Việt Nam trên Ä‘Æ°á»ng trÆ°á»ng chinh ná»a thế ká»· già nh Ä‘á»™c láºp tá»± do, má»—i thắng lợi của cách mạng Ä‘á»u in dấu công lao của các thế hệ từng vì nÆ°á»›c quên thân, vì dân phục vụ. Trong đó có đồng chà Lê Duẩn – ngÆ°á»i há»c trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chà Minh, vị lãnh đạo kiệt xuất của Äảng, ngÆ°á»i đã để lại những dấu ấn sâu Ä‘áºm trên các chặng Ä‘Æ°á»ng giải phóng dân tá»™c, thống nhất đất nÆ°á»›c, xây dá»±ng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã há»™i chủ nghÄ©a.
Äồng chà Lê Duẩn – nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam
Äồng chà Lê Duẩn, tên tháºt là Lê Văn Nhuáºn, sinh ngà y 7/4/1907 trong má»™t gia đình, là ng quê có truyá»n thống yêu nÆ°á»›c và hiếu há»c tại là ng BÃch La, xã Triệu Äông, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Các phong trà o yêu nÆ°á»›c diá»…n ra trên mảnh đất quê hÆ°Æ¡ng đã tiếp thêm dÅ©ng khà cách mạng, thôi thúc ngÆ°á»i thanh niên vừa bÆ°á»›c và o tuổi mÆ°á»i tám nung nấu má»™t ý chà “phải đánh giặc Tây†già nh lại Ä‘á»™c láºp, giải phóng đồng bà o khá»i gông cùm nô lệ.
Quyết tâm Ä‘i theo con Ä‘Æ°á»ng đã chá»n, năm 1925, ngÆ°á»i thanh niên Lê Văn Nhuáºn rá»i gia đình tham gia hoạt Ä‘á»™ng cách mạng. Từ má»™t thanh niên yêu nÆ°á»›c nhiệt thà nh, đồng chà đã đến vá»›i “ÄÆ°á»ng Cách mệnh†của Lãnh tụ Nguyá»…n Ãi Quốc, tham gia Há»™i Việt Nam cách mạng Thanh niên từ năm 1928 và đến giữa năm 1930 trở thà nh đảng viên lá»›p đầu tiên của Äảng Cá»™ng sản Việt Nam.
Năm 1931 đồng chà được phân công là m Ủy viên Ban Tuyên huấn Xứ ủy Bắc Kỳ. Sau đó đồng chà bị địch bắt ở Hải Phòng và bị kết án 20 năm tù cấm cố, lần lượt bị giam tại các nhà tù của chế Ä‘á»™ thá»±c dân Pháp nhÆ° Hoả Lò (Hà Ná»™i), SÆ¡n La, Côn Äảo trong những năm từ 1931 đến 1936. Sá»± tà n bạo của kẻ thù không là m đồng chà khuất phục; trái lại, cà ng tôi luyện thêm ý chÃ, rèn đúc thêm trà tuệ và phẩm chất của ngÆ°á»i chiến sÄ© cách mạng, là m cho đồng chà trở thà nh ngÆ°á»i lãnh đạo kiên cÆ°á»ng, được nhân dân tin yêu, bạn bè đồng chà cảm phục.
Năm 1936, rá»i nhà tù Côn Äảo trở vá», bất chấp sá»± Ä‘e dá»a, quản thúc của kẻ thù, mặc dù sức khá»e giảm sút sau những năm tháng bị tù Ä‘Ã y, đồng chà vẫn lặn lá»™i khắp miá»n Trung để chắp nối liên lạc, tuyên truyá»n, váºn Ä‘á»™ng cách mạng. Chỉ sau má»™t thá»i gian ngắn, các cÆ¡ sở cách mạng của Äảng dần dần được khôi phục. CÆ¡ quan lãnh đạo của Äảng từ cấp cÆ¡ sở đến huyện, tỉnh và Xứ ủy từng bÆ°á»›c được láºp lại. Và trên cÆ°Æ¡ng vị Bà thÆ° Xứ ủy Trung Kỳ, đồng chà đã lãnh đạo các tổ chức đảng phát Ä‘á»™ng quần chúng đấu tranh đòi các quyá»n dân sinh, dân chủ, xuất bản báo chÃ, lợi dụng nghị trÆ°á»ng là m diá»…n Ä‘Ã n đấu tranh, góp phần và o những thắng lợi quan trá»ng trong cao trà o đấu tranh cách mạng trên cả nÆ°á»›c thá»i kỳ 1936-1939.
Năm 1945, lần thứ hai rá»i nhà tù Côn Äảo, đồng chà trở vá» tham gia hoạt Ä‘á»™ng cách mạng ở Nam Bá»™. Sá»± tham gia của đồng chà và các cá»±u tù chÃnh trị Côn Äảo đã góp phần quan trá»ng và o việc củng cố và tăng cÆ°á»ng cÆ¡ quan lãnh đạo của Äảng ở Nam Bá»™ cả vá» tÆ° tưởng và tổ chức.
Lúc nà y, cuá»™c kháng chiến ở Nam Bá»™ Ä‘ang trong thá»i kỳ gay go, lá»±c lượng cách mạng còn má»ng, lại ở tình trạng phân tán, Há»™i nghị ThÆ°á»ng vụ Trung Æ°Æ¡ng Äảng tháng 5/1946 đã chỉ định đồng chà Lê Duẩn là m Bà thÆ° Xứ ủy lâm thá»i Nam Bá»™. Cuối năm 1947, tại Äại há»™i Äảng bá»™ Xứ ủy Nam Bá»™, đồng chà được bầu là m Bà thÆ° Xứ ủy. Trên cÆ°Æ¡ng vị nà y, đồng chà đã Ä‘á» ra má»™t loạt chủ trÆ°Æ¡ng quan trá»ng: mở rá»™ng chiến tranh nhân dân; thá»±c hiện dân chủ ở nông thôn; chỉ đạo phong trà o đấu tranh ở đô thị; giải quyết thà nh công vấn Ä‘á» tôn giáo, là m tốt công tác váºn Ä‘á»™ng nhân sÄ©, trà thức, tăng cÆ°á»ng và mở rá»™ng Mặt tráºn dân tá»™c thống nhất; đặc biệt là tăng cÆ°á»ng công tác xây dá»±ng Äảng. Nhá» giải quyết tốt vấn Ä‘á» nông dân và liên minh công-nông-trà nên cuá»™c kháng chiến chống thá»±c dân Pháp ở Nam Bá»™ không ngừng được đẩy mạnh, vùng giải phóng ngà y cà ng mở rá»™ng.
Tại Äại há»™i đại biểu toà n quốc lần thứ II của Äảng (tháng 2/1951), đồng chà được bầu và o Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng và Bá»™ ChÃnh trị. Trên cÆ°Æ¡ng vị Bà thÆ° Trung Æ°Æ¡ng Cục miá»n Nam, đồng chà đã thay mặt Trung Æ°Æ¡ng Äảng và Bác Hồ, trá»±c tiếp lãnh đạo phong trà o kháng chiến ở Nam Bá»™, góp phần quan trá»ng và o thắng lợi chung của cả nÆ°á»›c trong cuá»™c kháng chiến chống thá»±c dân Pháp xâm lược.
Sau khi Hiệp định GiÆ¡nevÆ¡ được ký kết, đồng chà tiếp tục ở lại miá»n Nam để lãnh đạo phong trà o cách mạng. Äồng chà đi khắp các địa bà n Nam Bá»™, từ bÆ°ng biá»n Äồng Tháp đến trung tâm Sà i Gòn-Chợ Lá»›n để nắm bắt tình hình, củng cố các cÆ¡ sở cách mạng và cùng Xứ ủy Nam Bá»™ thảo bản Äá» cÆ°Æ¡ng cách mạng miá»n Nam. Tinh thần cốt lõi của Äá» cÆ°Æ¡ng sau nà y được thể hiện đầy đủ trong Nghị quyết Há»™i nghị Trung Æ°Æ¡ng lần thứ 15 (năm 1959), mở ra bÆ°á»›c ngoặt cho cách mạng miá»n Nam. Những tÆ° tưởng ấy tiếp tục được bổ sung, phát triển trong những năm 60, 70 của thế ká»· XX, là những đóng góp có ý nghÄ©a quyết định, dẫn đến Äại thắng mùa Xuân 1975.
Giữa năm 1957, đồng chà được Trung Æ°Æ¡ng Ä‘iá»u ra Hà Ná»™i công tác bên cạnh Chủ tịch Hồ Chà Minh để chuẩn bị cho Äại há»™i đại biểu toà n quốc lần thứ III của Äảng. Äồng chà đã hoà n thà nh xuất sắc vai trò ngÆ°á»i chuẩn bị những quyết sách chiến lược của cách mạng cả nÆ°á»›c.
Trên cÆ°Æ¡ng vị là Bà thÆ° thứ nhất Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng, đồng chà đã góp phần quan trá»ng cùng vá»›i Bá»™ ChÃnh trị và Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng hoạch định, hoà n thiện Ä‘Æ°á»ng lối và phÆ°Æ¡ng pháp cách mạng, Ä‘Æ°á»ng lối và nghệ thuáºt chỉ đạo chiến tranh nhân dân của Äảng ta. Sau khi Chủ tịch Hồ Chỉ Minh qua Ä‘á»i (tháng 9/1969), đồng chà đã cùng vá»›i Bá»™ ChÃnh trị và Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng kế tục và hoà n thà nh xuất sắc tâm nguyện của NgÆ°á»i, Ä‘Æ°a cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nÆ°á»›c đến thắng lợi hoà n toà n, giải phóng miá»n Nam, thống nhất đất nÆ°á»›c.
Sau khi đất nÆ°á»›c thống nhất, cả nÆ°á»›c cùng bÆ°á»›c và o sá»± nghiệp xây dá»±ng chủ nghÄ©a xã há»™i, tại các Äại há»™i đại biểu toà n quốc của Äảng lần thứ IV (tháng 12/1976), lần thứ V (tháng 3/1982) và nhiá»u há»™i nghị Bá»™ ChÃnh trị, Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng, đồng chà đã cùng vá»›i Ban lãnh đạo của Äảng từng bÆ°á»›c xây dá»±ng má»™t hệ thống quan Ä‘iểm vá» cách mạng xã há»™i chủ nghÄ©a ở Việt Nam.
Một tư duy cách mạng sáng tạo
Sinh thá»i, đồng chà Lê Duẩn hay nhắc tá»›i luáºn Ä‘iểm nổi tiếng của V.I. Lênin “chân lý là cụ thể†và cho rằng “cách mạng là sáng tạoâ€. Trong kho tà ng tÆ° tưởng lý luáºn của Tổng Bà thÆ° Lê Duẩn, tÆ° duy sáng tạo, Ä‘á»™c láºp, tá»± chủ, tầm nhìn chiến lược hết sức sâu sắc của đồng chà trong tiến trình phát triển và trÆ°á»›c những tình huống phức tạp của cách mạng, nhất là trong các giai Ä‘oạn có tÃnh quyết định của lịch sá», là di sản vô cùng quý báu, đến nay vẫn còn nguyên tÃnh thá»i sá»±.
TÆ° duy sáng tạo, tầm nhìn chiến lược của đồng chà Lê Duẩn được thể hiện từ rất sá»›m, tiêu biểu là những đóng góp xuất sắc của đồng chà cùng vá»›i Tổng Bà thÆ° Nguyá»…n Văn Cừ và o thà nh công của Há»™i nghị Trung Æ°Æ¡ng lần thứ sáu (tháng 11/1939), Há»™i nghị mở đầu quá trình chuyển hÆ°á»›ng chiến lược cách mạng Việt Nam. Há»™i nghị nháºn định: “BÆ°á»›c Ä‘Æ°á»ng sinh tồn của các dân tá»™c Äông DÆ°Æ¡ng không còn có con Ä‘Æ°á»ng nà o khác hÆ¡n là con Ä‘Æ°á»ng đánh đổ đế quốc Pháp, chống tất cả ách ngoại xâm, vô luáºn da trắng hay da và ng để già nh lấy Ä‘á»™c láºp†(1). Dá»±a trên sá»± chuyển hÆ°á»›ng chiến lược cách mạng, Há»™i nghị đã chủ trÆ°Æ¡ng tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruá»™ng đất, sá»›m thà nh láºp Mặt tráºn Dân tá»™c thống nhất phản đế Äông DÆ°Æ¡ng nhằm đánh đổ chế Ä‘á»™ thuá»™c địa dã man, tà n bạo.
Äồng chà cÅ©ng đã đóng góp nhiá»u ná»™i dung quan trá»ng vá»›i Äại há»™i đại biểu toà n quốc lần thứ II của Äảng (tháng 2/1951) vá» giai cấp vô sản và Äảng Cá»™ng sản; vá» vị trÃ, vai trò lãnh đạo của giai cấp vô sản trong cách mạng Việt Nam; vá» vị trÃ, vai trò của nông dân trong cách mạng vô sản Việt Nam; vá» chiến tranh nhân dân; vá» chÃnh sách kinh tế; vá» chÃnh trị và chÃnh quyá»n…
Bằng những luáºn cứ hết sức vững chắc cả vá» lý luáºn và thá»±c tiá»…n, đồng chà đã phân tÃch sâu sắc, khẳng định vai trò lãnh đạo của giai cấp vô sản trong cách mạng Việt Nam và nêu rõ: “Không hiểu rõ những đặc Ä‘iểm cách mạng Việt Nam, nháºn xét giai cấp vô sản Việt Nam tách rá»i phong trà o cách mạng vô sản thế giá»›i, tách rá»i tình hình cụ thể vá» chÃnh trị, kinh tế, xã há»™i của đất nÆ°á»›c và quá trình chuyển biến của phong trà o giải phóng dân tá»™c qua các thá»i kỳ, thì chúng ta sẽ không đánh giá má»™t cách đầy đủ vai trò lãnh đạo của giai cấp vô sản đối vá»›i cách mạng Việt Nam†(2).
Äồng chà Lê Duẩn cÅ©ng có những đóng góp lý luáºn quan trá»ng trong việc tìm con Ä‘Æ°á»ng Ä‘i lên chủ nghÄ©a xã há»™i phù hợp vá»›i Ä‘iá»u kiện cụ thể của Việt Nam. Äó là các quan Ä‘iểm giÆ°Æ¡ng cao ngá»n cá» Ä‘á»™c láºp dân tá»™c gắn liá»n vá»›i chủ nghÄ©a xã há»™i; cÆ¡ chế Äảng lãnh đạo, Nhà nÆ°á»›c quản lý, nhân dân là m chủ; đẩy mạnh công nghiệp hóa xã há»™i chủ nghÄ©a là nhiệm vụ trung tâm của cả thá»i kỳ quá Ä‘á»™ lên chủ nghÄ©a xã há»™i; không ngừng Ä‘á» cao cảnh giác, thÆ°á»ng xuyên củng cố quốc phòng, giữ gìn an ninh chÃnh trị và tráºt tá»± xã há»™i…
TÆ° duy sáng tạo của đồng chà được thể hiện rõ nét khi Äảng ta bÆ°á»›c đầu khởi xÆ°á»›ng quá trình đổi má»›i quản lý kinh tế từ Há»™i nghị lần thứ sáu Ban Chấp hà nh Trung Æ°Æ¡ng Äảng (Khóa V) “Vá» những nhiệm vụ cấp bách trong công tác cải tiến quản lý kinh tếâ€. Äồng chà khẳng định: “Äảng và Nhà nÆ°á»›c ta đã có những cố gắng to lá»›n khắc phục má»™t bÆ°á»›c cÆ¡ chế quản lý quan liêu, bao cấp và xúc tiến việc hoà n chỉnh cÆ¡ chế quản lý má»›i nhằm thá»±c hiện đúng những nguyên tắc quản lý kinh tế, vừa bảo đảm sá»± táºp trung thống nhất quản lý của Trung Æ°Æ¡ng vừa mở rá»™ng và phát huy quyá»n chủ Ä‘á»™ng sáng tạo của các cÆ¡ sở, các địa phÆ°Æ¡ng, các ngà nh trong sản xuất kinh doanh, thá»±c hiện quyá»n là m chủ táºp thể của quần chúng lao Ä‘á»™ng, khuyến khÃch mạnh mẽ tăng năng suất lao Ä‘á»™ng và hiệu quả kinh tế†(3). Cho đến cuối Ä‘á»i, đồng chà Lê Duẩn vẫn không ngừng trăn trở vá»›i những vấn Ä‘á» cuá»™c sống đặt ra, suy nghÄ©, tìm tòi con Ä‘Æ°á»ng xã há»™i chủ nghÄ©a phù hợp vá»›i cách mạng Việt Nam.
Nhìn suốt chặng Ä‘Æ°á»ng lịch sỠđấu tranh giải phóng dân tá»™c và xây dá»±ng đất nÆ°á»›c sau khi già nh Ä‘á»™c láºp, có thể thấy, quan Ä‘iểm, tÆ° tưởng chỉ đạo của Tổng Bà thÆ° Lê Duẩn và cÅ©ng là của Äảng ta vá» xây dá»±ng chế Ä‘á»™ là m chủ táºp thể xã há»™i chủ nghÄ©a, xây dá»±ng Nhà nÆ°á»›c tháºt sá»± của dân, do dân, vì dân là sợi chỉ Ä‘á» xuyên suốt và đã được hiện thá»±c hóa thà nh công.
Vá»›i 79 tuổi Ä‘á»i, gần 60 năm hoạt Ä‘á»™ng cách mạng và gần 26 năm liên tục trên cÆ°Æ¡ng vị Bà thÆ° thứ Nhất và Tổng Bà thÆ° của Äảng, đồng chà Lê Duẩn đã thể hiện rõ là má»™t nhà lý luáºn có tầm cỡ chiến lược của cách mạng Việt Nam vá»›i má»™t tÆ° duy sáng tạo lá»›n, đã có những cống hiến xuất sắc vá» nghiên cứu lý luáºn, tổng kết thá»±c tiá»…n. Äánh giá công lao và tà i năng của đồng chà Lê Duẩn, Äảng ta khẳng định:“Là chiến sÄ© thuá»™c lá»›p cáºn vệ đầu tiên của Äảng, má»™t ngÆ°á»i há»c trò lá»—i lạc của Chủ tịch Hồ Chà Minh kÃnh mến, đồng chà Lê Duẩn đã cống hiến trá»n Ä‘á»i mình cho sá»± nghiệp giải phóng dân tá»™c, thống nhất Tổ quốc, cho tá»± do, hạnh phúc của nhân dân và lý tưởng cá»™ng sản chủ nghÄ©a… Là má»™t ngÆ°á»i Maxit-Lênin nÃt chân chÃnh, đồng chà luôn luôn suy nghÄ©, tìm tòi, xuất phát từ tình hình thá»±c tế, phân tÃch, giải quyết những vấn Ä‘á» má»›i do cuá»™c sống Ä‘á» ra. Sá»± sáng suốt của đồng chà thể hiện nổi báºt trÆ°á»›c những bÆ°á»›c ngoặt của lịch sá» và những tình huống phức tạpâ€.
——————————————-
   [1] Äảng Cá»™ng sản Việt Nam: Văn kiện Äảng toà n táºp, Nhà Xuất bản ChÃnh trị quốc gia, Hà Ná»™i, 2002, t. 6, tr. 536.
[2] Lê Duẩn: Tuyển táºp, Nhà Xuất bản ChÃnh trị quốc gia, Hà Ná»™i, 2007, t. 1, tr. 52.
[3] Lê Duẩn: Tuyển táºp, Nhà Xuất bản ChÃnh trị quốc gia, Hà Ná»™i, 2009, t. 3, tr. 1.372.