Hào khí Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9 bất diệt

Cách đây 77 năm, vào tháng 8-1945, �ảng ta đã lãnh đạo toàn dân vùng lên đập tan xi�ng xích của chế độ thực dân phong kiến và giành lại n�n độc lập cho dân tộc. Từ cuộc cách mạng vĩ đại đó, ngày 2-9-1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đ�i đã đem lại cuộc đ�i mới tươi sáng cho nhân dân Việt Nam.

Hào khí những ngày Thu lịch sử

Chiến thắng của phe �ồng minh trước phe phát xít trong năm 1945 đã tạo th�i cơ để Việt Nam giành độc lập. Tuy nhiên, cần có sự chuẩn bị từ trước thì mới có đủ lực lượng để đón nhận th�i cơ này. Trong 15 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam (1930-1945), �ảng ta đã tích cực chuẩn bị, xây dựng lực lượng, đẩy mạnh công tác tuyên truy�n, vận động giác ngộ cách mạng trong nhân dân.

�ặc biệt, tháng 5-1941, �ảng ta đã thành lập Việt Nam �ộc lập �ồng minh (g�i tắt là Việt Minh) nhằm liên hiệp sức mạnh toàn dân tộc trong sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tháng 10-1944, trong Thư gửi đồng bào toàn quốc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Phe xâm lược gần đến ngày bị tiêu diệt. Các �ồng minh quốc sắp tranh được sự thắng lợi cuối cùng. Cơ hội cho dân tộc ta giải phóng chỉ ở trong một năm hoặc năm rưỡi nữa. Th�i gian rất gấp. Ta phải làm nhanh�

Bởi vậy, ngày 15-4-1945, �ảng ta hợp nhất Việt Nam Tuyên truy�n Giải phóng quân với Cứu quốc quân thành Việt Nam Giải phóng quân. Tháng 6-1945, �ảng ta quyết định thành lập Khu giải phóng Việt Bắc với vị thế căn cứ địa cách mạng của cả nước.

Há»™i nghị đại biểu toàn quốc của Ä�ảng há»�p ở Tân Trào từ ngày 13 đến ngày 15-8-1945 đã quyết định phát Ä‘á»™ng Tổng khởi nghÄ©a trong cả nÆ°á»›c, giành lấy chính quyá»�n trÆ°á»›c khi quân Ä�ồng minh vào Ä�ông DÆ°Æ¡ng. Ä�êm ngày 13-8-1945, Ủy ban Khởi nghÄ©a đã ra Quân lệnh số 1 chỉ rõ quân Nhật đã tan rã trên khắp mặt trận chính là cÆ¡ há»™i cho cuá»™c Tổng khởi nghÄ©a giành chính quyá»�n trên toàn quốc: “Giá»� Tổng khởi nghÄ©a đã đến! CÆ¡ há»™i có má»™t cho quân, dân Việt Nam cùng giành lấy quyá»�n Ä‘á»™c lập của nÆ°á»›c nhà… Chúng ta phải hành Ä‘á»™ng nhanh vá»›i má»™t tinh thần vô cùng quả cảm, vô cùng thận trá»�ng!… Cuá»™c thắng lợi hoàn toàn nhất định sẽ vá»� ta!â€�.

Ngay sau khi nước Nhật đầu hàng �ồng minh vào ngày 15-8-1945, Quốc dân �ại hội h�p tại Tân Trào trong hai ngày 16 và 17-8-1945 đã tán thành chủ trương Tổng khởi nghĩa của �ảng. Trong Thư kêu g�i Tổng khởi nghĩa (18-8-1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Hỡi đồng bào yêu quý! Gi� quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta�.

Với 5.000 đảng viên, �ảng ta đã lãnh đạo toàn dân tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, lật nhào sự áp bức, bóc lột của chế độ thực dân đế quốc và phong kiến. Trong đó, Hà Nội, Sài Gòn, Huế là ba vùng tr�ng điểm quyết định sự thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Sáng ngày 19-8-1945, hàng chục vạn nhân dân ở Hà Nội và các tỉnh lân cận kéo v� quảng trư�ng Nhà hát Lớn và sau đó chiếm Phủ khâm sứ Bắc kỳ, Trại lính Bảo an của Nhật và các cơ sở của chính phủ bù nhìn Trần Tr�ng Kim. Trước sức mạnh của cách mạng, Nhật phải công nhận Việt Minh là đại diện của Việt Nam. Việc này được xác nhận bởi bức điện văn của �ại sứ Nhật gửi v� Tokyo: “Chi�u ngày 19, �ại sứ đã “được m�i� đến dự cuộc gặp với các lãnh đạo Việt Minh và đã tham gia bàn bạc với những ngư�i đó, được coi như là các nhà chức trách chính thức�(3). Trước đó, Khâm sai tri�u đình Huế, Phan Kế Toại ở Bắc kỳ cũng đã ủng hộ Việt Minh. Vào ngày 17-8-1945, ông đã dặn quan, lính của mình tuyệt đối không được nổ súng và phải mở cửa ngay khi quân cách mạng tiến vào. Nh� đó, Việt Minh cướp chính quy�n không phải nổ súng và đổ máu.

Ở Sài Gòn, sau cuộc thương lượng ngày 19-8-1945 tại Hà Nội với Việt Minh thì vào ngày 22-8-1945, Bộ chỉ huy quân đội Nhật chỉ thị cho Thống chế Terauchi tuyên bố quân Nhật không can thiệp nếu Việt Minh giành chính quy�n. Bên cạnh đó, đến tháng 8-1945, tại Sài Gòn, qua đồng chí Huỳnh Văn Vàng, đảng viên được cài vào trong tổ chức cảnh sát nên �ảng nắm được phần lớn cảnh sát ở thành phố. Do đó, ngày 25-8-1945, Việt Minh đã giành được chính quy�n tại Sài Gòn.

Tại Huế, sau khi đảo chính Pháp, Nhật có đến 4.500 quân thiện chiến, vũ khí hậu cần đầy đủ do tướng Yokoyama Masayuki chỉ huy sẵn sàng đàn áp cách mạng. Tuy nhiên, ngày 23-8-1945, chính quy�n ở Huế đã v� tay nhân dân. Bởi lẽ, tại th�i điểm đó, Việt Minh ở Huế đã lôi kéo được một số nhân sĩ yêu nước của “Hội Tân Việt Nam� (một tổ chức thân Nhật), lực lượng thanh niên Phan Anh, lính khố vàng, lính bảo an cùng hàng chục vạn nhân dân để tiến tới tổng khởi nghĩa. Do đó, trước sức mạnh của quần chúng, vua Bảo �ại giải tán nội các Trần Tr�ng Kim vào ngày 25-8-1945 và chấp nhận thoái vị vào ngày 30-8-1945.

Ngày 2-9-1945, tại Quảng trư�ng Ba �ình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ lâm th�i đ�c Bản Tuyên ngôn �ộc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tinh thần Cách mạng Tháng Tám bất diệt!

Sau này, nói v� mục đích của Cách mạng Tháng Tám, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Mục đích Cách mạng Tháng Tám là gì? Là giành lại hòa bình, thống nhất, độc lập và dân chủ cho Tổ quốc ta, cho nhân dân ta.

Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 2 tháng 9 nước ta tuyên bố độc lập. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đ�i. Tổng tuyển cử tự do được tổ chức, nhân dân toàn quốc ta đã bầu ra Quốc hội.

Quốc hội thông qua Hiến pháp và bầu ra Chính phủ Trung ương. Chính quy�n địa phương từ xã đến tỉnh đ�u do nhân dân cử ra. Thế là lúc đó chúng ta đã bắt đầu thực hiện thống nhất, độc lập và dân chủ�.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đã nói rõ v� ý nghĩa vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám: “Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công. �ó là thắng lợi đầu tiên của Chủ nghĩa Mác-Lênin ở một nước thuộc địa nửa phong kiến�. Ngư�i nhận định: “Thắng lợi ấy đã đưa dân tộc Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội�. Do đó, Ngư�i khẳng định: “�ó là một cuộc thay đổi cực kỳ to lớn trong lịch sử của nước ta�.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận định: “Cách mạng Tháng Tám có ảnh hưởng trực tiếp và rất to đến hai dân tộc bạn là Miên và Lào. Cách mạng Tháng Tám thành công, nhân dân hai nước Miên, Lào cùng nổi lên chống đế quốc và đòi độc lập�.

Trong cuốn “Thế giá»›i bàn vá»� Việt Namâ€�, há»�c giả nÆ°á»›c Anh Thomas Hodgkin đánh giá, Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam là má»™t sá»± kiện “quan trá»�ng nhất trong lịch sá»­ thế giá»›i từ sau Cách mạng Tháng MÆ°á»�i Ngaâ€�. Thomas Hodgkin đã viết rằng: “Ä�ó là má»™t cuá»™c cách mạng do Ä�ảng Cá»™ng sản lãnh đạo, má»™t Ä�ảng chỉ má»›i ra Ä‘á»�i được 15 năm. Ä�ó là cuá»™c cách mạng đầu tiên thành công trong việc lật đổ chính quyá»�n của chế Ä‘á»™ thuá»™c địa…

Như vậy, cuộc Cách mạng Tháng Tám đã đánh dấu sự bắt đầu của một th�i kỳ mới, nó vạch đư�ng ranh giới của th�i đại thực dân bắt đầu như�ng chỗ cho th�i đại phi thực dân hóa�(10).

Bên cạnh đó, Tuyên ngôn �ộc lập (2-9-1945) với tuyên bố “tất cả các dân tộc trên thế giới đ�u sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quy�n sống, quy�n sung sướng và quy�n tự do� cũng báo hiệu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới. Giáo sư ngư�i Nhật Bản Singo Sibata đã nhấn mạnh, Bản Tuyên ngôn �ộc lập đã “phát triển quy�n lợi của con ngư�i thành quy�n lợi của dân tộc�.

Nguồn Biên phòng
Ảnh: Ngày 2-9-1945, tại Quảng trư�ng Ba �ình (Hà Nội), Chủ tịch Hồ Chí Minh đ�c Tuyên ngôn �ộc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc. Ảnh: Tư liệu