Chiến thắng Äiện Biên Phá»§ Ä‘i và o lịch sá» cá»§a dân tá»™c Việt Nam như má»™t Bạch Äằng, má»™t Chi Lăng, hay má»™t Äống Äa trong thế ká»· 20 và đi và o lịch sá» thế giá»›i như má»™t chiến công chói lá»i đột phá thà nh trì cá»§a hệ thống nô dịch thuá»™c địa kiểu cÅ© cá»§a chá»§ nghÄ©a đế quốc.
Theo đánh giá cá»§a tướng H.Navarre và các nhà quân sá»± Pháp-Mỹ thì “Äiện Biên Phá»§ là má»™t vị trà chiến lược quan trá»ng đối vá»›i chiến trưá»ng Äông Dương và cả miá»n Äông Nam Ã, nằm trên trục giao thông nối liá»n các miá»n biên giá»›i cá»§a Là o, Thái Lan, Miến Äiện (Myanmar) và Trung Quốc. Từ Äiện Biên Phá»§, quân Pháp có thể bảo vệ được Là o, rồi từ đó đánh chiếm lại các vùng đã mất ở Tây Bắc trong những năm 1952-1953 và tạo Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để tiêu diệt các sư Ä‘oà n chá»§ lá»±c cá»§a Việt Namâ€. Äánh giá Äiện Biên Phá»§ là má»™t vị trà chiến lược quan trá»ng báºc nhất ở Äông Dương, nên sau khi đánh chiếm Äiện Biên Phá»§ và o ngà y 20/11/1953, quân Pháp không ngừng tăng thêm binh lá»±c, vÅ© khÃ, trang thiết bị quân sá»±, xây thêm nhiá»u công sá»±, đồn lÅ©y và các loại váºt tư khác. ÄÆ°á»£c sá»± giúp đỡ cá»§a Mỹ vá» cố vấn, trang bị kỹ thuáºt, kinh tế, Pháp đã xây dá»±ng Äiện Biên Phá»§ thà nh má»™t táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm quân sá»± mạnh nhất Äông Dương.
TÃnh đến tháng 3/1954, tại Äiện Biên Phá»§ đã có 12 tiểu Ä‘oà n và bảy đại đội bá»™ binh, ba tiểu Ä‘oà n pháo binh, má»™t đại đội xe tăng, má»™t phi đội máy bay thưá»ng trá»±c (14 chiếc). Sau nà y trong quá trình chiến dịch, quân Pháp tăng viện thêm bốn tiểu Ä‘oà n, hai đại đội lÃnh dù, tổng cá»™ng có 17 tiểu Ä‘oà n, phần lá»›n Ä‘á»u là lÃnh tinh nhuệ. Ngoà i ra còn có các quân chá»§ng pháo binh, công binh, thiết giáp, phân đội há»a pháo. Tổng số quân tăng lên hÆ¡n 16.000 ngưá»i và 300 máy bay váºn tải tiếp tế, có sá»± chi viện cá»§a không quân Mỹ.
Tại Há»™i nghị phổ biến nhiệm vụ quân sá»± và kế hoạch tác chiến Äông Xuân 1953-1954 diá»…n ra cùng thá»i Ä‘iểm quân Pháp nhảy dù xuống Äiện Biên Phá»§, Tổng Tư lệnh, Äại tướng Võ Nguyên Giáp cho rằng, “địch nhảy dù xuống Äiện Biên Phá»§ là để che chở cho Lai Châu và Thượng Là o bị uy hiếp. Như váºy là bị động phân tán lá»±c lượng để đối phó vá»›i ta. Vô luáºn rồi đây, địch tình thay đổi thế nà o, địch nhảy dù xuống Äiện Biên Phá»§ căn bản là có lợi cho ta.”
Ngà y 6/12/1953, Bá»™ ChÃnh trị quyết định mở chiến dịch Äiện Biên Phá»§ vá»›i bà danh Trần Äình, nhất trà thông qua phương án tác chiến cá»§a Tổng Quân á»§y. Äại tướng Võ Nguyên Giáp là m Tư lệnh kiêm Bà thư Äảng á»§y, đồng chà Hoà ng Văn Thái – Tham mưu trưởng, Lê Liêm – Chá»§ nhiệm ChÃnh trị, Äặng Kim Giang – Chá»§ nhiệm Cung cấp.
Vá»›i những ná»— lá»±c cao nhất, Việt Nam đã dồn hết sức ngưá»i, sức cá»§a cho chiến dịch Äiện Biên Phá»§. Nhiá»u tầng lá»›p nhân dân hăng hái lên đưá»ng tham gia chiến dịch lịch sá» Äiện Biên Phá»§ như công nhân, nông dân, trà thức, văn nghệ sỹ… Và đã có biết bao tấm gương hy sinh trên đưá»ng ra tráºn, nhiá»u anh hùng quên mình xả thân cho cuá»™c kháng chiến. Chiến thắng lịch sá» Äiện Biên Phá»§, đỉnh cao cá»§a cuá»™c kháng chiến chống thá»±c dân Pháp đã khẳng định đưá»ng lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo cá»§a Äảng và Chá»§ tịch Hồ Chà Minh là đưá»ng lối kháng chiến toà n dân, toà n diện, trưá»ng kỳ tá»± lá»±c cánh sinh, đã phát huy cao độ truyá»n thống yêu nước, ý chà chiến đấu vì độc láºp, tá»± do cá»§a dân tá»™c Việt Nam.
Äầu tháng 3/1954, thá»i gian chuẩn bị má»i mặt cho cuá»™c tiến công và o táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§ vá»›i phương châm “đánh chắc, tiến chắc†đã hoà n thà nh. Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§ có tất cả 49 cứ Ä‘iểm, được chia là m ba phân khu. Trên chiến trưá»ng, ta mở ba đợt tiến công và o Äiện Biên Phá»§.
Äợt má»™t cá»§a chiến dịch Äiện Biên Phá»§ mở mà n ngà y 13/3/1954, vá»›i tráºn tiêu diệt cụm cứ Ä‘iểm Him Lam thuá»™c vòng ngoà i Phân khu Bắc cá»§a táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm. Äợt hai diá»…n ra ngà y 30/3/1954, đánh và o phân khu trung tâm. Äợt ba chiến dịch diá»…n ra ngà y 1/5 và kết thúc ngà y 7/5/1954, đánh chiếm các cứ Ä‘iểm phÃa Äông và tổng công kÃch tiêu diệt toà n bá»™ táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§.
âœï¸Sau 56 ngà y đêm chiến đấu, hy sinh, gian khổ, quân và dân Việt Nam đã tiêu diệt toà n bá»™ Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§.
Chiến thắng Äiện Biên Phá»§ đã nâng cao vị thế cá»§a Việt Nam trên trưá»ng quốc tế, buá»™c thá»±c dân Pháp phải ngồi và o bà n Há»™i nghị cùng ký Hiệp định Geneva chấm dứt cuá»™c chiến tranh xâm lược (1945-1954) ở Äông Dương, miá»n Bắc Việt Nam được hoà n toà n giải phóng. Hiệp định Geneva đã tạo được cục diện má»›i, tạo tiá»n đỠvà cÆ¡ sở pháp lý rất quan trá»ng để dân tá»™c Việt Nam tiến hà nh cuá»™c kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975).
âœï¸Những cá»™t mốc đáng nhá»› trong chiến dịch Äiện Biên Phá»§
20/11/1953, Pháp cho quân nhảy dù xuống Äiện Biên Phá»§, manh nha ý định xây dá»±ng căn cứ quân sá»± ở đây và ngăn chặn quân chá»§ lá»±c Việt Nam chiếm đóng Tây Bắc.
03/12/1953, Navarre chÃnh thức quyết định xây dá»±ng táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§ sau khi nghiên cứu, xem xét và cân nhắc những Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi tại thung lÅ©ng lòng chảo phÃa Tây Bắc Việt Nam. Quyết định nà y đưa tá»›i sá»± ra Ä‘á»i cá»§a táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm “chưa từng thấy†ở Äông Dương vá»›i 49 cứ Ä‘iểm mạnh mẽ, được đầu tư viện trợ tối Ä‘a và binh lá»±c và há»a lá»±c và sá»± dẫn dắt, chỉ huy cá»§a Äại tá De Castries.
06/12/1953, Bá»™ ChÃnh trị quyết định chá»n Äiện Biên Phá»§ là m Ä‘iểm quyết chiến chiến lược trong Äông – Xuân 1953 – 1954 cá»§a ta vá»›i Thá»±c dân Pháp, đồng thá»i cá» Äại tướng Võ Nguyên Giáp là m Bà thư kiêm Tổng tư lệnh mặt tráºn.
26/01/1954, Tổng tư lệnh mặt tráºn, Äại tướng Võ Nguyên Giáp quyết định chuyển phương châm tác chiến từ “Äánh nhanh, thắng nhanh†sang “Äánh chắc, tiến chắcâ€.
31/01/1954, Sở chỉ huy chiến dịch Äiện Biên Phá»§ chuyển vị trà đóng quân đến khu rừng Mưá»ng Phăng trên đại Ä‘iểm xã Mưá»ng Phăng, huyện Äiện Biên cách Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§ khoảng 40km đưá»ng bá»™ và khoảng hÆ¡n 15km đưá»ng chim bay.
13/3/1954, Sau khi chuẩn bị kỹ lưỡng vá» má»i mặt, ta chÃnh thức mở mà n chiến dịch Äiện Biên Phá»§ tại Trung tâm đỠkháng Him Lam, má»™t trong những cụm cứ Ä‘iểm mạnh nhất cá»§a Pháp nằm phÃa Äông Bắc Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm.
31/3/1954, Äợt tấn công thứ hai và o Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§, nhiệm vụ táºp trung và o dãy cao Ä‘iểm phÃa Äông, khu sân bay Mưá»ng Thanh, thừa cÆ¡ tiến và o khu trung tâm, nÆ¡i có Sở chỉ huy cá»§a De Castries.
01/5/1954, Äợt tấn công cuối cùng nhằm kết thúc số pháºn cá»§a Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§ được tiến hà nh. Nhiệm vụ quan trá»ng nhất là tiêu diệt nốt A1 và C2, thừa cÆ¡ tiến hà nh tổng công kÃch.
06/5/1954, và o lúc 20 giá» 30 phút, khối bá»™c phá 960kg nổ trên Äồi A1 báo hiệu ngà y tà n cá»§a Táºp Ä‘oà n cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§.
07/5/1954, sau khi mở được chiếc chìa khóa cuối cùng A1, quân ta từ các hướng tiến thẳng và o hầm chỉ huy của De Castries. Không có sự kháng cự, De Castries cùng Bộ chỉ huy quân Pháp và sau đó là toà n bộ quân đồn trú từ các hầm trú ẩn và các cứ điểm ra hà ng.
21/7/1954, Hiệp định Gionever được ký kết, Pháp và các nước tham gia công nháºn độc láºp, chá»§ quyá»n và toà n vẹn lãnh thổ ba nước Việt Nam, Là o, Campuchia, rút quân khá»i Äông Dương
Äức Thá»§y – Tổng hợp