Sau khi Tổng thống Vladimir Putin bất ngá» tuyên bố sá»a Hiến pháp Nga, đã có những nháºn định ông cùng Chá»§ tịch Trung Quốc Táºp Cáºn Bình muốn mãi mãi là lãnh đạo hai thế lá»±c lá»›n luôn kình chống phương Tây.
Hãng tin AP bình luáºn hai ông Táºp – Putin đã là những lãnh đạo quyá»n lá»±c lá»›n nhất từ hà ng chục năm qua, và việc ông Putin sá»a Hiến pháp Nga được cho là động thái dá»n đưá»ng giúp ông nắm quyá»n kiểm soát xứ bạch dương má»™t khi nhiệm kỳ tổng thống cá»§a ông kết thúc năm 2024.
Kéo dà i quyá»n lá»±c để thách thức phương Tây
Hiến pháp Nga hiện cấm bất kỳ ai là m tổng thống hÆ¡n 2 nhiệm kỳ liên tiếp. Thế nhưng việc ông Putin yêu cầu sá»a Hiến pháp sẽ cho phép ông chuyển qua là m thá»§ tướng, hoặc tiếp tục Ä‘iá»u hà nh nước Nga ở vị trà lãnh đạo Há»™i đồng Nhà nước gồm các quan chức liên bang và thống đốc vùng phụ trách tư vấn cho tổng thống. Äây là má»™t cÆ¡ quan chÃnh quyá»n chÃnh thức mà ông Putin muốn thà nh láºp khi lần đầu được bầu là m tổng thống Nga hồi năm 2000.
Giáo sư Sergey Radchenko thuá»™c khoa Quan hệ Quốc tế (ở Äại há»c Cardiff) nói: “Tất cả đó là những cÆ¡ sở quyá»n lá»±c tiá»m năng, nÆ¡i mà ông Putin có thể rút vá» sau năm 2024, cho phép ông duy trì má»™t sá»± cân bằng chÃnh trị nhạy cảm trong lúc giáºt dây từ sau cánh gà â€.
Äá»™ng thái đó bị phương Tây hoà i nghi hệt như năm 2018 khi Quốc há»™i Trung Quốc đã xóa thá»i hạn 10 năm giữ chức chá»§ tịch nước, mở đưá»ng cho ông Táºp lãnh đạo đất nước lâu dà i.
Vẫn theo hãng tin Mỹ, việc ông Táºp bãi bá» thá»i hạn nhiệm kỳ là “má»™t đòn tấn công†và o ‘di huấn’ cá»§a Äặng Tiểu Bình, ngưá»i ná»— lá»±c thể chế hóa quyá»n lá»±c tiếp sau thá»i chá»§ nghÄ©a tôn sùng cá nhân Mao Trạch Äông và cÆ¡n há»—n loạn chÃnh trị xảy ra từ cuá»™c Cách mạng Văn hóa (1966-1976) ở Trung Quốc.
AP còn nêu từ và i năm gần đây, ông Táºp tạo ra má»™t tiá»n lệ là không chỉ ra ai sẽ là ngưá»i kế nhiệm tiá»m năng. Äiá»u nà y dẫn đến đồn Ä‘oán ông đã lên kế hoạch tiếp tục cầm quyá»n sau khi kết thúc nhiệm kỳ 5 năm thứ hai.
Äấy là các động thái khiến phương Tây e ngại hai ông Táºp – Putin có thêm nhiá»u năm cầm cương hai thế lá»±c lá»›n luôn xung khắc vá»›i Mỹ và phương Tây vá» hà ng loạt vấn Ä‘á», từ gián Ä‘iệp kinh tế và chÃnh sách đối ngoại đến dân chá»§ và nhân quyá»n.
Cả hai nhà lãnh đạp Nga – Trung Ä‘á»u thể hiện tÃnh cách cứng rắn, sá»± quyết tâm phục hồi đất nước trở lại thá»i vinh quang sau thá»i gian bị phương Tây đè nén.
Chá»§ tịch Trung Quốc Táºp Cáºn Bình gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin – Ảnh : TASS
Phong thái khác nhau cá»§a Nga – Trung
Vẫn theo AP, việc lãnh đạo Nga – Trung thách đố các giá trị và quan Ä‘iểm dân chá»§ cá»§a phương Tây đã được má»™t và i quốc gia lá»›n – bé hoan nghênh. Tháºm chà Tổng thống Mỹ Donald Trump cÅ©ng khen các ông Táºp – Putin, đúng và o lúc Mỹ đấu vá»›i Nga – Trung nhằm chiếm ưu thế vá» kinh tế và chiến lược.
Tuy nhiên, Nga và Trung Quốc có quan điểm khác nhau trong chuyện tác động đến các sự kiện quốc tế. Bắc Kinh dùng đến sức mạnh kinh tế và quân sự, Nga sẵn sà ng nhà o và o các cuộc chiến tranh như ở Syria và cố gắng gieo tầm ảnh hưởng ở nước ngoà i thông qua phương cách tung tin thất thiệt và tấn công mạng để gây hại cho đối phương.
Nhà nghiên cứu Ramon Pacheco Pardo ở Viện Nghiên cứu Quốc tế và châu Âu (thuá»™c Äại há»c King’s College London, Anh) nói: “Putin cho rằng Nga ngà y nay mạnh mẽ hÆ¡n so vá»›i hồi kết thúc Chiến tranh Lạnh, khi đã đứng được chân ở và i nÆ¡i tại Trung Äông. Nên đây đúng là thá»i Ä‘iểm để Nga duy trì và sá» dụng quyá»n lá»±c ấyâ€.
Phong cách xuất hiện trước công chúng cá»§a hai ông Táºp – Putin cÅ©ng khác nhau. Ông Táºp thưá»ng phổ biến tầm nhìn má»™t cưá»ng quốc Trung Quốc thịnh vượng trong những bà i phát biểu đầy khuôn sáo. Nhiệm vụ phê bình phương Tây và phản bác sá»± chỉ trÃch nà y được ông Táºp giao cho Ngoại trưởng Vương Nghị. Ông Putin tá» ra nói nhiá»u hÆ¡n, theo AP. Ông cÅ©ng thưá»ng có lá»i chua cay dà nh cho phương Tây cùng những chỉ trÃch chÃnh phá»§ Nga.