển giao thông công cá»™ng…

�ến giữa tháng 9, TP HCM quản lý gần 8,4 triệu phương tiện, với hơn 806.000 ôtô và khoảng 7,6 triệu xe máy. So với cùng kỳ năm 2020, số lượng ôtô đăng ký mới tăng gần 3,8%, xe máy 3,3%. Trong đó, 9 tháng đầu năm nay, bình quân mỗi ngày có khoảng 109 ôtô và 438 xe máy đăng ký mới.

Hữu Công – Gia Minh