Nhi�u trẻ em bị xâm hại lần 2 từ truy�n thông

Hơn 90% số vụ xâm hại đến từ ngư�i nhà 

Sáng 25/11, nhân Ngày Quốc tế xóa b� bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái, UNESCO và Viện �ào tạo Báo chí và Truy�n thông (SJC) thuộc Trư�ng �ại h�c Khoa h�c Xã hội và Nhân văn, �ại h�c Quốc gia Hà Nội tổ chức t�a đàm trực tuyến Nhà báo với vấn đ� bạo hành phụ nữ và trẻ em. 

Nhằm góp phần thúc đẩy sá»± phát triển của báo chí, truyá»�n thông cÅ©ng nhÆ° vấn Ä‘á»� bình đẳng giá»›i trong báo chí và truyá»�n thông, sá»± kiện đồng thá»�i ra mắt phiên bản tiếng Việt của tài liệu Ä�Æ°a tin vá»� vấn Ä‘á»� Bạo lá»±c đối vá»›i Phụ nữ và Trẻ em gái – Cẩm nang dành cho Nhà báo tá»›i các phóng viên, sinh viên báo chí, các chuyên gia, giảng viên và nhà quản lý báo chí, truyá»�n thông. 

Bà Nguyá»…n Vân Anh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa há»�c vá»� Giá»›i – Gia đình – Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) dẫn lại các báo cáo nghiên cứu cho thấy những con số khủng khiếp vá»� bạo lá»±c vá»›i phụ nữ trẻ em gái tại Việt Nam. 

Theo đó, có tới 63% phụ nữ Việt Nam từng chịu ít nhất 1 lần bạo lực giới từ chính chồng hoặc ngư�i tình của h�. �áng chú ý có tới 90% trong số h� không nói với ai. 

“Khi chÆ°a uống xong 1 tách trà, cứ 3 phụ nữ thì có 1 ngÆ°á»�i bị chết bởi chồng hoặc bạn tình. HÆ¡n 90% ngÆ°á»�i xâm hại trẻ em Ä‘á»�u là ngÆ°á»�i thân và ngÆ°á»�i quen. Má»›i đây vụ việc má»™t em bé ở Quảng Ninh bị buôn bán và cưỡng hiếp khiến chúng ta cảm thấy Ä‘au xót và bàng hoàng”, bà Vân Anh nói. 

Theo bà, vấn đ� bạo lực giới ở phụ nữ và trẻ em, đặc biệt trẻ em gái hiện nay đang là vấn đ� nóng cần được xã hội quan tâm, và báo chí cần đóng vai trò tiên phong.

Tuy nhiên, đây là nhóm đối tượng dá»… bị tổn thÆ°Æ¡ng, bởi vậy nhà báo cần làm thế nào để khi tiếp cận và Ä‘Æ°a tin không để há»� cảm thấy mình “bị xâm phạm lần thứ 2” là vấn Ä‘á»� cá»±c kì quan trá»�ng.

Bà Vân Anh nhấn mạng nhà báo cần tìm và hiểu rõ các kiến thức vá»� bình đẳng giá»›i, bạo lá»±c giá»›i (thá»±c trạng ở Việt Nam và trên thế giá»›i, luật pháp Việt Nam và trên thế giá»›i), đặc biệt lÆ°u ý tá»›i các vấn Ä‘á»� vá»� nhạy cảm giá»›i,… Trong suốt thá»�i gian làm báo và hÆ¡n 20 năm hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i tích cá»±c trong lÄ©nh vá»±c vá»±c thúc đẩy quyá»�n phụ nữ, trẻ em, bà Vân Anh chia sẻ: Cách đặt câu há»�i của phóng viên rất quan trá»�ng, thay vì những câu há»�i mang tính chất đổ lá»—i nhÆ°: Trang phục của chị có quá khêu gợi? Vì sao chị bị đánh?… thì phóng viên nên đặt những câu há»�i mang tính chất mở nhÆ°: Chị có thể kể lại diá»…n biến sá»± việc được không?

Ngoài ra, bà Vân Anh lưu ý với các phóng viên khi đưa thông tin v� nạn nhân xâm hại tình dục là trẻ em, phóng viên luôn phải lưu ý ngay cả khi trẻ em đồng thuận với ngư�i xâm hại, thì vẫn là phạm luật và không được phép. �ể khai thác được thông tin, đồng cảm thôi chưa đủ, ngư�i viết phải có kiến thức để đặt câu h�i cho phù hợp để tránh làm tổn thương hay xâm hại đến nhân vật. �ây là vấn đ� mang tính kỹ năng và thông qua sự thực hành lâu dài trong quá trình tác nghiệp, do đó trang bị kiến thức và thực hành là đi�u các nhà báo cần phải thực hiện để nâng cao nghiệp vụ.

“Nóng” vấn Ä‘á»� đạo đức khi Ä‘Æ°a tin

Tham dá»± buổi tá»�a đàm, nhà báo Lê Xuân Trung – Phó tổng biên tập Báo Tuổi trẻ cho rằng, ngay cả trong các cÆ¡ quan báo chí cÅ©ng có tình trạng bạo hành, quấy rối và xâm hại tình dục. Bản thân ông cÅ©ng từng tiếp nhận Ä‘Æ¡n tố cáo của cá»™ng tác viên 3 năm trÆ°á»›c. 

Theo ông Trung, các vấn đ� liên quan tới bạo lực v� giới có thể xảy ra ở bất cứ nơi đâu, kể cả trong các cơ quan, tòa soạn báo chí vẫn tồn tại vấn đ� này. Từ sự cố đã xảy ra trước đây ở cơ quan, Báo Tuổi trẻ đã xây dựng quy trình khi tiếp nhận CTV, phóng viên trẻ trình tự và nghiệm ngặt. Trong đó, quy định hướng dẫn các bạn xác định mối quan hệ công việc/ cá nhân rõ ràng ở nơi làm việc; Các cuộc h�p trong phòng kín không được có mỗi nam và nữ mà phải có từ 3 ngư�i trở lên; Chỗ ngồi làm việc của PV trong tòa soạn cũng được thay bằng toàn bộ từ vách ngăn gỗ sang vách kính để m�i ngư�i có thể nhìn thấy nhau công khai.  

V� vấn đ� đưa tin bài liên quan tới chủ đ� này, ông Trung cho rằng, các nhà báo cần có kỹ năng tác nghiệp để tránh việc các nạn nhân cảm thấy bị xâm phạm lần thứ 2. 

CÅ©ng nhÆ° nhiá»�u chuyên gia, ông Trung cho rằng, các phóng viên, nhà báo cần Ä‘Æ°a tin dá»±a trên các kiến thức, hiểu biết vá»� bình đẳng giá»›i, bạo lá»±c giá»›i. Các câu há»�i cÅ©ng không được mang tính đổ lá»—i cho nạn nhân: trang phục gợi cảm? Vì sao bị đánh? Hãy đặt câu mở nhÆ° thế nào? Chuyện xảy ra nhÆ° thế nào?…

“Ä�iá»�u quan trá»�ng nhất khi tác nghiệp cần để nạn nhân cảm thấy sá»± thấu hiểu đồng cảm của chính nhà báo đó vá»›i các nạn nhân”, ông Trung nói. 

Là ngư�i gắn bó với ngh� báo lâu năm, từng xử lý nhi�u tin bài liên quan tới bạo lực, bản thân ông Trung cũng cho biết, các phóng viên, nhà báo, cơ quan báo chí hiện nay đang chịu áp lực lớn từ view. Vì vậy, nhi�u nhà báo ch�n cách viết giật gân, câu view thay vì chất lượng nội dung, hay cách thể hiện nhân văn. 

Vá»� phía các cÆ¡ quan đào tạo báo chí, Phó Giáo sÆ°, Tiến sÄ© Nguyá»…n Thị Thanh Huyá»�n – Phó Viện trưởng Viện đào tạo Báo chí và Truyá»�n thông (SJC) cho biết: “Báo chí đóng vai trò quan trá»�ng trong việc giải quyết các vấn Ä‘á»� xã há»™i, trong đó có vấn Ä‘á»� bạo hành  phụ nữ và trẻ em. Viện Ä�ào tạo Báo chí và Truyá»�n thông luôn đồng hành cùng các nhà báo và sinh viên ngành báo chí trong việc nhận diện và giải quyết vấn Ä‘á»� vá»� bạo lá»±c, xâm hại giá»›i  ở phụ nữ và trẻ em thông qua các khóa há»�c và há»™i thảo vá»›i các chuyên gia, các nhà báo hàng đầu Việt Nam”. 

Bà Huy�n hy v�ng, thông qua buổi t�a đàm lần này, các phóng viên, nhà báo có thể có thêm những kiến thức, hiểu biết trong việc đưa tin v� các vấn đ� giới nói chung và bạo lực xâm hại tình dục trong phụ nữ và trẻ em nói riêng.

Ông Christian Manhart – Trưởng Ä�ại diện UNESCO tại Việt Nam cÅ©ng đánh giá cao ý nghÄ©a tá»�a đàm: “Tá»�a đàm trá»±c tuyến này là cÆ¡ há»™i tuyệt vá»�i để nâng cao nhận thức vá»� bình đẳng giá»›i trong truyá»�n thông và báo chí, đồng thá»�i là má»™t cách tiếp cận nhằm giảm thiểu bạo lá»±c đối vá»›i phụ nữ và trẻ em. Má»�i hình thức truyá»�n thông và báo chí Ä‘á»�u có vai trò quan trá»�ng vì Ä‘á»�u có sức mạnh thay đổi hành vi và định hÆ°á»›ng tÆ° duy của má»�i ngÆ°á»�i”.