Cứu sống ngoạn mục bệnh nhi 2 giá»� tuổi có “dạ dày nằm trên ngá»±c”

Bệnh nhi vừa sinh ra đã mắc bệnh hiểm

Ngày 20/10, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, bệnh viện vừa đi�u trị thành công cho bệnh nhi sơ sinh có bệnh lý hiểm nghèo. 

Bệnh nhi là bé trai N.D (2 gi� tuổi, ở Quảng Ninh), được chẩn đoán mắc bệnh lý thoát vị hoành bẩm sinh từ trong th�i kỳ bào thai. Ngày 23/8, trẻ được mổ chủ động tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội với cân nặng 2,6kg. 

Ngay sau khi vừa l�t lòng, trẻ xuất hiện tình trạng khóc yếu, cơ thể tím tái, suy tim phổi. Do có sự chuẩn bị từ trước, các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã lập tức tiến hành đặt ống nội khí quản, hỗ trợ thở cho bệnh nhi và chuyển thẳng trẻ đến Khoa �i�u trị tích cực Ngoại khoa – Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục theo dõi và đi�u trị.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ được làm các xét nghiệm máu, X quang ngực, siêu âm ổ bụng, siêu âm tim và chụp CT bụng, ngực. Kết quả cho thấy toàn bộ dạ dày và lá lách của trẻ nằm trên lồng ngực, chèn ép vào phổi khiến phổi trái của bé gần như không có, phổi phải kém phát triển hơn bình thư�ng, tim và mạch máu lớn bị đẩy lệch sang bên phải. 

Các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị thoát vị hoành bẩm sinh bên trái, thiểu sản phổi nặng, kèm tăng áp lực động mạch phổi rất nặng, nguy cơ tử vong cao.

TS Ä�ặng Ã�nh DÆ°Æ¡ng – Phó trưởng khoa phụ trách khoa Ä�iá»�u trị tích cá»±c Ngoại khoa (Bệnh viện Nhi Trung Æ°Æ¡ng) ngÆ°á»�i trá»±c tiếp theo dõi và Ä‘iá»�u trị cho bệnh nhi này cho biết, khi nhập viện trẻ được hồi sức tích cá»±c bằng thở máy thÆ°á»�ng. Sau đó, trẻ được chuyển thở máy cao tần, dùng các thuốc trợ tim, giãn mạch phổi nhÆ°ng tình trạng thiếu oxy, tăng CO2 và tụt huyết áp không đáp ứng. 

Bệnh nhi trải qua nhiá»�u lần “thập tá»­ nhất sinh”

Trẻ phải dùng chất khí Nitric oxide (NO) là chất khí đặc biệt, đắt ti�n, có tác dụng giãn mạch máu phổi ch�n l�c để đi�u trị tình trạng tăng áp lực động mạch phổi, làm cải thiện tình trạng oxy và huyết áp của bệnh nhi. Nhưng không may trẻ vẫn không đáp ứng với đi�u trị. Nếu không áp dụng phương pháp đi�u trị khác, bệnh nhi nguy cơ tử vong cao.

Trước diễn biến nghiêm tr�ng của bệnh, Ban Lãnh đạo Bệnh viện Nhi Trung ương và các bác sĩ khoa �i�u trị tích cực ngoại khoa đã quyết định sử dụng phương pháp Oxy hóa qua màng ngoài cơ thể (Extracorporeal Membrane Oxygenation – ECMO). 

�ây là phương pháp sử dụng tuần hoàn và trao đổi oxy bên ngoài cơ thể nhằm hỗ trợ chức năng sống ở các bệnh nhân suy tuần hoàn hoặc suy hô hấp nặng. ECMO giúp trẻ đảm bảo oxy, đảm bảo huyết áp và là cầu nối quan tr�ng, tạo đi�u kiện để bệnh nhi có cơ hội được “sửa chữa� khiếm khuyết của cơ hoành.

Sau hai ngày sử dụng ECMO, bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật ngay tại buồng bệnh, trong khi vẫn đang hỗ trợ tim phổi nhân tạo, mục tiêu để đưa ruột từ lồng ngực xuống ổ bụng và khâu tái tạo cơ hoành bằng màng vá nhân tạo. 

Tuy nhiên, ngày thứ 2 sau phẫu thuật, trẻ xuất hiện chảy máu ở khoang màng phổi trái gây chèn ép tim và phổi phải. Bệnh nhi phải phẫu thuật lần hai để cầm máu và lấy máu tụ trong khoang màng phổi. Ba ngày sau phẫu thuật lần hai, bệnh nhân không còn chảy máu nhưng có tình trạng tràn dịch màng phổi dưỡng chấp.

Bệnh nhi tiếp tục được chăm sóc tích cực và nuôi dưỡng hoàn toàn bằng đư�ng tĩnh mạch (không ăn được đư�ng ruột vì tràn dưỡng chấp), đi�u trị chống nhiễm trùng, đi�u trị tình trạng tràn dưỡng chấp màng phổi và cho trẻ tập cai dần ECMO.

Kết quả sau 2 tuần chạy ECMO, phối hợp với các đi�u trị hỗ trợ tích cực khác, tình trạng thiếu oxy, huyết áp, tăng áp lực động mạch phổi của trẻ cải thiện dần, bệnh nhân được cai máy ECMO, chuyển sang thở máy với thông số thấp, tình trạng bé cải thiện rõ rệt, tổn thương phổi phục hồi, chức năng trao đổi oxy của phổi rất tốt, chức năng các cơ quan ổn định. 

Trẻ đã được rút nội khí quản, tự thở oxy qua mặt nạ, ăn sữa dành cho trẻ tràn dưỡng chấp tăng dần. Hiện sau hơn 1 tháng được chăm sóc đặc biệt tại Khoa �i�u trị tích cực Ngoại khoa, trẻ đã tự thở, chức năng tim bình thư�ng, trẻ tỉnh táo nhanh nhẹn và bú mẹ hoàn toàn, ra viện sau 52 ngày nằm đi�u trị trong ni�m vui sướng của gia đình.

Khám thai định kỳ để phát hiện bệnh hiểm nghèo cho con từ sớm

TS �ặng �nh Dương cho biết, thoát vị hoành bẩm sinh là hiện tượng các tạng từ ổ bụng chui lên lồng ngực qua lỗ khuyết cơ hoành bẩm sinh, thư�ng ở vị trí lỗ sau và bên trái cơ hoành. Tùy thuộc vào lỗ thoát vị to hay nh� mà các phủ tạng có thể chui lên lồng ngực như dạ dày và ruột non, lách.

Trung bình mỗi năm khoa �i�u trị tích cực ngoại khoa tiếp nhận khoảng 70 bệnh nhân mắc bệnh lý thoát vị hoành bẩm sinh và tỷ lệ cứu sống khoảng 70%. 

Số bệnh nhân tử vong thư�ng do trẻ đẻ quá non, có cân nặng thấp, các dị tật bẩm sinh khác kèm theo (dị tật tim, tiêu hoá, chi, cột sống,….) hoặc trẻ có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi rất nặng, không đáp ứng với các biện pháp đi�u trị thông thư�ng (thở máy, thở máy tần số cao, các thuốc, khí giãn mạch phổi, thuốc hỗ trợ tim mạch). 

Trư�ng hợp bé N.D là trư�ng hợp đầu tiên mắc thoát vị hoành bẩm sinh, suy hô hấp, tăng áp lực động mạch phổi nặng, được phẫu thuật khi đang hỗ trợ ECMO và được cứu sống, nếu không có hệ thống tim phổi nhân tạo này thì trẻ khó vượt qua được.

Theo TS Dương, việc phát hiện thoát vị cơ hoành ở th�i điểm trước sinh là rất quan tr�ng, liên quan đến vấn đ� tiên lượng, chủ động hỗ trợ sự sống cho trẻ ngay sau sinh. 

“Do đó, khi mang thai, cha mẹ nên đến thăm khám định kỳ tại các trung tâm y tế, bệnh viện chuyên khoa sản uy tín, để phát hiện kịp thá»�i các dị tật của thai nhi và được bác sÄ© tÆ° vấn để có thai kỳ khá»�e mạnh. Nếu trẻ không may bị mắc dị tật thoát vị hoành bẩm sinh, các bác sÄ© có thể chuẩn bị kế hoạch chăm sóc và cứu sống trẻ ngay sau sinh”, TS DÆ°Æ¡ng khuyến cáo.