Lễ hội Katê trầm lắng

Ngày 1 tháng 7 Chăm lịch (5/10), Sư cả Thông Minh Toàn cùng ba người trong ban tế lễ từ làng Chăm Ma Lâm đến hành lễ tại tháp Pô Sah Inư, phường Phú Hài, TP Phan Thiết.

Theo thông lệ, hàng nghìn người Chăm khắp tỉnh sẽ về đây trẩy hội. Nhưng năm nay, đền tháp vắng lặng, trầm buồn, không rộn rã tiếng kèn Saranai và tiếng trống Paranưng, không nam thanh nữ tú múa quạt rước y trang nữ thần Pô Sah Inư lên tháp.

“Covid-19 diễn biến phức tạp, nên chúng tôi lược bỏ phần hội, chỉ tổ chức phần lễ mà thôi”, sư cả Toàn nói và cho biết người dân không được phép lên đây để tuân thủ nghiêm ngặt chỉ đạo của UBND tỉnh Bình Thuận về phòng chống dịch.

Trong tháp chỉ có 4 người hành lễ, ngoài ra còn có ông Từ canh giữ tháp hỗ trợ phụ lễ, bưng và soạn lễ vật giúp các thầy tế. Lễ vật cũng giản lược hơn mọi năm, thay vì cúng dê, thì nay chỉ cúng gà. Ngoài ra, còn có cơm trắng, canh bồi, hoa quả, đèn nến…

Sau khi Sư cả Thông Toàn thực hiện nghi thức mở cửa tháp, hai thầy cúng lễ cùng bà Bóng tẩy rửa bệ thờ Linga và Yoni trong tháp chính, rồi soạn lễ vật, đốt đèn cầy, nhang trầm cúng Katê.

Họ mặc lễ phục màu trắng, khăn trên đầu có tua màu đỏ theo truyền thống cổ xưa, ngồi quanh bệ thờ Linga – Yoni bằng đá cầu kinh bằng tiếng Chăm. Lời kinh mang ý nghĩa tạ ơn nữ thần Pô Sah Inư, các bậc tiền nhân; cầu mong cho quê hương, xóm làng được bình yên, mùa màng tươi tốt, nhà nhà được ấm no.

“Katê là lễ hội có từ lâu đời, được cộng đồng duy trì hằng năm trên tháp Pô Sah Inư, với ý nghĩa cầu mong cho một năm làm ăn thuận lợi”, Sư cả Thông Minh Toàn nói.

Buổi lễ diễn ra khoảng hai giờ đồng hồ, sau đó mọi người rời tháp, xuống đồi Bà Nài trở về làng Chăm, trả lại sự tĩnh lặng vốn có của ngôi tháp thiêng hơn 1.200 năm tuổi.

“Các vị chức sắc đạo Bàlamôn đã thực hiện nghi lễ gói gọn, không tập trung đông người đúng tinh thần chỉ đạo của tỉnh để phòng chống dịch bệnh”, ông Trần Đức Dũng, Trưởng ban quản lý di tích tháp Pô Sah Inư cho biết.

Nhóm đền tháp Chăm Pô Sah Inư, còn gọi là tháp Phố Hài, nằm trên đồi Bà Nài kề thắng cảnh Lầu Ông Hoàng nổi tiếng ở Phan Thiết, đã được Bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng di tích cấp quốc gia năm 1991.

Theo Bảo tàng Bình Thuận, tháp được xây dựng vào đầu thế kỷ IX để thờ thần Siva. Đến thế kể XIV, người Chăm xây thêm một số đền tháp xung quanh, thờ công chúa Pô Sah Inư (con vua Parachanh), là nữ thần bảo trợ xứ sở.

Hàng năm, người Chăm Bình Thuận tổ chức lễ hội Katê trên tháp này. Trước khi Covid-19 xảy ra, di tích là nơi thu hút rất đông du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, tìm hiểu văn hóa bản địa.

Việt Quốc