
Ben Krishna, má»™t nhà nghiên cứu miá»…n dịch há»c cá»§a Trưá»ng ÄH Cambridge (Anh), cho biết virus SARS-CoV-2 không thể tiến hóa mãi mãi và Omicron có thể là biến thể ‘đáng lo ngại’ cuối cùng.
Dù vẫn còn tranh cãi vá» việc liệu virus có phải sinh váºt sống hay không nhưng chúng có tiến hóa như các loà i sinh váºt sống khác. Thá»±c tế nà y đã trở nên rất rõ rà ng trong thá»i kỳ đại dịch Covid-19 khi các biến thể má»›i đáng lo ngại lại xuất hiện má»—i và i tháng.
Má»™t số biến thể đã phát triển tốc độ lây nhiá»…m giữa ngưá»i vá»›i ngưá»i và trở thà nh biến thể trá»™i khi cạnh tranh vá»›i các phiên bản “cháºm chân” hÆ¡n cá»§a virus SARS-CoV-2. Khả năng lây lan được “nâng cấp” nà y được cho là bắt nguồn từ các đột biến trong protein, cho phép nó liên kết mạnh hÆ¡n vá»›i các thụ thể ACE2 trên ngưá»i. Dù váºy, virus không thể tiến hóa mãi mãi.
Theo các quy luáºt sinh hóa, cuối cùng virus sẽ tiến hóa má»™t protein đột biến liên kết vá»›i ACE2 cà ng mạnh cà ng tốt. Do đó, khả năng lây lan cá»§a SARS-CoV-2 giữa ngưá»i vá»›i ngưá»i sẽ không bị giá»›i hạn bởi mức độ virus có thể bám và o bên ngoà i tế bà o.
Các nhân tố khác sẽ giá»›i hạn khả năng lây lan cá»§a virus, và dụ tốc độ sao chép cá»§a bá»™ gien, tốc độ virus có thể xâm nháºp và o tế bà o ngưá»i thông qua protein TMPRSS2 và lượng virus mà má»™t ngưá»i bị nhiá»…m có thể thải ra. Vá» nguyên tắc, tất cả những thứ nà y cuối cùng sẽ phát triển đến hiệu suất cao nhất.
Giả sá» Omicron là biến thể có khả năng lây lan tối Ä‘a, nó có thể sẽ không tiếp tục đột biến vì bị giá»›i hạn bởi xác suất di truyá»n – tương tá»± chuyện ngá»±a vằn không thể tiến hóa để có thêm đôi mắt ở phÃa sau đầu để tránh kẻ thù.
Sau khi nhiá»…m bất kỳ loại virus nà o, hệ thống miá»…n dịch sẽ thÃch nghi bằng cách tạo ra các kháng thể bám và o virus để vô hiệu hóa nó và tế bà o T sát thá»§ sẽ tiêu diệt các tế bà o nhiá»…m bệnh.
Kháng thể là những mảnh protein dÃnh và o hình dạng phân tá» cụ thể cá»§a virus và tế bà o T sát thá»§ cÅ©ng nháºn ra các tế bà o bị nhiá»…m bệnh thông qua hình dạng phân tá». Do đó, SARS-CoV-2 có thể trốn tránh hệ thống miá»…n dịch bằng cách gây đột biến đủ để hình dạng phân tá» cá»§a nó thay đổi. Äây là lý do tại sao Omicron thà nh công trong việc lây nhiá»…m cho những ngưá»i có khả năng miá»…n dịch trước đó.
Mặc dù SARS-CoV-2 đột biến liên tục, không có lý do gì để nghĩ rằng hệ miễn dịch không thể kiểm soát và tiêu diệt nó. Các đột biến cải thiện khả năng lây lan của virus lại không là m tăng tỉ lệ tỠvong.
Dữ liệu cá»§a Pfizer cho thấy tế bà o T sẽ phản ứng vá»›i Omicron tương tá»± như các biến thể trước đó. Äiá»u nà y phù hợp vá»›i nháºn định rằng tỉ lệ tá» vong vì Omicron thấp hÆ¡n ở Nam Phi, nÆ¡i hầu hết má»i ngưá»i Ä‘á»u có khả năng miá»…n dịch.
Äiá»u quan trá»ng là việc từng bị nhiá»…m Covid-19 dưá»ng như sẽ là m giảm khả năng bệnh nặng và tá» vong. Äiá»u nà y có nghÄ©a là dù virus có thể tái tạo và tái nhiá»…m nhưng bệnh nhân sẽ không bệnh nặng như lần nhiá»…m đầu tiên.
Omicron sẽ không phải là biến thể cuối cùng nhưng nó có thể là biến thể cuối cùng cần được quan tâm. Nếu chúng ta may mắn, SARS-CoV-2 có thể sẽ trở thà nh má»™t loại virus đặc hữu, biến đổi từ từ theo thá»i gian.
Bảo Hạnh / nld.com.vn
Nguồn: https://nld.com.vn/thoi-su-quoc-te/omicron-la-diem-bao-tu-cua-covid-19-20211226160157853.htm